1.2 Rivieren: adaptief deltamanagement

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling 1.1 rivieren: kenmerken

Bij het lengteprofiel van een rivieren hoort NIET het begrip...

1. Middenloop
2. Zomerdijk
3. Debiet
4. Verval

Wat is verhang?

1. Hoogteverschil
2. Lengte van de rivier
3. Hoogteverschil/lengte vd rivier
4. Lengte vd rivier/hoogteverschil

Hoe heet het gebied van het landschap waar een rivier stroomt?

1. Stroomgebied
2. Waterscheiding
3. Rivierloop
4. Stroomstelsel

Wat hebben het debiet van een rivier te maken met het begrip piekafvoer?

1. niets
2. het betekent hetzelfde
3. bij een piekafvoer is het debiet hoog
4. bij een piekafvoer is het debiet ongelijk

Wat is het effect van ontbossing op de vertragingstijd

1. wordt groter
2. wordt kleiner
3. blijft gelijk

Wat is het effect van verstening op het regiem van de rivierloop?

1. wordt ongelijker
2. wordt gelijker
3. blijft hetzelfde

Welke letter geeft de komgrond aan?

1. Letter A
2. Letter B

Waaruit bestaan komgronden?

1. zand
2. klei
3. grind
4. steen

Wat zie je hier?

1. Debiet
2. Bovenloop
3. Lengteprofiel
4. Dwarsprofiel

Welk getal geeft de winterdijk aan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is een uiterwaard?

1. Het hoge deel van het landschap waar de fruitbomen staan
2. Lage deel van het landschap waar de akkers staan
3. Het deel tussen zomerdijk en winterdijk waar de koeien staan
4. Een plek waar geen dijken zijn

Bij welke letter zie je de uiterwaarden?

1. A
2. B
3. C
4. D

De uiterwaarden liggen in binnendijks gebied

1. Juist
2. onjuist

Wat is binnendijks?

1. Het gebied waar de rivier stroomt en mag overstromen.
2. Het gebied waar wij wonen en veilig zijn.
3. Het gebied tussen de zomerdijk en de winterdijk.

Kribben...

1. Zorgen ervoor dat er geen schepen meer door rivier kunnen
2. Zorgen voor lagere stroomsnelheid in het midden van de rivier
3. Zorgen voor hogere stroomsnelheid in het midden van de rivier
4. Zijn de mannelijke vorm van krabben.

Wat is GEEN zijarm van de Rijn

1. IJssel
2. Waal
3. Lek
4. Schelde

Hoe zorgt klimaatverandering voor extra overstromingskansen?

1. smelten van zeeijs zorgt voor zeespiegelstrijging
2. smelten van landijs zorgt voor zeespiegelstrijging
3. Een warmer klimaat zorgt voor meer stortregen
4. opwarming van water zorgt voor zeespiegelstrijging

Adaptief Deltamanagement

H1 Wateroverlast

Leefomgeving

H1.2

Adaptief deltamanagement

Adaptief:

bijv.naamw.Uitspraak: [adɑp'tif] - aangepast voor een bepaalde omstandigheid 

Overheid voert flexibel beleid om waterproblematiek aan te (kunnen) pakken

Adaptief deltamanagement

Vooruit kijken en flexibel blijven.

1. Waterveiligheid: bescherming tegen overstromingen.
   
2. Zoet water: voorkomen van tekorten aan drinkwater.
   
3. Ruimtelijke adaptatie: rekening houden met klimaat en water.
   
4. Rijn-Maasdelta: veiligstellen Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke delta.
   
5. IJsselmeer gebied: veiligstellen van zoetwatervoorraad en voorkomen overstromingen.
   

Ruimtelijke adaptie

Watertoets: bij nieuwe bouwlocaties wordt de watertoets uitgevoerd.

De overheid kijkt of rekening is gehouden met:

• de veiligheid
  
• de mogelijke wateroverlast
  
• de waterkwaliteit
  
• de verdroging
  
• of de waterproblemen niet worden afgewenteld op een ander gebied
  

Middels de drietrapsstrategie: vasthouden, bergen, afvoeren

Vasthouden (retentie)

- Gericht op het überhaupt voorkomen dat water naar laaggelegen gebieden stroomt

- Water moet dus langer vastgehouden worden

(o.a. door waterrijke natuurgebieden en meer groen)

Bergen

- Zo lang mogelijk vasthouden van oppervlaktewater, in sloten, meren, en....

--> Denk aan uiterwaarden

Afvoeren

- Als de vasthouden en bergen niet meer mogelijk is

- Ervoor zorgen dat het water via kanalen en rivieren naar andere gebieden wordt afgevoerd

Waarom is afvoeren het minst ideale scenario bij de drietrapsstrategie?

VASTHOUDEN

AFVOEREN

BERGEN

Sluizen naar zijkanalen openzetten

Natuurgebieden aanleggen

Uiterwaarden dieper of groter maken

Kribverlaging en verwijderen andere obstakels

Rivierdijken verplaatsen

Bestrating en betegeling verwijderen

Ruimte voor de Rivier

Dwarsprofiel rivier

Ruimte voor de rivier

Buitendijks

Binnendijks

Binnendijks / Buitendijks gebied

Binnendijks = de droge landzijde van de dijk die beschermd moet worden tegen het water. Bijvoorbeeld een polder.

Buitendijks = het gebied dat niet door dijken wordt beschermd en dus mag en kan overstromen

buitendijks

binnendijks

projecten 'Ruimte voor de rivier' in NL

Verschillende maatregelen voor ruimte voor de rivier

Ruimte voor de rivier

Wat is het fluviaal schaalniveau?

1. Lokaal schaalniveau
2. schaalniveau van meerdere steden
3. schaalniveau op van de gehele rivier (stroomgebied)
4. Schaalniveau dat steeds verandert.

De hoofddoelstelling van
de projecten Ruimte voor
de Rivier is ..

1. zorgen voor goede kwaliteit van het water
2. zorgen voor veiligheid
3. zorgen voor voldoende water
4. zorgen voor mooie natuurgebieden

Welke twee maatregelen van het plan Ruimte voor de rivier worden toegepast

1. Dijk verleggen
2. Nevengeul graven
3. Rivierbed verdiepen
4. Uiterwaard uitgraven

Het project Ruimte voor de Rivier bestaat uit verschillende maatregelen.

Wat is de overeenkomst tussen al die maatregelen?

1. De bewoners in het gebied moeten vertrekken.
2. De dijken worden verplaatst.
3. Er wordt veel zand weggeschept.
4. Het rivierwater kan sneller wegstromen.

Het project Ruimte voor de Rivier is ontwikkeld na..

1. De waternoodramp van 1953
2. De overstromingen in 1993
3. De bijna overstromingen in 1995
4. Kletsnatte winter van 2019

Wat is geen maatregel in
het kader van Ruimte voor
de Rivier?

1. kribverlaging
2. aanleg nevengeul
3. kanaliseren
4. dijkverlegging

Wat is zijn nog meer doelen van ruimte voor de rivier (behalve vergroten veiligheid)

1. natuurontwikkeling en recreatie
2. recreatie en zorgen voor extra vaarroutes
3. natuurontwikkeling en zorgen voor extra vaarroutes

Welke maatregel uit het project 'ruimte voor de rivier' zie je in de afbeelding

1. Dijkverlegging
2. Uiterwaardafgraving
3. Obstakelverwijdering
4. Nevengeul

Bij de aanleg van natuurlijke oevers werken de rijksoverheid en de waterschappen nauw samen.
Welke term hoort hierbij?

1. Adaptatie
2. Fluviaal schaalniveau
3. Integraal waterbeleid
4. Ruimte voor de rivier