Taalvariatie

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Taalvariatie

Over spreek- en schrijftaal, formeel VS informeel taalgebruik en standaardtaal.

Schrijfopdrachten onder de loep

De volgende zinnen komen (letterlijk) uit jullie teksten bij het jaaroverzicht. Welke zinnen bevatten spreektaal? Aan jullie om te analyseren! 

“Ik had er niet veel van verwacht maar toch slaagde ze erin om tot de 83ste minuut vol te houden.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“Een beetje hetzelfde als het gewone WK maar dan voor clubs niet voor landen”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“Wat was het me toch een jaartje zeg!”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“Er waren momenten die me blij maakten, maar ook dingen die ik niet had verwacht.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“ Veel leesplezier zou ik maar zeggen!”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“ Hallo, ik ben <naam leerling> en ik ga jullie vertellen hoe mijn 2024 is verlopen.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“ Voor mij is Kroatië een heel speciaal land want daar ben ik geboren.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“ Maar we waren NOG niet kampioen want we mochten niet meer verliezen als we op de eerste plek wouden blijven staan.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

“Ik vond de oorlog in Gaza echt supererg.”

1. Spreektaal
2. Schrijftaal

Noteer, op basis van wat je leerde uit de quiz, jouw eigen definitie van schrijftaal.

Wat is schrijftaal?

Formele schrijftaal = vorm van communicatie met zorgvuldige en objectieve toon. 

• vaak in professionele, academische, officiële contexten (bv. schrijfopdracht, mail leerkracht, sollicitatiebrief,...)
• vermijden van informele uitdrukkingen, spreektaal en persoonlijke emotie
• nadruk op helderheid, precisie en beleefdheid. 
• grammatica correct, zinnen gestructureerd
• gepaste woordkeuze: respectvol en neutraal. 
• spelling, interpunctie en stijlregels!

Wat is spreektaal?

Spreektaal = informele, alledaagse taal die we gebruiken in mondelinge communicatie. 

• losse, spontane structuur, minder strikt
• afkortingen, informele uitdrukkingen, straattaal, jongerentaal
• zinnen korter en eenvoudiger, afwijken van grammaticale regels mag
• vaak directer, persoonlijker, kan emotioneel geladen zijn, afhankelijk van de situatie. 
• gesprekken met vrienden, familie of in informele situaties

Cursus p. 1

Maak de oefening op woordenschat en zinsbouw per 2. 

Maak oef. 1 t.e.m. 4 (p. 2-4)

- Werk per 2

- Klaar? 

1. Verbeter jezelf met de sleutel. 
2. Maak OEF. 7 op Cambiumned (scan QR-code)

Deel je favoriete meme uit oef. 2! Vermeld duidelijk of het om foto 1, 2 of 3 gaat.

Formele en informele situaties

• FORMEEL: mensen kennen elkaar niet (goed) / ene persoon is hogergeplaatst. Beleefdheid en etiquette zijn belangrijk. Taal = duidelijk, correct. 
• INFORMEEL: veel losser. Je kent elkaar goed. Minder voorschriften. 
• REGISTER: je stemt je taal af op de situatie, zoals je niet in strandkledij naar een sollicitatiegesprek gaat bijvoorbeeld. 

NETIQUETTE

Moet jij vaak formele e-mails sturen?

JA

Nee

Komt jouw persoonlijke mail binnen op je smartphone?

Ja

Nee

Staat de Smartschool-app op jouw smartphone?

Nee

Binnen hoeveel tijd verwacht jij een reactie?

Wanneer reageer jij op je mail?

Wat denk je dat een leerkracht van jou verwacht als je een mail stuurt?

Netiquette

= set van ongeschreven gedragsregels en beleefdheidsnormen voor communicatie en interactie op het internet. 

• respectvolle omgangsvormen: geen agressieve/ongepaste taal
• respecteren van andermans privacy
• zorgvuldig omgaan met e-mail en sociale media
• conflicten vermijden

Netiquette bevordert een positieve en constructieve sfeer in online gesprekken en samenwerking.

Fragment: Helden van het internet

Oef. 5 - p. 5

Eerst nadenken & schrijven. Dan klassikaal - hand opsteken! 

Wat liep hier mis?

Wat was er goed aan deze mail?

Emailetiquette

Oef. 6, p. 5: neem eerst grondig de BIN-normen door! (5min)

Schrijven maar! (5-10 min)

Klaar? Laat je buur nalezen (5 min)