M3 voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

M3 24-25

Planning

- Toets bespreken

- Uitleg bs 1 en bs 2

- Opdrachten maken

Toets bespreken

Toetsweek 2 

• Thema 2 Voortplanting & ontwikkeling bs 1 t/m5 + 8, 
• Thema 4 “Ordening” (boek 3a)  bs 1 t/m 6
• thema 5 “Stevigheid en beweging”( boek 3b) bs 1 t/m 6

BS 1 Voortplantingsstelsel van een man

Leerdoelen

 Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een man noemen en aanwijzen in een afbeelding. Ook kun je van deze delen de bouw, functie en werking beschrijven.

Teelbal

Prostaat

balzak

Urinebuis

Endeldarm

Zaadleider

Tekst

Tekst

Tekst

Te

teelbal, testis

zaadleiders

de prostaat

teelballen

zaadblaasjes

worden zaadcellen gemaakt

Opslag plaats voor zaadcellen

zorgen voor het vervoer van zaadcellen

voegt vocht toe aan de zaadcellen

voegt vocht en voedingsstoffen aan de zaadcellen toe

Voortplantingsstelsel: de buitenkant

Voortplantingsstelsel: de binnenkant

start teelballen functionering op 13 jaar

Start productie zaadcellen

Zaadcellen = mannelijke geslachtscellen

Teelballen liggen in balzak

Hypofyse - tot op hoge leeftijd

zaadcellen worden opgeslagen in bijballen

Zaadleiders vervoeren zaadcellen

Penis, eikel, voorhuis

Zaadblaasjes en prostaat voegen vocht toe. Bevat voedingsstoffen voor zaadcellen

alles samen is sperma

Erectie

Tijdens geslachtsgemeenschap kan de man zaadcellen in het lichaam van vrouw brengen. 

Zwellichamen vullen zich met bloed. Tijdens geslachtsgemeenschap wordt eikel steeds gestimuleerd, waardoor er op een gegeven moment zaadlozing ontstaat.

Per zaadlozing zijn er miljoenen zaadcellen

De zaadcel

kleinste cel

Zweepstaart om vooruit te bewegen

Zwemmen naar baarmoeder en eileiders. 

Als ze een eicel tegenkomen kunnen ze die bevruchten. 

Bevruchting kan alleen vlak na ovulatie/eisprong

Leerdoel BS 2

Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een vrouw noemen en aanwijzen in een afbeelding. Ook kun je van deze delen de bouw, functie en werking beschrijven.

Nr. 1

Nr. 8

Nr. 3

Nr. 4

Nr. 5

Nr. 7

Vagina

Baarmoeder

Baarmoederwand

Eileider

Eierstok

baarmoederslijmvlies

Baarmoeder

Eierstok

Vagina

Clitoris

Plaats waar het embryo groeit

Hier rijpen de eicellen

Verbinding naar de buitenwereld

Meest gevoelige deel

Voortplantingsstelsel: de buitenkant

De uitwendige geslachtsorganen van een vrouw

Vulva = buitenste en binnenste schaamlippen, een deel van de clitoris en de opening van de vagina.

Clitoris -> ligt onder schaamlippen

Clitoriseikel is aan buitenkant zichtbaar

Clitrishoed

Zwellichamen

Binnensteschaamlippen met klieren

urinebuis en vagina (verbindt met baarmoeder)

Buitensteschaamlippen

De vulva bestaat uit de buitenste en binnenste schaamlippen, een deel van de clitoris en de opening van de vagina.

Clitoris

Voortplantingsstelsel: binnenkant

Eicel

- Baarmoeder en eierstokken

- Eicellen in eierstokken

- Eicel = vrouwelijke geslachtscel en aanwezig bij geboorte

- puberteit: 1 x/maand 1 eicel rijp -> ovulatie

- Eileider

- 12-24 uur levend -> bevrucht of sterft

- Grootste menselijke cel

Nu maken

Werkblad - opdracht 1,2 en 3

Huiswerk:

Bs 1 en Bs 2 - Alle opdrachten 

kleinste cel

Zweepstaart om vooruit te bewegen

Zwemmen naar baarmoeder en eileiders. 

