VEI 14.1 M4 Een constant inwendig milieu 2024

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

14.1 Een constant inwendig milieu

14.1, eerst even herhalen vorige les!

Bloedgroepen en zo.

Anja heeft bloedgroep 0+.

Welke antistoffen tegen bloedgroepantigenen heeft Anja in haar bloed?

1. alleen anti-resus
2. alleen anti-A en anti-B
3. zowel anti-A, anti-B als anti-resus

Welke letter hoort bij
de bloedgroepbepaling van een
persoon met bloedgroep 0?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Karel wil zijn bloedgroep weten. Bij een bloedgroepentest is er alleen klontering bij anti-B.
En niet bij resusantistof. Wat is Karel zijn bloedgroep?

1. B+
2. B-
3. A+
4. A-

Een patiënt met resus-negatief bloed en bloedgroep AB ontvangt voor het eerst in zijn leven een bloedtransfusie. Hij krijgt bij vergissing een kleine hoeveelheid resus-positief bloed van een donor met bloedgroep A.

Is in het lichaam van de patiënt tengevolge van deze transfusie antistof anti-A gevormd? En anti-resus?

1. geen van beide antistoffen
2. alleen anti-A
3. alleen anti-resus
4. anti-A en anti-resus

Leerdoel bij 14.1 Een constant inwendig milieu

• Je kunt beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd
  

Inwendig milieu: Weefselvloeistof en bloedplasma

Uitwendig milieu: Lucht in longen en inhoud darmkanaal

Inwendig milieu: alle cellen waar je niet bij kunt komen zonder te snijden.

• De samenstelling van het inwendige milieu wordt constant gehouden  door opname, opslag en uitscheiding van stoffen.
  
• Hormonen, zintuigen en zenuwcellen spelen hierin een belangrijke rol.
• De huid en de slijmvliezen vormen een barrière (grens) tussen het inwendige en uitwendige milieu.

weefselvloeistof hoort bij inwendig milieu

Welk orgaan doet aan uitscheiding?

1. Spieren
2. Lever
3. Nieren
4. Geel beenmerg

Zo wordt de samenstelling van het inwendig milieu constant gehouden (opname, opslag en uitscheiding)

Opname

Een tekort aan bepaalde stoffen wordt voorkomen, doordat regelmatig stoffen worden opgenomen uit het uitwendige milieu

Bijvoorbeeld:

• Darmkanaal: opname voedingsstoffen
• Longen: opname van zuurstof

 

Opslag

Stoffen waarvan een teveel aanwezig is in het inwendige milieu, worden in bepaalde organen opgeslagen

• In lever: glucose, mineralen, vitamines
• In spieren: glucose                                                                                   (wordt omgezet in glycogeen)
• Onder de huid: vet 
• In geel beenmerg (lange beenderen): vet
  

Uitscheiding

Overtollige en/of schadelijke stoffen worden aan het inwendige milieu onttrokken en uit het lichaam verwijderd

• Nieren: water en afvalstoffen 
• Lever: afvalstoffen
  
• Longen: koolstofdioxide

Waar liggen de eilandjes van Langerhans?

1. In de huid
2. In de alvleesklier
3. In de lever
4. In de nieren

Eilandjes van Langerhans

De alvleesklier produceert insuline en glucagon

• Regelen het glucose gehalte van het bloed. Het glucose gehalte wordt zo constant gehouden.
  

Niet op te slaan in lichaam

Wel op te slaan in lichaam

Glucosegehalte

Concentratie glucose in bloed	Insuline concentratie	Glucagon concentratie
Hoog
Laag

Stijgt

Stijgt

Daalt

Daalt

Veel glucose in bloed:

• veel insuline
  
• weinig glucagon
  
• glucose wordt glycogeen

Weinig glucose in bloed: 

• weinig insuline
• veel glucagon
• glycogeen wordt glucose
  

Samenvatting

Opdrachten maken

Opdrachten 14.1 maken

Klaar? Dan controleren of alles van thema 13 klaar is.

Maak daarna online Test jezelf bij elke basisstof van thema 13 (zodat de oefentoets beschikbaar komt).

Wat hebben we geleerd?

1. Welke drie processen zorgen voor het constant houden van een inwendig milieu?
2. Hoe heten de klieren die hormonen maken in de alvleesklier?
3. Welke hormonen maken deze klieren?
4. Wanneer zit er veel insuline in het bloed?
5. Wanneer zit er veel glucagon in het bloed?