s1.08 niv 4 farmacologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

S1.08 Farmacologie

• Je kan uitleggen wat farmacotherapie betekent​
  
• Je kan van de verschillende toedieningsvormen de voor en nadelen benoemen​
  
• Je kan benoemen wat er op een recept moet staan​
  
• Je kan het verschil tussen een merk en generiekenaam beschrijven​
  

• Je kan de verschillen in indicatie en (relatieve, en absolute)contra-indicatie uitleggen​
  
• Het verschil in verschillende manieren van een dosis toedienen is helder​
  
• Je kan het verschil in bijwerkingen omschrijven​
  
• Je kan het placebo- effect uitleggen​
  
• Je kan uitleggen wat interactie bij medicatie toediening inhoudt, met voorbeelden​
  

• Je kan het ontstaan van de Opiumwet vertellen met daarbij toepassingen voor zhs​
  
• Je kan enkele medicijnen die onder de Opiumwet vallen benoemen​
  

Wat is farmacotherapie?

• De behandeling met geneesmiddelen​
  
• Farmacon is Griekse woord voor “vergif” ​
  
• Eigenlijk zijn alle medicijnen mogelijk vergif, stel nou dat je geen hartpatiënt bent en wel ritme vertragende medicatie krijgt.​
  
• “De dosis maakt iets tot vergif”​

Bronnen over geneesmiddelen​

• De apotheek​
  
• Drogist​
  
• Het farmacotherapeutisch kompas​
  
• Bijsluiters van geneesmiddelen​
  
• Internet​
  
• - www.apotheek.nl​
  
• - www.consumed.nl​

De naamgeving​

Merknaam: dit is de beschermde en geregistreerde naam die de fabrikant aan zijn medicijn heeft gegeven en kun je herkennen aan de hoofdletter en de ®​

Generieke naam: is door de WHO vastgestelde naam, die overal op de wereld gelijk is; wordt altijd met kleine letter geschreven​

Paracetamol is generiek​ 

Valium® is merknaam voor (generieke naam) diazepam ​

Pantozol® is de merknaam voor (generieke naam) pantoprazol​

We schrijven generieke namen altijd met een kleine letter en merknamen met een hoofdletter​

Welke toedieningsvormen van medicatie ken je?

Wat moet er op een recept staan?

Wat is een recept?

Een schriftelijk verzoek van een arts aan de apotheker om een geneesmiddel (te bereiden) of af te leveren. ​

• Het begint altijd met een R/: (staat voor men neme)​
  
• Mochten er meerdere medicijnen op een briefje staan, zal # ze van elkaar scheiden​
  
• Alleen een kant beschrijven​
  
• De hoeveelheid tabletten die geleverd moeten ​
  
• Hoe vaak ze per dag ingenomen moet worden​
  
• Opiaten moeten handgeschreven, hoeveelheid moet in cijfers en letters worden uitgeschreven, maar een medicijn per briefje, onuitwisbare inkt​
  
• Als je op recept FNA ziet staan kan apotheker dit zelf maken​

Wat zijn voor- en nadelen van de verschillende toedieningswijzen?

Weg van de werkzame stof in het lichaam​

Hoe en waar komt een oraal toegediend middel uiteindelijk in het bloed?

1. poortader
2. dunne darm
3. maag
4. lever

first-pass-effect

middelen die de lever niet of nauwelijks bereiken, alles is direct na opname afgebroken.

Het is zinloos om deze middelen oraal toe te dienen.

Bijv. Nitroglycerinepreparaten

Belangrijke begrippen
Wat betekenen ze?
Resorptie
Oraal
Distributie
Metabolisme
Cumulatie​

Cumulatie

Metabolisme

Chemische verandering van het medicijn voor opname in het lichaam of voor afbraak van het middel tot eenvoudig uit te scheiden middelen. ​

Welke factoren bevorderen na inname een snelle opname in het bloed en een snelle werking van het medicijn?

Parenterale toediening

• buiten het maag-darmkanaal om
• injectie (s.c, i.m of i.v)
• Intra-arteriële toeniening komt zelden voor

anafylactische shock

• zeer ernstige allergische reactie op allergenen
• overproductie van histamine die een snel opkomend ontstekingsproces veroorzaakt.
• opgezwollen gezicht, bewustzijnverlies, lage bloeddruk, hoge hartslag, ademhalingsmoeilijkheden, braken en jeuk
• adrenalinepen

Wanneer treedt het placebo effect op?

1. alleen bij de behandeling van klachten zonder lichamelijke oorzaak
2. alleen bij behandeling van subjectieve symptomen
3. alleen bij patiënten met kennistekort of die zich gemakkelijk iets wijs laten maken
4. in principe bij iedereen, als iemand vertrouwen heeft in de behandelaar

Hoe heet het als het ene geneesmiddel de werking of de bijwerking van een ander medicijn beïnvloedt?

1. allergie
2. interactie
3. cumulatie
4. anders

Wat hoort NIET bij de bijwerkingen van opiaten zoals morfine?

1. versuffing
2. delier
3. obstipatie
4. snelle pols

Jullie krijgen nu tijd om de C- en D-opgaven te maken.

De opgaven zullen we straks klassikaal nalopen.

Wat blijft je bij van deze les?