Als ze een eicel tegenkomen kunnen ze die bevruchten. 

Bevruchting kan alleen vlak na ovulatie/eisprong

Huiswerk

Planning

- BS 1 en 2 herhalen

- Uitleg bs 3 en bs 4

- HW maken

Bs 3 - Veranderingen in de puberteit

Leerdoelen

-Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

- Je kunt de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven.

Primaire en secundaire geslachtskenmerken

Hormonen

• Regelen de ontwikkeling van primaire en secundaire geslachtskenmerken. 
  
• Worden gemaakt door hormoonklieren. 
  
• De hormoonklieren geven de hormonen af aan het bloed.
  

Hormonen

Aantekening- Hypofyse

In de puberteit zorgen hormonen uit de hypofyse ervoor dat

1. De teelballen zaadcellen gaan maken
   
2. De teelballen mannelijke geslachtshormonen gaan maken (testosteron)
   
3. In de eierstokken eicellen gaan rijpen
   
4. De eierstokken vrouwelijke geslachtshormonen gaan maken (oestrogenen)
   

Testosteron en oestrogenen zorgen voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken

Menstruatiecyclus 

Menstruatiecyclus 

Uitleg - Menstruatiecyclus

- Vrouw wordt ongesteld (dag 1 tot 4)

- Na ongesteldheid wordt baarmoederslijmvlies steeds dikker. 

- Rijpende follikels produceren oestrogenen -> baarmoederslijmvlies wordt dikker en meer doorbloed.

- De eicel komt tot rijping en komt vrij (dag 14)

- Het gele lichaam maakt hormonen ->  baarmoederslijmvlies blijft dik (dag 15 tot 28)

- Als de eicel niet wordt bevrucht, sterft het gele lichaam af en wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten (ongesteldheid). 

BS 4  - Bevruchting en zwangerschap

BS 4 Leerdoelen

- Je kunt beschrijven welke veranderingen er in het lichaam van een vrouw plaatsvinden net voor en na de bevruchting.

- Je kunt de verschillen in de functie van zaadcellen en eicellen noemen.

- Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven.

- Je kunt beschrijven hoe eeneiige en twee-eiige tweelingen ontstaan.

Bevruchting

• Zaadcel blijft drie dagen in leven 
  
• Een eicel blijft na de ovulatie twaalf tot vierentwintig uur in leven.
  
• Bevruchting = Samensmelting van de kern van de eicel en de kern van de zaadcel.
  

baarmoederslijmvlies bij bevruchting

Bevruchting -> gele lichaam blijft in stand -> blijft hormonen produceren om het baarmoederslijmvlies dik en doorbloed te houden -> vrouw wordt niet ongesteld.

Bevruchte eicel deelt zich, maar wordt niet groter -> naar baarmoeder. Dit proces duurt 5 tot 12 dagen -> innesteling 

-> Uit klompje cellen ontstaat het embryo -> embryo maakt het hormoon hCG, waardoor het gele lichaam in stand bijft en rijping van nieuwe follikels wordt voorkomen. 

• Een week na de innesteling bevat de urine van een zwangere vrouw hCG    -> positieve zwangerschapstest

• Miskraam meestal tussen 8 en 13 weken. De oorzaak is meestal een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan. 

Embryo en placenta

Navelstreng

Navelstreng

Het embryo is door de navelstreng verbonden met de placenta

Tweelingen

Een twee-eiige tweeling ontstaat uit twee eicellen.

Een eeneiige tweeling ontstaat uit één bevruchte eicel. 

Nu maken

Hw: Thema 2 BS 3 en 4 - alles behalve samenvatting en plus