4.3 Adaptief deltamanagement

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.3 Rivieren: adaptief deltamangement

Hoofdstuk 4 

domein Leefomgeving

4 VWO

Vandaag

- Deel 1 paragraaf 4.3 (Waterbeleid / Ruimte voor de Rivier)

- Opgaven 4.3 (verkorte leerroute)

Lesdoelen

- Je weet waarom Nederland heeft gekozen voor adaptief deltamanagement

- Je kan maatregelen noemen die horen bij Ruimte voor de Rivier

Internationale afspraken

Rivieren gaan over verschillende landsgrenzen heen

Hierom is het noodzakelijk om afspraken te maken met de betreffende landen

Je werkt dan op fluviaal schaalniveau = op ‘rivier’ niveau

Rivieren in NL

Rivieren in NL zijn gekanaliseerd en worden continu gecontroleerd

Kribben zijn aangelegd om de vaargeul diep te houden voor scheepvaart (en erosie en sedimentatie tegen te gaan)

Stuwen zijn aangelegd om de waterstand te regelen

Ruimte voor de rivier

Dwarsprofiel rivier

Buitendijks

Binnendijks

Binnendijks / Buitendijks gebied

Binnendijks = de droge landzijde van de dijk die beschermd moet worden tegen het water. Bijvoorbeeld een polder.

Buitendijks = het gebied dat niet door dijken wordt beschermd en dus mag en kan overstromen

buitendijks

binnendijks

Winterdijk

Uiterwaarde

Zomerdijk

Buitendijks

Binnendijks

Winterbed

Zomerbed

Bescherming

Tot 1953 was de stelregel: dijken moeten zo hoog mogelijk zijn om het water buiten te houden

Constant dijkverzwaring: dijken verhogen en verstevigen bleek niet te werken

Bescherming

Na een aantal (bijna-) overstromingen is gekozen voor een nieuw beleid: ruimte voor de rivier.

De dijken langs de Rijn, Maas en Waal stonden tijdenlang op doorbreken in de periode vanaf 1993

Op deze manier moet het water beter opgevangen en verdeeld worden

Gevolg: grootschalige renovatie van het NL’se rivierenlandschap --> 34 projecten om knelpunten op te lossen in een periode van 15 jaar.

Realiseren veiliger rivierengebied en aantrekkelijkere leefomgeving

Ruimte voor de Rivier

Sleep de cijfers van de maatregelen (bron 25)+ voordelen en nadelen (van die maatregelen) naar de juiste plek in de mindmap

kribverlaging

1

zomerbedverdieping

2

natuurlijke oever

3

verwijderen zomerkade (-dijk)

4

aanleg nevengeulen

5

uiterwaardverlaging

6

natuurontwikkeling

7

verwijderen hoogwatervrije terreinen / obstakels verwijderen

8

dijkversterking

9

dijkverplaatsing

10

binnendijkse retentie (=wateropvang) via inlaat

11

stopzetten zijdelings toestroom uit beken en rivieren

12

Toename biodiversiteit

Ruimte voor recreatie + landschap

Verlies landbouwgrond

Verlies ruimte voor bebouwing

Verlies biodiversiteit

Scheepvaart gaat makkelijk

Hoge kosten

Landschap ontsierd

Behoud bebouwing

Behoud landbouwgrond

Opgaven:

Maak (ten minste) opgaven opgave 1, 3 & 6

Lesdoelen

- Je weet waarom Nederland heeft gekozen voor adaptief deltamanagement

- Je kan maatregelen noemen die horen bij Ruimte voor de Rivier