Thema 3 Les 1 HBM 2022 SE 2 BO

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht:

Pak het document erbij, lees dit nogmaals goed door

lesplan

startopdracht

Herhalen lesstof erfelijkheid 

3.1 t/m 3.4 in vogelvlucht om 3.5 te begrijpen

3.5 uitleg

3.6 uitleg

3.7 uitleg

Genotype en fenotype

Genotype

Chromsomen in de cellen

Dit geval mens

• zaadcel (23)
• eicel(23)
• bevruchte eicel(46)

fenotype

Je fenotype komt tot stand door je genotype en de invloeden vanuit het milieu.

Ezelsbruggetje:

GENotype = gen

Fenotype = verF

Homozygoot         Heterozygoot          Homozygoot

  

Bruine ogen            Bruine ogen            Blauwe ogen

A         A                   A          a                     a          a

Genen

Dominant en recessief gen

• A= bruine ogen, dominant.  AA of Aa
• b= blauwe ogen, recessief.  aa
• een dominant gen is een gen dat altijd tot uiting komt in het fenotype.
• een recessief gen is een gen komt alleen tot uiting als er geen dominant gen aanwezig is.

BS 5: Stambomen

(moet nog gemaakt worden)

Stambomen

Stambomen

Recessief vs dominant

Recessief = onderdanig

=> doet wat dominant 'beslist'

Dominant = de baas

=> 'beslist' wat er tot uiting komt

Bs 6 Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

• Man en vrouw nodig
• Samensmelten kern eicel en kern zaadcel -->                                                    Bevruchting

Bevruchting

Ongeslachtelijke voortplanting

Eén individu nodig -->

Een deel van het organisme groeit uit tot een geheel nieuw organisme

Groei door nieuwe cellen te maken (= gewone celdeling)

Alle nakomelingen hebben:

hetzelfde genotype als de ouder

Er volgen nu manieren van ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

STEKKEN 

(=ongeslachtelijke voortplanting)

Weefselkweek (= ongeslachtelijke voortplanting)

Veredeling

(=Ongeslachtelijke voortplanting)

Planten met elkaar kruisen 

De beste plant selecteren en 

daarmee verder kruisen tot nog betere planten

Bekijk de afbeelding. Zie je hier de chromosomen van een man of van een vrouw. Leg je antwoord uit.

Welke genotype hoort bij welk begrip?

AA

Aa

aa

Homozygoot dominant

Homozygoot recessief

Heterozygoot

Lees de tekst in de afbeelding. Je kunt de afbeelding vergroten door er op te drukken.

Is het gen voor de ziekte van Huntington dominant, recessief, of is het niet uit de gegeven op te maken?

1. Het gen is dominant
2. Het gen is recessief
3. Dit is niet uit de gegevens op te maken

In een stamboom staat een vierkantje voor:

1. De man
2. De vrouw
3. De kinderen
4. Een ziekte

Het gen voor taaislijmziekte is ...

1. Dominant
2. Recessief
3. Kan ik niet uit deze stamboom halen
4. Nog nooit van die woorden gehoord

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten: sleep de namen naar de bijbehorende afbeelding. (nummer 2 hoef je niks mee te doen)

voortplanting dmv knollen

voortplanting dmv wortelstokken

voortplanting dmv stekken

voortplanting dmv bollen

voortplanting dmv uitlopers

In welke cellen kan een mutatie de grootste gevolgen hebben?

1. in geslachtscellen.
2. in lichaamscellen