2.5 Een veranderende wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Astronomen compleet verrast: James Webb-telescoop vindt sterrenstelsels die niet konden bestaan

De James Webb-ruimtetelescoop heeft zes gigantische sterrenstelsels gevonden waarvan astronomen dachten dat ze niet konden bestaan. De sterrenstelsels zijn vlak na de oerknal ontstaan, maar zijn vele keren zwaarder en groter dan verwacht. De ontdekking zet de bestaande theorieën over het ontstaan van het heelal op hun kop.

NASA’s Webb Reveals Cosmic Cliffs, Glittering Landscape of Star Birth

Lesprogramma

• Terugblik en huiswerk bespreken

• Invulsamenvatting maken

• Quizlet Live
  

Huiswerk

• Opdracht 1BC
• Opdracht 2BC
• Opdracht 6
• Opdracht 7

Een veranderende wereld

Leerdoelen

Aan het eind van deze week...

• ken je de begrippen astronomie, heliocentrisch, geocentrisch, boekdrukkunst, wereldbeeld en inquisitie. 

• ku je verschillende uitvinders en uitvindingen noemen die zorgden voor een veranderende kijk op de wetenschap.

• kun je herkennen en uitleggen waarom de Bijbel en geschriften uit de klassieke oudheid na 1300 als minder betrouwbaar werden gezien.
  
  
• kun je uitleggen waarom het veranderende wereldbeeld leidde tot een conflict met de kerk.

Veranderd wereldbeeld - de aarde is bol!

Veranderend wereldbeeld - de hemel zit boven de aarde, de hel eronder

Kennis in de middeleeuwen

• De kerk is machtig, want iedereen gelooft in dezelfde God. 
• Wie de leer van de kerk tegenspreekt belandt voor de rechtbank (inquisitie) 
• De kerk bepaalt ook welke kennis men heeft: alleen de Bijbel of door de Kerk goedgekeurde Griekse/Romeinse teksten mogen worden gelezen.

Maar dat verandert! 

• De macht van de Kerk op het gebied van kennis en wetenschap neemt af aan het einde van de middeleeuwen.
• Daardoor worden er ook andere boeken gelezen en wordt er meer onderzoek gedaan.
• De kerk probeert middels de inquisitie nog wel invloed uit te oefenen. 

Oorzaken

De macht van de kerk op het gebied van kennis en wetenschap neemt af, oorzaken daarvan:

1. Door de kruistochten kwam er kennis uit de Arabische wereld naar Europa;
2. Door de groei van de welvaart, werden mensen rijker en wilden zelf nadenken (en niet alleen maar luisteren naar de kerk);
3. Door de ontdekkingsreizen leerde men meer over de wereld en soms klopte die informatie niet met wat men dacht te weten

Wat verandert er dan?

Galileo Galilei

• De zon draait niet om de wereld, zoals de kerk en iedereen geloofde ... (geocentrisch)
• ...maar de wereld om de zon (heliocentrisch)
• En de kerk? Die deed Galilei in de ban.

geocentrisch wereldbeeld: de aarde is het middelpunt van het heelal. De zon en de andere planeten draaien om de aarde

heliocentrisch wereldbeeld: de zon vormt het middelpunt van het heelal en de aarde draait om de zon

Reactie kerk

De kerk gelooft in een geocentrisch wereldbeeld (God is de schepper van de aarde en dus is de aarde het middelpunt van het heelal). Galilei zegt dus eigenlijk dat de kerk liegt. Dat vindt de kerk natuurlijk niet fijn... Daarom doet de kerk Galilei in de ban, hij hoort niet meer bij de Kerk.

Boekdrukkunst 

• Dankzij de uitvinding van de boekdrukkunst konden snel boeken worden gemaakt.
• Daardoor konden de ideeën van onder andere Galilei zich toch snel door Europa verspreiden.

Sleep de begrippen naar de juiste afbeelding.

geocentrisch wereldbeeld

pannekoek wereldbeeld

heliocentrisch wereldbeeld

Noem 2 redenen waarom de boekdrukkunst belangrijk was voor wetenschappers.

Waarom was het voor de kerk belangrijk om Galilei in de ban te doen?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de begrippen astronomie, heliocentrisch, geocentrisch, boekdrukkunst, wereldbeeld en inquisitie. 

• ku je verschillende uitvinders en uitvindingen noemen die zorgden voor een veranderende kijk op de wetenschap.

• kun je herkennen en uitleggen waarom de Bijbel en geschriften uit de klassieke oudheid na 1300 als minder betrouwbaar werden gezien.
  
  
• kun je uitleggen waarom het veranderende wereldbeeld leidde tot een conflict met de kerk.

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen