Ethisch dilemma (reanimatie)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Ethisch dilemma 

Lesprogramma

* Begrippen ethiek en moraal

* Verschil tussen normen en waarden

* Moreel/ethische dilemma's

* Beroepscode

Wat weet je al over ethiek?

Wat is ethiek?

Ethiek

''Nadenken over wat goed en fout handelen is''

Ethiek is onderdeel van filosoferen. Grondlegger: Socrates, Athene (469 v.Chr.)

Wat zijn waarden?

1. Gedragregels die bepalen wat goed en fout is voor mensen.
2. Dit zijn overtuigingen die belangrijk zijn voor jou als persoon.

Respect voor ouderen is een...

1. Norm
2. Waarde

Ouderen aanspreken met 'u'
is een...

1. Norm
2. Waarde

Norm is stoppen bij rood stoplicht

Waarde  is ....veiligheid

Wat is moraal?

Moraal

''Het totaal van waarden en normen dat in de samenleving als vanzelfsprekend aanvaardbaar gedrag wordt gezien.''

Geef een voorbeeld van een
'ethisch dilemma'

Aanpak ethisch (zorg-)dilemma

• Verkennen: wat is er aan de hand? Welke handelingsopties zijn er en wie zijn in deze situatie de betrokkenen?
  
• Onderzoeken: wat is de ethische vraag of het dilemma? Welke argumenten (waarden, belangen en principes) zijn hier in het spel?
  
• Afwegen: weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of het nalaten daarvan?
  
• Besluiten: zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het oog op goede zorg.

Reanimatie moet een verplicht vak worden op de middelbare school

EENS

ONEENS

In de ouderenzorg is reanimatie niet nodig

EENS

ONEENS

Als zorgverlener voel ik me (altijd en overal) verplicht om te reanimeren

EENS

ONEENS

Mag je liegen om iemand zijn leven te redden?

Mag je verkeersregels negeren als je écht haast hebt.

Wat is een beroepscode?

1. Aan deze code moet je minimaal voldoen om aan het werk te mogen.
2. Een test waar uit blijkt of je ethisch gezien geschikt bent voor het beroep.
3. Een document met normen en waarden die gelden voor een beroep.
4. Dit is een inlogcode voor alle mensen uit het werkveld maatschappelijke zorg.

Beroepscode

Beschrijft de (morele) opvattingen van een beroepsgroep

Afgeleid van maatschappelijke waarden

Opgeschreven in de beroepsethische code

Hierin staat hoe je moet handelen in bepaalde situaties

www.venvn.nl

In de beroepscode staat;

aan waarden:

respect, vertrouwelijkheid, geen schade toebrengen, autonomie en rechtvaardigheid.

Wat betekent autonomie?

1. Gelijkheid
2. Onafhankelijk
3. Alleenrecht
4. Gezamenlijk

Stelling

Autonomie en zelfregie is erg belangrijk, een zorgvrager moet altijd zijn eigen keuzes mogen maken?

Ook als jij dat als professionial deze keuzes niet verstandig vindt?

Op welke drie niveaus kunnen ethische vragen zich afspelen?

Beroepsethiek bestaat uit 3 niveaus

• Relatie tussen zorgverlener en patiënt                         (individuele niveau -> micro)
• Zorginstellingen en organisaties                                     (organisatie niveau -> meso)
• De samenleving (samenleving niveau -> macro)
  

Wat doe je als een terminaal zieke zorgvrager stiekem zit te roken?
Dit is een ethische vraag op...

1. Organisatie niveau
2. Samenleving niveau
3. Individuele niveau
4. Alles is goed.

Ethischekwesties kunnenopdrieniveaus afspelen:

• microniveau: bij jezelf (individueel)

• mesoniveau: bij kleinere groepen (organisatie niveau)

• macroniveau: bij grote groepen (samenleving)

Huiswerkopdracht

Lees de literatuur "Moraal en Ethiek" tot aan onderwerp Ethische dilemma's in de zorg (pag. 5) en maak voor jezelf lesbrief over "Normen en waarden": leeractiviteit 1 t/m 5 en 8

Einde les