8.1: Een bemand ruimteschip

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 8: Een kwetsbare planeet

8.1 Duurzaam leven op aarde

Aan het eind van deze les

1. Kun je uitleggen welke dingen er nodig zijn voor het leven op een duurzame aarde 

2. Kun je uitleggen op welke wijze mensen daar zelf invloed op kunnen uitoefenen.

Wat denk jij dat het leven op aarde mogelijk maakt?

Welke redenen geeft André Kuipers voor het leven op aarde?

Vijf factoren voor leven op aarde

1. Afstand tot de zon
2. Dampkring
3. Zwaartekracht (aantrekkende kracht van de aarde)
4. Water
5. Voedsel (natuurlijke hulpbron)

Mist 1 van de 5? Geen leven mogelijk op aarde!

1. Afstand tot de zon

• Zonder natuurlijk broeikaseffect op aarde: -18 graden
• De dampkring houdt warmte vast voor ons, gelukkig is het gemiddeld 15 graden op aarde.

 Temperatuur

• Afstand tot de zon precies goed
• zonder natuurlijke broeikaseffect -18 op aarde.

Atmosfeer / dampkring (atmosphere)

De dampkring, of atmosfeer, is een dunne deken van lucht om de aarde. 

Natuurlijk broeikaseffect (greenhouse effect)

Het vasthouden van zonnewarmte door de dampkring.

2. Dampkring

• In de dampkring zit zuurstof, wat wij inademen
• We ademen koolzuurgas (CO2 uit)
• Planten en bomen groeien daar door, en zetten het weer om tot zuurstof

Versterkte broeikaseffect

3. Zwaartekracht

• Zorgt ervoor dat de gassen uit de dampkring niet in de ruimte verdwijnen
• Zorgt er ook voor dat mensen en voorwerpen op de grond blijven staan. Zonder zwaartekracht vlogen we de ruimte in.

4. Water

• Onmisbaar voor leven op aarde: mensen bestaan 60-65 procent uit water
• Naast mensen en dieren kunnen planten ook niet zonder water
• Het meeste water zit in de oceanen (97,5%). Het meeste zoete water is opgeslagen in ijs of diep onder de grond (in aquifers). Slechts een klein deel zoet water ligt aan de oppervlakte.

4 water

5. Voedsel

• Mensen hebben eten nodig om te leven
• Het is een noodzakelijke natuurlijke hulpbron voor mensen

Zelfstandig werken

Lees H8. paragraaf 1 van je lesboek p. 134-135

Maak  van par. 8.1 volgende opdrachten 1 t/m 4,

Noem vijf factoren die leven op aarde
mogelijk maken

2. Je weet wat er bedoeld wordt met duurzaam leven op aarde.

Voorbeeld van duurzaam leven op aarde?

Duurzame aarde

De aarde is kwetsbaar: Mensen gebruiken verschillende natuurlijke hulpbronnen:

-> voorraden zoet water, schone lucht, voedsel en energie zijn niet oneindig

Voor alles wat je doet/gebruikt is
een klein beetje ruimte nodig !

Oplossing = Duurzamer leven

Duurzaam =  

• Voorzien in eigen behoeften
• zonder dat het milieu belast wordt
• zonder dat grondstoffen uitgeput raken
• zodat de aarde leefbaar blijft voor de toekomst

Alles wat je doet heeft ruimte nodig. Wat je eet, welke spullen je koopt, hoe je reist etc. Is er genoeg ruimte op deze aarde voor alles wat je doet?

Ga naar http://voetafdruktest.wnf.nl  (volgende slide)

Beantwoord de vragen voor jouw hele
gezin. Bereken jouw ecologische voetafdruk!

Wat is jouw ecologische voetafdruk?

voetafdruktest.wnf.nl

Zou jij minder vlees eten om je voetafdruk te verminderen?

1. Ja, ik ben al vegetariër / vegan
2. Ja, ik ben een flexitarier, ik eet niet alle dagen vlees
3. Nee, ik eet wat op tafel wordt gezet
4. Nee, ik vind vlees veel te lekker

Mijn ecologische voetafdruk is ....

1. Minder dan 2 keer de aarde
2. Tussen 2 en 4 keer de aarde
3. Tussen 4 en 6 keer de aarde
4. meer dan 6 keer de aarde

Stelling: Het is onzin om de voetafdruk te verminderen. De techniek vindt wel een oplossing

1. Mee eens
2. Niet mee eens

Geef 5 voorbeelden uit de video hoe je zelf je ecologische voetafdruk kan verminderen.

Noteer twee dingen die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Lees de volgende basisboeknummers

B34 Planeet aarde

B35 Draaiing van de aarde

B93 Systeem aarde

B118 Waterkringloop

B123 koolstofkringloop

Zelfstandig werken

Lees H8. paragraaf 1 van je lesboek p. 134-135

Maak  van par. 8.1 volgende opdrachten 5t/m 9,

Maak samenvatting van par 8.1