Hoofdstuk 4, paragraaf 4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 4.4

Wisselkoersbeleid!

Hoe heeft een tekort op de betalingsbalans in EU invloed op de wisselkoers (waarde) van de €?

Bij zwevende koers:
 tekort op de betalingsbalans van EU

Import > Export

Aanbod van € groter dan vraag naar €

Koers € daalt -> Gevolgen voor import en export?

Euro wordt goedkoper -> EU gaat meer exporteren

Tekort op betalingsbalans wordt dus minder door zwevende wisselkoersen. Op den duur verdwijnt het tekort (blz. 141)

Vaste wisselkoersen

Munten houden dezelfde waarde. Daar zorgt de bank voor.

Het grootste voordeel van een vaste wisselkoers is dat er geen wisselkoersrisico meer is.

Mensen die handelen met het buitenland hebben dus minder onzekerheid en dit is bevorderlijk voor de internationale handel.

Beïnvloeden wisselkoers door centrale bank

Bij een systeem van vaste wisselkoersen mag de wisselkoers niet afwijken van een bepaalde vastgestelde koers. Als de wisselkoers dreigt te veranderen, moet de centrale bank ingrijpen. Een centrale bank kan (in grote lijnen) op twee manieren ingrijpen om de koers van een valuta te beïnvloeden: aankopen / verkopen valutamarkt of rente aanpassen.

Vaste koers

Spilkoers: €1 = 13 kroon

Bandbreedte: hiertussen kan de koers zich bewegen

Buiten deze bandbreedte? Bank grijpt in

Koers kroon te laag

Bank moet interveniëren

De koers moet weer omhoog.

Hoe doen ze dat? 2 manieren kennen: direct en indirect

Directe interventie

Met de voorraad €'s bij de Deense bank hun eigen munt opkopen. Dit kan zolang er voorraad €'s aanwezig is: appreciatie. 

Indirect: rente verhogen

Als de rente in een land stijgt, wordt het voor buitenlanders aantrekkelijker om in dat land te beleggen (sparen). De buitenlanders kopen de munt en de vraag stijgt, waardoor de munt apprecieert.

Huiswerk

Opdracht 2, 4 en 6 op blz. 147

Klaar? Maak opdracht 5 op blz. 148

Trilemma monetair beleid

3 beleidsbeslissingen van de centrale bank:

- Wel of geen vrij verkeer van internationaal kapitaal toestaan

- Wel of geen zelfstandig rentebeleid

- Een vaste of zwevende wisselkoers 

Een bank kan maar 2 van de 3 beleidsbeslissingen maken

Antwoord

Als de centrale bank van Aruba de rente verhoogt, zal (door het vrije kapitaalverkeer) de kapitaalinstroom van beleggers uit het buitenland toenemen 

hierdoor ontstaat meer vraag naar de Arubaanse florin waardoor de wisselkoers apprecieert en bij een vaste wisselkoers wil de centrale bank dit voorkomen 

Voorbeeld !

Een centrale bank wil zelfstandig rentebeleid voeren en vrij verkeer van kapitaal. 

Ze hebben geen keuze: daar hoort een zwevende wisselkoers bij, want als de rente stijgt, trekt dat vreemd kapitaal aan, waardoor de koers stijgt.

Een vaste koers kiezen kán dus niet.

Voorbeeld 2

Een centrale bank heeft een vaste wisselkoers en vrij verkeer van kapitaal. 

Zelfstandig rentebeleid kan dan dus niet, rente moet hetzelfde zijn als in het andere land. Bij een hogere rente zou anders heel veel kapitaalinvoer zijn, waardoor de koers zou stijgen, maar die willen ze vast hebben staan .... 

Examenvraag

Aruba heeft een vaste wisselkoers met Amerika en Aruba heeft vrij kapitaalverkeer met het buitenland. 

Er is sprake van een trilemma bij het monetair beleid: de centrale bank van Aruba kan geen onafhankelijke rentepolitiek voeren.

Leg uit dat de centrale bank van Aruba geen onafhankelijke rentepolitiek kan voeren. 

Opdracht 9 pagina 150 maken

Vrij kapitaalverkeer en vaste wisselkoersen. (Optie A)

Wanneer een land er voor kiest om vrij kapitaal verkeer en vaste wisselkoersen te hebben, kunnen zij niet kiezen voor zelfstandig rente beleid. Dit betekent dat het land mee moet gaan in het rentebeleid van het land waaraan zij hun munt hebben gekoppeld. Wanneer het land namelijk afwijkt van deze munt komt door het vrije kapitaalverkeer bij het verhogen van de rente veel geld het land binnen en verlaat veel geld het land als de rente daalt. Hierdoor komt de vaste wisselkoers onder druk te staan.

Vaste wisselkoers en zelfstandig monetair beleid (Optie B)

Wanneer een land kiest voor een vaste wisselkoers en zelfstandig monetair beleid kunnen zij er niet voor kiezen om vrij kapitaal verkeer te hebben. Wanneer de rente namelijk afwijkt van de rente met wie zij een vaste wisselkoers hebben kan er nu niet zomaar kapitaal of geld het land binnen stromen. Hierdoor komt de vaste wisselkoers niet onder druk te staan.

Zelfstandig monetair beleid en vrij kapitaalverkeer (Optie C)

Wanneer een land kiest voor zelfstandig monetair beleid en vrij kapitaalverkeer kunnen zij niet kiezen voor een vaste wisselkoers. Op deze manier kan de Centrale Bank de rente namelijk zelf bepalen. Wanneer er door het vrije kapitaalverkeer veel geld het land in of uitstroomt komt er geen wisselkoers onder druk te staan; er is nu sprake van een zwevende wisselkoers.