Hoofdstuk 7 Eerste hulp bij ongelukken

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 7

Eerste hulp bij ongelukken

Doelstellingen van de vorige lessen:

Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:

• wat vellig werken inhoudt;
  
• wat ergonomisch werken is;
  
• hoe je contact maakt met de zorgvrager;
  
• welke tiltechnieken en hulpmiddelen je gebruikt bij de verzorging.
  

Doelstellingen

Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:

• hoe je risico op een ongeval zoveel mogelijk kunt voorkomen;
  
• wat EHBO betekent;
  
• wat de uitgangspunten van EHBO zijn;
  
• wat bedoeld wordt met de
  
• ABCDE-methode.
  

Lees de inleiding (blz. 135)

Inleiding

Eerste hulp = EHBO =

De hulp die je geeft totdat deze wordt overgenomen door een professionele zorgverlener.

Voorbeelden van professionele hulpverlening:

Ambulance

Politie

Brandweer

Voorkomen van risico’s

Jij let op risico’s om ongelukken te voorkomen.

Risico = de kans op schade, verlies of letsel. Voorbeelden zijn:

 Verstikkingsgevaar

Verdrinkingsgevaar

Valgevaar

Brandgevaar

Algemene uitgangspunten eerste hulp

• Let op gevaar
• Stel het slachtoffer gerust
• Bescherm of verplaatsen het slachtoffer
  
• Bel 112
  
• Zorg voor een goede overdracht

Let op gevaar

•  Bekijk of je zelf geen gevaar loopt
  
•  Bij gevaar bel je meteen 112
  
•  Zorg dat omstanders geen gevaar lopen
  

Verkeersongeval op een drukke, gevaarlijke weg

Geruststellen

Stel het slachtoffer gerust door: 

• kalm en vriendelijk te zijn;
• begrip te hebben voor angst en boosheid;
• naast het slachtoffer te knielen;
• oogcontact te maken met het slachtoffer;
• te vertellen wie je bent en wat je gaat doen.

Bescherming of verplaatsen 

• Verplaats het slachtoffer alleen bij gevaar.
• Door verplaatsen kan letsel erger worden.
• Bescherm slachtoffer tegen felle zon of tegen wind of regen.

• Oververhitting = de lichaamstemperatuur van het slachtoffer stijgt boven de 40°C stijgt. (bij kinderen is dit hoger dan 38˚C)
• Onderkoeling = de lichaamstemperatuur van het slachtoffer daalt onder de 35°C. 

Bescherming of verplaatsen 

Verplaatsen met de Rautekgreep =

Een noodvervoersgreep om het slachtoffer 

naar een veilige plek op korte afstand te verplaatsen.

112 bellen 

• Bij dringend medische hulp nodig 
• Laat iemand anders bellen naar de alarmcentrale en begin direct met EHBO 
• Ben je alleen, bel 112 en zet telefoon op speaker
• Volg de instructies van de centralist

Meldkamer 112

Overdracht 

Blijf eerste hulp uitvoeren totdat professionele hulp het overneemt

• Geef antwoord op de vragen, zoals:

• Wat mankeert het slachtoffer volgens? 
• Welke eerste hulp jij al hebt verleend;
• Heb je het slachtoffer verplaatst?
• Is er een verandering in de ademhaling geweest?
• Heeft het slachtoffer moeten braken?
• Heeft het slachtoffer veel bloed verloren?

ABCDE-methode

• Airway: beoordeel of de luchtweg vrij is of je maakt deze vrij. 

• Breathing: kijk, luister en voel of er een ademhaling is. 

• Circulation: controleer of het slachtoffer geen ernstige bloeding heeft.

• Disabilities: beoordeel of er stoornissen zijn in het bewustzijn.

• Exposure: beoordeel het slachtoffer van top tot teen of er ander letsel is.

Beoordelen van het bewustzijn

Direct levensgevaar – als het slachtoffer buiten bewustzijn is. Het slachtoffer: 

• reageert niet op aanspreken of aanraken;
• voelt slap;
• zit onderuit gezakt of ligt op de grond

Direct levensgevaar – 

als het slachtoffer niet meer ademt. EHBO: 

 Ademhaling controleren:

1. Controleer of het slachtoffer reageert door aan de schouders te schudden en te vragen ‘gaat het?’ 
2. Ga op je knieën zitten, naast het slachtoffer op de hoogte van de borstkas. 
3. Leg één hand op het voorhoofd van het slachtoffer. Kantel het hoofd achterover. Til met twee vingertoppen van je andere hand de kin van het slachtoffer omhoog. 
4. Til de kin omhoog om de luchtweg te openen

Stabiele zijligging

Als het slachtoffer buiten bewustzijn is maar wel ademt, leg hem dan in de stabiele zijligging: 

• Leg het slachtoffer op de juiste manier op een zij, zodat ze niet meer kan terugrollen. 
• Kantel het hoofd naar achteren met de mond naar de grond gericht, zodat de luchtweg wordt vrij gehouden. 

Controle over bloedcirculatie 

Bloedcirculatie of bloedsomloop betekent de stroming van het bloed in het lichaam via de bloedvaten.

 

Wat moet je doen als iemand ernstige bloedverlies heeft:

• Zorg dat het bloedverlies zo snel mogelijk stopt. Je voorkomt daarmee dat 

het slachtoffer doodbloedt. 

• Zorg dat er direct professionele hulp snel op gang komt. Je belt direct 112.

Controleer op ander letsel

Na controle van het bewustzijn, ademhaling of ernstige wond, dan kijk je naar ander letsel. 

Bijvoorbeeld: 

• Kneuzing van een voet;
• Breuk van een been of arm;
• Kleine wonden, zoals schaafwond

Opdracht 7.06 (blz. 139 )

Opdracht 7.12 (blz. 145 )

Opdracht 7.13 (blz. 146 )

Aan de slag

Lezen + maken blz. 135 t/m 150 (opdracht 7.01 t/m 7.15)

Klaar? Start met de begrippenlijst

Klaar? Ga verder met de praktijkopdracht op blz. 322

praktijkopdracht 

7.01 Professionele hulp inschakelen 

praktijkopdracht 

7.02 Rautekgreep 

praktijkopdracht 

7.03 Ademhaling controleren 

praktijkopdracht 

7.04 Stabiele zijligging