H1.3 Chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H1.3 Chemische reacties

indeling van de les

		tijd
wat	herhalen 3e klas: kenmerken reactie + exotherm/endotherm 'Nieuw': activeringsenergie en energiediagram	opstart+ intro 10 min uitleg lesson-up: 10 min zelfstandig werken: 20 min quiz: 5 min
Hoe	Lesson-up + quizvragen + boek
leerdoelen	- je kan uitleggen welke eigenschappen een reactie heeft - welke rol energie bij een reactie speelt - hoe je energieveranderingen in een energiediagram weergeeft

Instructie

Zelf bestuderen:

• Kenmerken chemische reactie.
• Energie-effect van een reactie.
• Reactievergelijkingen opstellen (index, coëfficiënt)

Huiswerk (nu in de les/thuis maken) voor de volgende les

Maken: 25, 28 of 30, 32 of 33, 34, 37,
                                                    40 of 41, 42 of 43, 44 of 45  

Activeringsenergie

Hint

Een reactie kan pas verlopen als de reactietemperatuur is bereikt!

Opmerking

De reactietemperatuur bij verbandingsreacties noemt je Ontbrandingstemperatuur.

Energiediagram exotherme reactie

Geactiveerde toestand

Energiediagram endotherme reactie

Geactiveerde toestand

Zelfstandig werken + Huiswerk:

• Leer de kernbegrippen uit H1.3 
• Maak opdracht: 25, 28 of 30, 32 of 33, 34, 37, 40 of 41, 42 of 43, 44 of 45  

Bespreken (door een leerling aan de klas):
      opdr. 32 en 34

Volgende les: Pract. Endotherm-Exotherm
Derde les: H1.4 De snelheid van een reactie + DEMO

Hint

Bij welke reactie moet je er meer energie in stoppen?

Antwoord

Aardgas moet je verwarmen (je houdt er een lucifer bij). Dat is bij witte fosfor niet nodig. 
Het kost dus meer energie om de verbranding van methaan op gang te brengen dan die van witte fosfor.

De activeringsenergie voor de verbranding van methaan is dus het grootst.

Hint

Antwoord b.

Eerste niveau: Energie van de beginstoffen

Tweede niveau: Energie van de geactiveerde toestand

Derde niveau: Energie van de reactieproducten 

Uitleg vraag 32 + 34

Lesdoelen checken

Je kunt nu:

• Een aantal kenmerken van een chemische reactie noemen.
  
• Toelichten wat activeringsenergie is.
  
• Energiediagrammen voor exotherme- en endotherme reacties tekenen en interpreteren.
  
• In een energiediagram de activeringsenergie en de reactie-energie aangeven.
  

Wat is een kenmerk van een chemische reactie?

1. Er treedt een energie-effect op
2. beginstoffen veranderen in reactieproducten
3. De wet van Lavoisier geldt
4. Alledrie de kenmerken zijn juist

Wat houdt de wet van Lavoisier in?

1. Er komt energie vrij
2. Stoffen reageren en ontstaan in vaste massaverhouding
3. Er is sprake van behoud van massa
4. Er is energie nodig

Een reactie waarbij beginstoffen energie afstaan aan de omgeving noemen we een ........ reactie.

1. endotherme
2. exotherme

Een verbrandingsreactie is

1. Endotherm
2. Exotherm

Een reactie waarbij je voortdurend energie in moet stoppen om de reactie te laten plaatsvinden noem je...

1. endotherme reactie
2. exotherme reactie

Elektrolyse van water is een ...... reactie.

1. endotherme
2. exotherme

Welk onderdeel van de les zou je nog een keer willen herhalen?

1. Kenmerken chemische reactie
2. Wet van Lavoisier
3. Endotherm - Exotherm
4. Activeringsenergie - Energiediagram