H2_P2_SlumsGatedComm

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Sloppenwijk

Sloppenwijken

Sloppenwijk

Favela

Shanty town

Slums

Bidonville

Deze les

• Hoe zijn de tegenstellingen tussen arm en rijk in Brazilië zichtbaar in de megasteden?
  
• Hoe zijn deze tegenstellingen ontstaan en hoe probeert men ze te verkleinen? (Site and serviceprojecten?)

 Brazilie: Arm en rijk in Brazilie!

FAVELA

https:

beyondthemap.withgoogle.com

Slums kenmerken VN

• De huisvesting niet bestand tegen extreme weersomstandigheden.
• In één woonruimte leven meer dan drie personen.
• Geen toegang tot schoon drinkwater.
• Sanitaire voorzieningen onvoldoende.
• Bezit woning niet wettelijke beschermd.
  

 In vele landen ter wereld komen krottenwijken voor. Volgens de Verenigde Naties hebben krottenwijken de volgende kenmerken.

De huisvesting is niet bestand tegen extreme weersomstandigheden.

In één woonruimte leven meer dan drie personen.

De bewoners hebben geen toegang tot schoon drinkwater.

De sanitaire voorzieningen zoals toiletten zijn onvoldoende.

Het bezit van de woning is niet wettelijke beschermd.

In Brazilië woont op basis van deze defi nitie bijna 30% van de stedelijke bevolking in slums (figuur 2.12). In sommige landen van de wereld is dat percentage veel hoger. Je kunt in Brazilië, net als in de overige landen van LatijnsAmerika twee soorten slums onderscheiden.

Leg uit wat ruraal-urbane migratie te maken heeft met het ontstaan van sloppenwijken.

Slums & Slums

• Favela
• Cortiços

De favela’s zijn in eerste instantie illegaal gebouwd. De migranten van het platteland bouwden zeer kleine illegale woningen van allerlei materialen. Oud hout, karton, maar ook beton of stenen werden daarbij gebruikt. Ze staan chaotisch naast elkaar op plekken die eigenlijk niet geschikt zijn voor bebouwing. Stedelijke en sociale

 voorzieningen ontbraken of waren erg slecht.

● De tweede soort slum in Brazilië zijn de cortiços. Ze bestaan uit een of meerdere gebouwen op een perceel midden in de oude stad (figuur 2.13). De gebouwen zijn oude, grote vervallen huizen die, met de toestroom van migranten, werden opgedeeld in vele vertrekken. Elk vertrek wordt vervolgens illegaal onderverhuurd. Men slaapt, eet en woont met meerdere personen in één slecht geventileerd vertrek. De sanitaire voorzieningen zijn meestal gemeenschappelijk.

de site-and-servicesprojecten. De overheid zorgt dan voor voorzieningen zoals water, elektriciteit en riolering en het verharden van wegen.

Beredeneer de overheid kan bijdragen aan de overgang van slum naar normale stadswijk?

Slums & Slums

• De overheid regelt een weg, stromend water, riolering en elektriciteit.
  
• Voorzieningen zoals scholen

De favela’s zijn in eerste instantie illegaal gebouwd. De migranten van het platteland bouwden zeer kleine illegale woningen van allerlei materialen. Oud hout, karton, maar ook beton of stenen werden daarbij gebruikt. Ze staan chaotisch naast elkaar op plekken die eigenlijk niet geschikt zijn voor bebouwing. Stedelijke en sociale

 voorzieningen ontbraken of waren erg slecht.

● De tweede soort slum in Brazilië zijn de cortiços. Ze bestaan uit een of meerdere gebouwen op een perceel midden in de oude stad (figuur 2.13). De gebouwen zijn oude, grote vervallen huizen die, met de toestroom van migranten, werden opgedeeld in vele vertrekken. Elk vertrek wordt vervolgens illegaal onderverhuurd. Men slaapt, eet en woont met meerdere personen in één slecht geventileerd vertrek. De sanitaire voorzieningen zijn meestal gemeenschappelijk.

de site-and-servicesprojecten. De overheid zorgt dan voor voorzieningen zoals water, elektriciteit en riolering en het verharden van wegen.

dit: illegaal aftappen dan verleden tijd

Site and services projecten

1. De overheid regelt een weg, stromend water, riolering en elektriciteit.
2. Bewoners krijgen vertrouwen dat ze mogen blijven.
3. In plaats van goedkoop materiaal gebruiken bewoners nu duurzaam en duurder materiaal.
4. Sloppenwijk verandert in normale(re) stadswijk.

02:01

Hoeveel procent van de mensen in Rio woont in een favela?

