week 5; Ethiek in de zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Ethisch dilemma 

Deze les

13 uur ; korte terugblik vorige les

13.05 uur; Begrippen ethiek en moraal

                       Verschil tussen normen en waarden

                       Moreel/ethische dilemma's

                       Beroepscode

                       Over deze onderwerpen gaan we samen nadenken en discussiëren

13.55 afsluiting en volgende week

lesdoelen

• Je herkent verschillende normen en waarden
• Je licht de betekenis van de term "ethiek"toe

Thiememeulenhoff

Zorgverlening, beroep en organisatie

Module 7 H2.1 t/m 2.2.1

Digibib opdracht 10 draag bij aan goede kwaliteit

B1-K1-W3. (V1)

Wat weet je al over ethiek?

Wat is ethiek?

Ethiek

''Nadenken over wat goed en fout handelen is''

Ethiek is onderdeel van filosoferen. 

Grondlegger: Socrates, Athene (469 v.Chr.)

Wat vind jij ?

Bij een verdenking misdrijf:

mag je iemand zijn voor en achternaam op het internet zetten zonder dat het proces voor de rechtbank geweest is?

Wat valt er onder normen en waarden?

Waarden zijn de idealen, motieven of achterliggende ideeën die in een samenleving of groep als nastrevenswaardig en waardevol worden beschouwd. 

Normen zijn de concrete richtlijnen voor het handelen, hoe men zich hoort te gedragen.

Norm is stoppen bij rood stoplicht

Waarde  is ....veiligheid

Wat is moraal?

Moraal

Moraal gaat over wat goed en fout is, en hoe we het beste met elkaar en onszelf om kunnen gaan. 

Het zijn de regels en ideeën die we gebruiken om te beslissen hoe we ons in verschillende situaties moeten gedragen. 

Stel je voor dat je een spel speelt: moraal zijn de spelregels die iedereen helpt om het spel eerlijk en leuk te maken. 

Moreel dilemma

Een moreel dilemma is als je moet kiezen tussen twee of meer acties, maar elke keuze lijkt een beetje fout of heeft een nadeel. 

Het is alsof je tussen twee moeilijke wegen moet kiezen, en op elke weg is iets dat niet helemaal goed voelt. 

Stel je voor dat je twee stukken taart hebt en twee vrienden die allebei heel graag een stukje willen. 

Je kunt maar één stukje geven. Wat doe je? Wie je ook kiest, je voelt je misschien een beetje schuldig omdat je de ander niets kunt geven. Dat is een soort klein moreel dilemma.

Dilemma 

Voorbeelden dilemma's 

• Je komt als thuiszorgmedewerker bij een terminale cliënt thuis om hem te helpen met eten. De cliënt weigert te eten, maar zijn mantelzorger vindt dat hij moet eten en dat jij ervoor moet zorgen. Laat je je leiden door de wens van de cliënt of die van zijn mantelzorger? En waarom?

Wat zou jij als begeleider doen in deze situatie? Kies een handelingsoptie:

1

A

B

C

D

Heb je zelf een voorbeeld van een ethisch dilemma

Een de dilemma's gaan we deze bespreken alsof we in de ethische commissie zitten

Wat is de beroepscode ?

Beroepscode

De beroepscode voor verpleegkundigen en verzorgenden geeft regels en richtlijnen voor hoe je je werk goed en professioneel doet.

 Het legt uit welke waarden, normen en verantwoordelijkheden belangrijk zijn in de zorg. Deze code helpt ervoor te zorgen dat de zorg altijd respectvol is en rekening houdt met de wensen en privacy van de cliënt. Het gaat om respect voor de zelfstandigheid en waardigheid van iedere persoon.

www.venvn.nl

Wat betekent autonomie?

1. Gelijkheid
2. Onafhankelijk
3. Alleenrecht
4. Gezamenlijk

Stelling

Autonomie en zelfregie is erg belangrijk, een zorgvrager moet altijd zijn eigen keuzes mogen maken?

Ook als jij als professionial deze keuzes niet verstandig vindt?

www.ad.nl

Op welke drie niveaus kunnen ethische vragen zich afspelen?

Beroepsethiek bestaat uit 3 niveaus

• Relatie tussen zorgverlener en patiënt                         (individuele niveau -> micro)
• Zorginstellingen en organisaties                                     (organisatie niveau -> meso)
• De samenleving (samenleving niveau -> macro)
  

Wat doe je als een terminaal zieke zorgvrager stiekem zit te roken?
Dit is een ethische vraag op...

1. Organisatie niveau
2. Samenleving niveau
3. Individuele niveau
4. Alles is goed.

Ethischekwesties kunnenopdrieniveaus afspelen:

• microniveau: bij jezelf (individueel)

• mesoniveau: bij kleinere groepen (organisatie niveau)

• macroniveau: bij grote groepen (samenleving)

Dilemma 

Mag een vader in een zorginstelling het haar van zijn verstandelijk beperkte zoon knippen zoals hij thuis gewend was, namelijk vastgebonden aan een stoel? 

Wat zou jij doen? En waarom kies je voor deze aanpak?

Juridische normen

Juridische wetten waar een zorgverlener zich aan moet houden

Wet BIG,
 de WGBO,
 de Wet zorg en dwang
en de Wvggz

Ethiek en recht zijn met elkaar verbonden. Ethische afwegingen maak je zelf iedere dag. In wet- en regelgeving ligt een moraal vast waar veel mensen achter staan. Wetten en regels aanpassen gebeurt meestal na een ethische discussie. Als je afweegt hoe je een juridische regel interpreteert of zou moeten aanpassen, dan ben je met ethiek bezig. 

Evaluatie

Welke situatie uit de les over ethische dilemma's vond je het meest interessant, en waarom?"

Volgende week

Werken aan verbetervoorstel

Ga zelf rondkijken/vragen wat jij zou willen verbeteren op je werkplek

Denk klein !