De afwerkbalk 2024

• Techniek
• MBO
• Studiejaar 1

Hoe ziet periode 4 eruit?

Les 1 De opbouw van de afwerkbalk

Les 2 De verdichting van de wals

Les 3 De walsfactor

Les 4 De afsluiting door middel van een toets

Afrondweek herkansingsmoment wegenbouw leerjaar 1

• Projectonderdeel individueel en een groepsproduct.

• Projectonderdeel casus oplossen in groepsverband.

• Projectonderdeel walsfactor individueel en gezamenlijk beoordelen.

• Afsluiting door middel van toetsmoment.

De opbouw van de afwerkbalk

Periode 4 

les 1

Hoofddoel van de les:

Onderliggende leerdoelen:

Hoe is de afwerkbalk van een asfaltafwerkmachine opgebouwd?

• Welke twee typen afwerkbalken zijn er op de markt?
• Welke verdichtingsmechanismen zijn er in de balk geplaatst?
• Hoe kunnen wij dit instellen/verstellen?
• Welke aandachtspunten zijn er bij het aanbrengen van asfalt/
• Welke invloed hebben weersinvloeden op de instelling van de afwerkbalk?
• Hoe wordt de verdichting van het aangebrachte asfalt gemeten? 

De afwerkbalk zorgt voor een voorverdichting.
Hoe komt dit tot stand?

Welke soorten afwerkbalken ken je?

Welke afwerkbalken zijn er..

De starre afwerkbalk deze wordt de SB balk genoemd.

SB staat voor Starre Bohle

De SB balk is als volgt opgebouwd:

De SB 300-2 kan variëren in breedte van 3 meter tot 16 meter.

Welke afwerkbalken zijn er..

De uitschuifbare afwerkbalk, deze wordt de AB balk genoemd.

AB staat voor  Auszieh Bohle

De AB balk is als volgt opgebouwd:

De AB 500-2 zit gemonteerd aan de Vögele 1800-3 bij ons op het SOMA-College

Welke drie verdichtingsmechanismen kunnen er in een afwerkbalk gemonteerd zijn?

De verdichtingsmechanismen van de afwerkbalk

•  T staat voor stampmes (tamper).

• V staat voor vibratoren.

•  P staat voor pressleisten

Deze drie mechanismen kunnen met elkaar worden gecombineerd, dit naar wens van de klant.

Dwarsdoorsnede van de afwerkbalk

Stampmes(sen)

De stampmessen bevinden zich op een excentrieke as waardoor de slaghoogte wordt verkregen.

De slaglengte is in te stellen in 2mm, 4 mm en 7 mm.

Dit is de afstand die de stampmessen onder de afstrijkplaat maken.

Projectboek periode 4

1. Werk vraag 1 t/m 3 uit met de kennis die jij nu hebt opgedaan.
2. Pak daarna de Vögele inbouwgids.
3. Zoek in de inhoudsopgave naar de afwerkbalk - stampmes.
4. Zoek op deze pagina met welke bout de slaglengte van de stampmes kan worden aangepast.

Maak een foto van de bout waarmee de slaglengte kan worden veranderd.

Dwarsdoorsnede van de afwerkbalk

Vibratoren

De excentrische as van de vibratoren laat de strijkplaat trillen, hierdoor zal het product minimaal worden verdicht.

De vibratoren hebben wel invloed op de structuur van het aangebrachte product.

Projectboek periode 4

1. Werk vraag 4 uit met de kennis die jij nu hebt opgedaan.
2. Pak daarna de Vögele inbouwgids.
3. Zoek in de inhoudsopgave naar de uitschuifbare afwerkbalk
4. Zoek op deze pagina voor welke materialen de vibratoren worden gebruikt.

Vibratie wordt gebruikt bij .................... materialen

Dwarsdoorsnede van de afwerkbalk

Pressleisten

Aan de afwerkbalk kunnen vanaf fabriek 1 of 2 pressleisten zijn gemonteerd, deze pressleisten worden door hydraulische pulsen bediend.

De uitvoering met 2 pressleisten kunnen een verdichting halen van maximaal 98%.

Wij noemen de afwerkbalken met pressleisten een hoogverdichtingsbalk.

Een afwerkbalk met stampmessen haalt ongeveer een verdichting van 85 tot 90%.

Projectboek periode 4

1. Werk vraag 5 uit met de kennis die jij nu hebt opgedaan.
2. Pak daarna de Vögele inbouwgids.
3. Zoek in de inhoudsopgave naar de afwerkbalk.
4. Zoek op deze pagina naar machineinstellingen.
5. Zoek naar de werkdruk en de frequentie van de pressleisten.

Wat is de frequentie waarmee de pressleisten kunnen worden ingesteld?