1. 5%
2. 15%
3. 25%
4. 35%

05:17

De presentator reist via een kabelbaan over de favelas. Waarom verloopt het OV via kabelbanen? Geef een fysische & ruimtelijke reden.

• Fysisch: de favela's zijn (vaak) gebouwd op zeer steile berghellingen
• Ruimtelijk: in de wirwar van straatjes is geen ruimte voor grote bussen/treinen/metro's

Ligging 2010 

• Ligging krottenwijken?
• Ligging gated communities?
• Gefragmenteerd
• Ligging nieuwe industriezones?
• Waarom?
• Bereikbaarheid

Door verdere menging van arme en rijke wijken zijn steden gefragmenteerd.

Voorzieningen zijn steeds meer ‘uitgestrooid’ over hele stad. Duurdere winkelcentra liggen bij verkeersknooppunten aan rand van steden voor goede bereikbaarheid.

Steile hellingen

Rio de Janeiro

Rio de Janeiro (heuvelachtig gebied): veel minder cortiços, vooral favela’s op steile hellingen verspreid over stad

São Paulo wordt wel een ‘stad van muren’ genoemd; muren die woongemeenschappen en buren van elkaar scheiden. Leg uit wat de relatie is tussen inkomensongelijkheid en ruimtelijke segregatie. Hoe is dit terug te zien in bron 15?

Mensen met dezelfde inkomens komen vaak in dezelfde wijk te wonen. In bron 15 is een duidelijke scheiding tussen mensen met lage inkomens (in de favela) en de hele rijke mensen (links op de foto).

Je kunt vanuit individueel perspectief of vanuit maatschappelijk perspectief naar gated communities kijken.
Leg uit waarom gated communities vanuit individueel perspectief aangename woonplekken kunnen zijn, maar vanuit maatschappelijk perspectief als onwenselijke woonplekken gezien kunnen worden.

Aan de slag

Lezen paragraaf 2.2 (p.56)

Maken: opg 3, 4,  5 / 6 / 7

Gated Communities 

3 soorten

1. kleine gated community’s midden in steden
2. gated community’s in de suburbs 
3. grote complete wijken

3 soorten 

kleine gated community’s midden in steden: wijk met beperkte voorzieningen, voor middelhoge inkomens

gated community’s suburbs: wijk met meer voorzieningen, voor hogere inkomens

grote complete wijken: bijna alle voorzieningen aanwezig, voor de rijksten (bijvoorbeeld Alphaville bij São Paulo)

7b

Noteer een fysisch-geografisch gebiedskenmerk dat ervoor zorgde dat de verbrokkeling in Rio de Janeiro groter is dan die in São Paulo.

7b

Rio de Janeiro ligt in een bergachtig terrein. São Paulo ligt op een hoogvlakte.

Waarom is het stratenpatroon in een nieuwe favela vaak rommeliger dan in een oude favela?

De locatie van een nieuwe favela is vaak meer onbereikbaar, daardoor is het aanleggen van wegen moeilijk.

Er is minder tijd en geld beschikbaar voor de ontwikkeling

Gated Communities <-> Favela

Gated Community

Leg uit waarom gated communities vanuit individueel perspectief aangename woonplekken kunnen zijn, maar vanuit maatschappelijk perspectief als onwenselijke woonplekken gezien kunnen worden.

Gated community

• Individueel perspectief: in een gated community woon je beschermd en veilig (tegen criminaliteit) 
• Maatschappelijk perspectief: door gated communities komen mensen van verschillende bevolkingsgroepen nauwelijks met elkaar in contact. Daardoor zal een verschijnsel als racisme niet snel verminderen. Er ontstaat sociale segregatie

Doorkijkje naar H3

Politieke dimensie

Aan de slag

Lezen paragraaf 2.2 (p.56)

Maken: opg 3, 4,  5 / 6 / 7

Sleep het juiste begrip naar de juiste omschrijving

Scheiding van (culturele) bevolkingsgroepen naar sociale klasse

Het sterk geconcentreerd en ruimtelijk gescheiden wonen van bevolkingsgroepen in steden of wijken

Illegale arme zelfbouwwijk met veel krotwoningen waar mensen wonen die door geldgebrek of woningnood geen betere woning kunnen krijgen

Groei van stedelijke gebieden als gevolg van de trek van het platteland naar de stad

Wijken of buurten bestaande uit meer dan één wooneenheid en een gemeenschappelijke infrastructuur, die met muren of hekken gescheiden zijn van de rest van de stad

Gated Communities

Favela

Ruimtelijke Segregatie

Sociale Segregatie

Urbanisatie

Hoeveel procent van de mensen in Rio woont in een favela?

1. 5%
2. 15%
3. 25%
4. 35%