paragraaf 3.2 onrustig gebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 3, Aarde - middelandszeegebied 

Paragraaf 2  Onrustig gebied

Telefoon in telefoontas of eigen tas

Spoorboekje

• D-toets analyseren
• Theorie  terug blik 3.1 
• Theorie 3.2
• opdrachten 
• Afsluiten

Afrika scharniert richting het noorden > 'Afrika gaat ten onder aan Europa?'

- Afrika ligt op een oceanische plaat.

Wat gebeurt er als een oceanische plaat een continentale plaat raakt?

= SUBDUCTIE (Afrikaanse plaat subduceert onder Europese 

plaat)

(Je ziet dat alleen niet, omdat we MZ hebben)

Waarom duikt de Afrikaanse plaat weg?

Die plaat bestaat uit een (oude) oceaanbodem.

Twee subductiezones

Gevolgen: 

- De Helleensboog (subductie) komt steeds zuidelijker te liggen

- De Egeische plaat wordt hierdoor uitgerekt en daalt

> Voorbeeld: 'Bol deeg trek je aan beide kanten (slap pull). Hierdoor zakt plaat de zee in. 

Leerdoelen §3.2

• Hoe functioneren de verschillende vulkanen in het MZ gebied?
• Wat voor maatregelen kan je in het kader van Hazard management nemen om de negatieve gevolgen van natuur- en milieurampen in het MZ beperken?

Onvoorspelbaar?

Bewoners telkens verrast: 

- door de lage frequentie

- door het plotselinge karakter

- door de onvoorspelbaarheid van de plaats

Aardbevingen

Aardbevingen in het Middellandse Zeegebied kun je verwachten vanwege de actieve platentektoniek.

Zichtbaar in plooiing in  gesteentelagen.

Aardbevingen in Turkije: 

- vaak krachtig en ontstaan op geringe diepte. 

- door een transforme beweging.

- locatie: steeds dichterbij Istanbul (als gevolg van druk tussen Anatolische en Euraziatische plaat)

Vulkanisme

Vulkanisme

Grote verschillen tussen de vulkanen in beide landen:

- de Italiaanse vulkanen zijn actiever dan de Griekse vulkanen

- de Italiaanse vulkanen verschillen sterk van elkaar

Griekenland

- Hoe verder van de trog, hoe dieper het hypocentrum van de aardbeving.

- De vulkaan Thira (Santorini) barstte in 1600 v.C. uit en vormt nu een caldera.

Italië, Etna

Grootste vulkaan van Europa, niet de gevaarlijkste.

Grootste vulkaan van Europa, niet de gevaarlijkste.

Ontwikkeling van zeer effusief naar enigszins explosief: strato- op schildvulkaan.

Regelmatige uitbarstingen: trage lavastroom of omgeving bedekt met een laagje as > opbouw enorme vulkaan. 

 

Italië, Stromboli

"Vuurtoren van de Middellandse Zee"

"Vuurtoren van de Middellandse Zee"

Deze stratovulkaan is continu licht explosief actief.

Eens in de paar jaar worden de uitbarstingen zo explosief dat het gevaarlijk kan worden.

Etna: een atypische vulkaan?

- Echt anders dan je zou verwachten in een subductiezone >>

normaal bij subductie explosieve stratovulkanen.

- Etna begon als zeer effusieve schildvulkaan en heeft nog altijd weinig explosieve uitbarstingen

- Schoolvoorbeelden van explosieve vulkanen zoals je verwacht bij een subductiezone zijn de Vesuvius en Santorini.

Hazard management

Met goed hazard management kunnen de gevolgen van natuurrampen zoals aardbevingen beperkt worden.

Echter: maatregelen zoals het verstevigen van gebouwen is vooral bij monumenten erg lastig.