1. Tussen 48 en 68 HZ
2. Tussen 50 en 69 HZ
3. Tussen 58 en 68 HZ
4. Tussen 86 en 99 HZ

Ga naar blz 93. Bij het aanbrengen van asfaltonderbouw met het mengsel AC22T wat moet de werkdruk van de pressleisten zijn?

1. 50 tot 80 bar
2. 70 tot 100 bar
3. 90 tot 110 bar

Instellingen van de afwerkbalk

Met de automatische machinebesturing aan wordt de laag niet dunner achter de afstrijkplaat.

Nu zal er wel een probleem ontstaan bij het verdichten, omdat er meer holle ruimtes aanwezig zijn.

Door een hogere snelheid van de afwerkmachine veranderd de weerstand tussen de strijkplaat en het mengsel en zal de balk verder achterover gaan hangen.

Instellingen van de afwerkbalk

De stampmessen

De snelheid van de stampmessen dient te worden aangepast aan de werksnelheid.

Een optimale verhouding is er niet dit is per mengsel afhankelijk.

Als stelregel kun je aanhouden dat de balk zo goed als trillingsvrij moet zijn. De koffiebeker mag er niet aftrillen...

De stampmes slaglengte

• De grootte van de stampmes slaglengte en het toerental beïnvloeden de voorverdichting van het materiaal voor de afwerkbalk. Het veranderen hiervan veranderd het drijfvermogen van het afwerkgedeelte.
• De stampmes slaglengte moet worden aangepast aan de werkdikte. De afwerkhoek moet altijd positief zijn. 

• Ga naar in de inbouwgids naar bladzijde 161.

• Onderzoek wat het gevolg is wanneer de hoek van de afwerkhoek negatief blijft.

Wat is het gevolg wanneer de afwerkhoek negatief blijft (blz. 161).

De vibratoren

De vibratoren laten de afstrijkplaat trillen.

Het verdichtende effect is minimaal.

Het gebruik van vibratoren levert een dichtere asfaltlaag op.

Het gebruik hiervan kan ook de verkeerde kant opwerken. In Nederland waar de asfaltmengsels vrij veel bitumen bevatten, kan de bovenlaag 'vet' uitslaan door de trillingen van de vibratoren.

Dit is zichtbaar als gesloten vlekken op het asfaltwegdek. 

De pressleisten

• Verdichting tot 98%

• In Nederland weinig toegepast

• Worden in werking gezet door pulserende oliedruk

• De druk ligt tussen de 40 en 130 bar

• De frequentie ligt tussen de 58 en 68 HZ

Steenrijke mengsels kunnen worden verbrijzeld denk hierbij aan SMA en ZOAB

Frequentie is het aantal keer per seconde dat de pressleisten worden gedrukt per seconde.

Aandachtspunten bij het aanbrengen van asfalt.

De balkverwarming

Het instellen van de juiste temperatuur wordt gedaan door de machinist. De ingestelde temperatuur moet bij aanvang van de werkzaamheden minimaal 1 graden hoger zijn dan de temperatuur van het asfalt.

De balk wordt elektrisch verwarmd door de generator die door de verbrandingsmotor wordt aangedreven.

Het verwarmingselement zit bovenop de strijkplaat gemonteerd.

• Ga naar in de inbouwgids naar bladzijde 79.

• Onderzoek wat het gevolg is wanneer de afwerkbalk onvoldoende is verhit.

Wat is het gevolg wanneer de temperatuur van de afwerkbalk te laag is (blz 79).

Aandachtspunten bij het aanbrengen van asfalt.

De balkontlasting

De balkontlasting wordt gebruikt wanneer het asfaltmengsel niet draagkrachtig genoeg is om de afwerkbalk te dragen.

Het gevolg is dat de gewenste laagdikte dan kan worden behaald.

Door druk te geven op de onderkant van de hefcilinders, wordt de afwerkbalk 'lichter' gemaakt.

• Ga naar in de inbouwgids naar bladzijde 95.

• Waarom wordt de balkontlasting niet gebruikt bij deklagen?

De reden waarom het gebruikt van de balkontlasting bij deklagen wordt afgeraden is ......

1. Het is lastig om een constante laagdikte te behouden.
2. Het is makkelijk om een constante laagdikte te behouden.
3. Balkontlasting heeft geen invloed op de laagdikte.

Aandachtspunten bij het aanbrengen van asfalt.

De balkontlasting en de toepassing

• Bij aanleg van parkeerhavens
• Bij slecht draagkrachtige ondergronden
• Bij natte onderbanen
• Bij slecht draagkrachtige mengsels
• Op school bij het aanbrengen van onderbanen.

Belangrijk is en blijft dat de afwerkhoek positief blijft.

Asfaltmengsel

Welke invloed heeft het asfaltmengsel op de verdichting:

• De temperatuur - Wanneer de temperatuur van het mengsel onder de 120 graden komt is er minder tijd om het asfalt goed te verdichten.

