Een nieuwe grondwet

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 3

Een nieuwe grondwet

Revolutiejaar 1848

• Overal in Europa komen mensen in opstand
• situatie is net zoals vóór Franse Revolutie
• oude vorstenhuizen hebben weer macht (Congres van Wenen)
• weinig democratie
• paniek bij de vorsten in heel Europa -> ook bij Willem II
• hij wordt in 1 nacht liberaal -> opdracht tot maken grondwet

Nu kan je leerdoel 1 en 2 bereiken!

nieuwe grondwet

• O.l.v. Johan Rudolph Thorbecke (liberaal)
  
• Belangrijkste elementen: 
• - koning is onschendbaar 
• - ministriële verantwoordelijkheid 
• - Parlementaire democratie 
• - Constitutionele monarchie 
• - Verandering van parlementair stelsel

Nu kan je leerdoel 3 en 4 bereiken!

Verdeelde macht

Trias Politica

(Driemachtenleer)

parlement = 1e + 2e kamer

ministers kunnen ook wetsvoorstellen doen

regering = ministers en koning

Nu kan je leerdoel 5 bereiken!

Het politieke stelsel van Nederland

volk

vóór 1848

Nu

Nu kan je leerdoel 6 bereiken!

 grondrechten

klassieke grondrechten

• Klassieke grondrechten staan sinds 1848 in de Grondwet
• Beschermen ons tegen een te machtige overheid
• Voorbeelden: 
• Vrijheid van godsdienst
  
• Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van drukpers
  
• vrijheid van vereniging en vergadering

Nu kan je leerdoel 7 bereiken!

sociale grondrechten

• sociale grondrechten zijn plichten van de overheid
• sinds 1983
• voorbeelden:
• recht op veilig bestaan
• recht op onderwijs
• recht op rechtsbijstand

Nu kan je leerdoel 8 bereiken!

Hoe wordt een wet gemaakt?

Nu kan je leerdoel 9 bereiken!

Taken van het parlement

Hoofdtaken van 1e en 2e kamer

• controleren van overheid
• wetten maken 

Nu kan je leerdoel 10 bereiken!

rechten van ENKEL 2e kamer

• recht van initiatief (wetsvoorstel indienen)
• recht van amendement (wetsvoorstel veranderen)

Nu kan je leerdoel 11 bereiken!

rechten van BEIDE 1e en 2e kamer

• recht van budget (goed -of afkeuren van begroting)
• recht van enquête (uitzoeken van een zaak)
• vragenrecht (vragen stellen aan kabinet, ministers)
• recht van interpellatie (een minister verplichten tot een debat)
• motierecht (recht om een wens in te dienen)

Nu kan je leerdoel 12 bereiken!

Video

Clipphanger:

Hoe werkt de Eerste Kamer?

Video

Clipphanger:

Hoe werkt de Tweede Kamer?