Les 9 H18

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Les 9 H18

Programma

1. Inleiding
2. Uitleg (kort)
3. Aan de slag
4. Slot

proefstuderen

Wie heeft al proefgestudeerd?

Wat heb je gedaan?

Welke beeld heb je van de opleiding?

Raad je anderen aan om op proef te gaan?

boer

inkomen van de een

visser

uitgaven van de ander

W = C + I + O + (E-M)

(uitgaven/ bestedingen/ productie)

Y = C + S + B

(inkomen)

Hoeveel Big Macs kun je kopen?

NL (EUR 3,50 / 3,80 USD)

(Billy kast van IKEA)

De overheid (nader toegelicht)

Taken overheid:

1. collectieve goederen (defensie, dijken)
   
2. quasi collectieve goederen (ziekenhuizen, scholen)
   
3. inkomensoverdrachten (uitkeringen, toeslagen, etc)
   

1 en 2: overheidsbestedingen (O)
3. inkomensoverdrachten
1, 2 en 3: overheidsuitgaven

Overheid

• Belasting betalen over inkomen (B)

• Overheid besteedt geld (O), dit komt bij ondernemingen terecht
• Overheid betaalt geld aan ambtenaren (huishoudens, Yov)
• Inkomensoverdrachten doen niet mee
  

Y = W (inkomen = productie)
W = C + I + O  + (E-M)
Y = C + S + B
(S-I) = (O-B) of (S-I) + (B-O) = 0

Overheid komt er bij!

W = C + I + O (bestedingen/ productie) +(E-M)

Y = C + S + B (inkomen, hoe geef je het uit)

Y = W

Wat kun je als overheid het meest effectief doen om de productie te verhogen (en daarmee werkgelegenheid):

B omlaag  of O omhoog?

Quiz

Wat is waar?

1. De inkomsten van de ander zijn de uitgaven van de ander
2. De uitgaven van de een zijn de inkomsten van de ander

Wat is juist?

1. Y = C + I + O
2. Y = C + S + O
3. Y = C + I+ B

In een economie met alleen huishoudens en ondernemingen geldt:

1. I = S
2. S-I = 0
3. C+S = C + I
4. alle antwoorden zijn juist

Een tekort van de overheid, kun je zo omschrijven

1. B > O
2. B-O = 0
3. B < O
4. B = O

Als je de belastingen verlaagt gaat altijd de Consumptie omhoog en groeit de economie

1. juist
2. onjuist

Als de overheidsuitgaven toenemen, gaat de economie altijd groeien

1. juist
2. onjuist

Wat is juist?

1. spaarsaldo van de private markt is gelijk aan: (S-I)
2. spaarsaldo van de overheid is gelijk aan (B-O)
3. Een tekort van de overheid wordt gefinancierd door een overschot in de particuliere sector
4. alles is juist

Wat betekent...

(B - O)

Als B > O.... begrotings...
Als B < O .... begrotings...

Cijfer van vandaag

€ 335

•  € 335 per seconde groeit de staatsschuld.
• 466 mld totale schuld (opgebouwd over jaren)
• ca. € 26.000 p.p.
• 66% BBP
  

www.destaatsschuldmeter.nl

Overheid komt er bij!

Y = C + I + O

Y = C + S + B



(S-I) + (B-O) = 0

Quiz

vorige les: quiz gedaan

aan de slag

18.17 (in duo's samen)
10 minuten

erna klassikaal nakijken

Al gedaan? maak 18.19!

aan de slag (voor de liefhebbers)

18.17 en 18.18 (in duo's samen)
10 minuten erna klassikaal nakijken

opbouw doornemen klassikaal

Les 9 H18

Programma

1. Inleiding
2. Uitleg (kort)
3. Aan de slag
4. Slot

We kopen producten uit het buitenland (smartphones) en het buitenland koopt producten uit NL

Geldstroom (niet de goederenstroom!)

Export (E): producten gaan het land uit, betalingen gaan: ....

Import (M): producten komen het land in, betalingen gaan: ...

aan de slag

18.23 (samen)

aan de slag (voor de liefhebbers)

18.17 en 18.18 (in duo's samen)
10 minuten erna klassikaal nakijken

slot

Wat heb je geleerd?

Cijfer van vandaag

5.500

• aantal faillisementen in 2016 (verwachting)
• minder dan vorig jaar (piek in 2013: 9.341)
• Wel veel grote ondernemingen (V&D, Macintosh, DA)