• De dikte - Hoe dikker de asfaltlaag hoe beter de warmte wordt vastgehouden door het materiaal.

• Samenstelling - Een dicht mengsel houdt beter warmte vast dan een open mengsel.

De voorverdichting - Bij een hogere voorverdichting zal de temperatuur langer in het asfaltproduct blijven zitten.

Hebben weersinvloeden invloed op het verdichtingsproces bij asfalt?

1. Ja
2. Nee

Weersinvloeden

De weersinvloeden die invloed hebben op de verdichting zijn:

• Regen - Het regenwater kan worden ingesloten door het asfalt. Dit water zal verdampen en de verdichting is dus niet optimaal. Dit met gaten als gevolg.

• Wind - Wind zorgt ervoor dat het asfalt sneller afkoelt, waardoor het minder goed is te verdichten.

De temperatuur van de omgeving en de ondergrond:

• Hoe lager de buitentemperatuur, hoe sneller het asfalt afkoelt.
• Hoe lager de ondergrondtemperatuur, hoe sneller het asfalt afkoelt.

Verdichting meten

Een laborant meet de verdichting op het werk met een Troxler apparaat.

De laborant meet met behulp van de gegevens vanuit het lab wat de verdichting is, dit willen wij graag weten bij:

• De aanschaf van een nieuwe afwerkmachine.
• Bij een gereviseerde afwerkbalk.
• Bij een nieuw mengsel.
• Wanneer de opdrachtgever hier om vraagt.

Troxler verdichtingsmeter

Deze nucleaire verdichtingsmeter werkt op de holle ruimtes die zich bevinden in het asfaltmengsel.

De meter kun je instellen op de laagdikte die je wilt meten en de verdichting die dat specifieke mengsel kan halen. De waarden zijn vastgesteld in het laboratorium.

Voorbeeld:

Het asfalt moet 2500 kg/m2 wegen. De verdichtingsmeter meet 2213 kg/m2. Dan weten wij dat de verdichting is:

2213/2500 x 100% = 88,5%

Wat ga je als groep doen?

• Werk in groepjes van twee of drie.
• Kies als groep een casus.
• Verdeel onderling de rollen en kruip in je rol als uitvoerder/machinist of balkman.
• Bedenk vanuit je eigen rol hoe jij dit probleem kan gaan oplossen en schrijf dit bij de casus.
• Bespreek in je eigen groep tot welke oplossingen jullie zijn gekomen.
• Als klas gaan wij jullie oplossingen bespreken.

Casus 1

Het is 6.30 uur in de ochtend de machinist en de balkman hebben de dagelijkse controles uitgevoerd. De machinist start de machine en zet de balkverwarming aan. Samen met de uitvoerder gaan zij onder het genot van koffie het werk van deze dag bespreken. Na deze werkbespreking worden de werkzaamheden om 7.00 uur gestart. De asfaltafwerkmachine wordt bij de daglas geplaatst en de machinist stelt samen met de balkman de machine in. De eerste vracht asfalt wordt in de hopper gestort en de machinist begint te rijden met de asfaltafwerkmachine. In het oppervlak van de aangebrachte laag asfalt is een brede streep te zien het lijkt net of dat het asfalt aan de balk blijft kleven.

Wat is de oorzaak van het probleem en hoe zou jij dit in jouw functie oplossen?

Casus 2

Het is 12.00 uur en jullie hebben de tussenlaag aangebracht. Nu gaan jullie met de asfaltafwerkmachine de deklaag aanbrengen, hiervoor wordt een ander mengsel gebruikt. Jullie stellen de machine opnieuw in bij de daglas en laten het nieuwe asfaltmengsel in de hopper storten. Jullie hebben niets aan de instellingen van de afwerkbalk, omdat hij bij het vorige mengsel perfect stond afgesteld. Nadat jullie met de asfaltafwerkmachine zijn gaan rijden komen er allemaal ‘vette’ plekken in de nieuw aangelegde asfaltbaan naar boven.

Wat is de oorzaak van het probleem en hoe zou jij dit in jouw functie oplossen?

Casus 3

Het is bijna 16.00 uur en er staan nog 6 vrachtwagens in de rij de wachten. De machinist van de asfaltafwerkmachine heeft om 18.00 uur een afspraak met zijn vrouw, opeens heeft de balkman moeite om de juiste laagdikte te houden. Hij moet de nivelleercilinder omhoog bijstellen om de juiste laagdikte te halen.

Wat is de oorzaak van probleem en hoe zou jij dit in jouw functie oplossen?

Na bespreken van de casus.

Projectboek inleveren

Lever het uitgewerkte projectboek in de ELO in magister

Volgende les gaan wij het hebben over het verdichtingsmechanisme van de wals.

Bereidt jezelf via het

huiswerk dat in 

magister komt te 

staan goed voor!!