HAVO MAW H14- bindingsvraagstuk

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Waar denk jij aan bij "Bindingen?"

Even herhalen/ inleiding:

• cognitieve binding
• affectieve binding
• politieke binding
• economische binding

In dit hoofdstuk bespreken we het Bindingsvraagstuk.

Context: veiligheid in de wereld

Klik op de kaart om hem te vergroten

Welke binding past het best bij deze foto?

Fotovraag 2 - Bekijk eerst de foto, beantwoord daarna de vraag.

Klik op de kaart om hem te vergroten

Welke binding past het best bij deze foto?

Vreemde tralies: Noorwegen

• meest menselijke gevangenis ter wereld
• "normaliteitsbeginsel"
• veel vrijheden, behalve "vrijheidsrecht."
• hulp bij integreren in de samenleving
• doel: meer zelfvertrouwen en vertrekken als betere mensen.

Context: veiligheid in de wereld

Klik op de kaart om hem te vergroten

Hoe zou jij dit probleem van recidive oplossen?

Wat vind jij van dit Noorse systeem?

Wat denk jij dat de resultaten van dit Noorse systeem zijn?

Bedreigingen

• Bedreigingen van natuurlijke aard zorgen nu minder voor onveilige gevoelens.
• Bedreigingen van technologische en sociale aard zijn toegenomen: denk aan luchtverontreiniging en cybercriminaliteit.

Analyse: veiligheid in Nederland

Klik op de kaart om hem te vergroten

Risicomaatschappij

• Bij situaties als de zelfrijdende auto kijkt men in Nederland snel naar de overheid
• Dat komt door onze cultuur: veel invloed van de overheid
• Andere culturen: meer naar de burger kijkend (denk aan USA)
• Risicomaatschappij: niet duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de risico's en de aanpak van dreigingen.
• Gevolg: leidt tot conflicten en daling gezag van de overheid

 Analyse: veiligheid in Nederland

Klik op de kaart om hem te vergroten

Risicomaatschappij

• Ga naar bladzijde 104 in je werkboek en maak opdracht 6.
• Hier heb je 15 minuten de tijd voor.
• Succes :)

Analyse: veiligheid in Nederland

Klik op de kaart om hem te vergroten

Aan het eind van deze les weet je:

Lesdoelen

Na deze les weet je:

• Verschillende theorieën over het ontstaan van criminaliteit

   

Aan het eind van deze les weet je:

Na deze les ken je de volgende begrippen

• De klassieke school
• Gelegenheidstheorie
• De moderne school
• Bindingstheorie
• Groepsvorming
• Anomietheorie
• Etiketteringtheorie

Klassieke school: een "school" is een wetenschappelijke visie. In dit geval op het gebied van "strafrecht."

• Gaat ervan uit dat iemand een misdaad pleegt met het volle verstand.
• Dus: keuzevrijheid.
• Gelegenheidstheorie: als de baten hoger zijn dan de kosten...
• Van invloed op hoeveelheid criminaliteit: hoeveelheid potentiële daders, hoeveelheid doelwitten en hoeveelheid sociale bewaking.

 Verklaringen onveiligheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Moderne school: nurture en nature zijn van invloed.

• Mensen zijn helemaal niet zo vrij in hun handelen en denken
• Bindingstheorie: de bindingen die iemand heeft (bijv. gezin, vrienden, school) werken remmend op criminele impulsen.
• Werk, woning en een partner zorgen voor meer binding met de heersende normen en waarden.
• Bindingen kunnen juist ook criminaliteit bevorderen. Denk aan groepsdruk om "iets" te doen.

 Verklaringen onveiligdheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Moderne school: 

• Anomietheorie: crimineel gedrag kan beïnvloed worden door nurture-factoren.
• Kans op crimineel gedrag is groter als men minder de gelegenheid heeft om legaal succes te hebben.
• Sociale druk speelt ook een rol.
• "The American dream" --> Van krantenjongen tot miljonair.
• Sociale druk en hoeveelheid middelen om doelen te bereiken hebben invloed op hoeveelheid criminaliteit.

 Verklaringen onveiligdheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

"Ik heb soms niet een andere keuze gehad" Bij welke theorie vind jij dat passen? Leg je antwoord uit.

Leg uit dat deze opmerking past binnen de Bindingstheorie.

Moderne school: 

• Etiketteringtheorie: op basis van vooroordelen wordt je al gelabeld als crimineel.
• "Selffulfilling prophecy" je gaat je gedragen naar het vooroordeel.
• De hoeveelheid etiketten heeft invloed op de hoeveelheid criminaliteit.

 Verklaringen onveiligdheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

"Ik heb soms niet een andere keuze gehad" Bij welke theorie vind jij dat passen? Leg je antwoord uit.

Leg uit dat deze opmerking past binnen de Bindingstheorie.

Bij welke theorie vind je de vraag passen?

1. Bindingstheorie
2. Gelegenheidstheorie
3. Anomietheorie
4. Etiketteringstheorie

Samengevat:

Klassiek school: vrije wil speelt belangrijke rol

Moderne school: vrije wil en omgevingfactoren spelen een belangrijke rol: nurture en nature.

 Verklaringen onveiligdheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Aan het eind van deze les weet je:

Na deze les ken je de volgende begrippen

• recidive
• veelplegers
• daadrecht
• daderrecht
• bindingen

Ah...duidelijk toch? :)

Doelen van straffen:

• Vergelding: Genoegdoening voor slachtoffer en samenleving
• Afschrikking:  voorkomen dat anderen dit crimineel gedrag gaat vertonen.
• Resocialisatie:  voorkomen dat een dader nog een keer in de fout gaat (recidive) 
• Bescherming van de samenleving

Bestraffen en bestrijden onveiligheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Welk doel van straf is hier te zien?
(Beredeneer je antwoord.)

1. Vergelding
2. Afschrikking
3. Bescherming van de samenleving
4. Resocialisatie

De klassieke school 

• het daadrecht staat centraal: de daad bepaalt de straf.
• elke daders met hetzelfde vergrijp moeten gelijk berecht worden
• denk ook aan gelegenheidstheorie 
• afschrikking is het hoofddoel volgens de klassieke school

Bestraffen en bestrijden onveiligheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

De moderne school

• gaat uit van daderrecht: veel meer kijken naar hoe een dader tot de daad is gekomen.
• de omstandigheden waarin de daad gepleegd zijn tellen mee
• er wordt gekeken naar het effect dat het zal hebben op de daders.
• biologische en psychologische verschillen spelen mee bij he bepalen van de strafeis
• ook sociologische verklaringen (bijv. bindingen) spelen mee

Bestraffen en bestrijden onveiligheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

• in Nederland is er een mix tussen de klassieke en de moderne school.
• per delict wordt een strafmaat bepaald waarbij er een maximum (en een minimum) aan straf is vastgesteld.
• hierin herken je de klassieke school
• per delict wordt ook bekeken of er andere omstandigheden meespelen, hierin herken je de moderne school

Bestraffen en bestrijden onveiligheid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Maatschappelijk en politiek vraagstuk

• Veel mensen vinden veiligheid belangrijk, het staat hoog op de publieke agenda.
• Onveiligheid is ook een politiek vraagstuk
• Veiligheid wordt gezien als één van de basisfuncties van de overheid
• Men wil wel de veiligheid van de overheid, maar niet dat dit ten koste gaat van onze vrijheid. Dit is de veiligheidsutopie.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Maatschappelijk en politiek vraagstuk

• Veiligheidsutopie: de onbereikbare wens voor optimale vrijheid en optimale veiligheid.
• Dilemma van de rechtsstaat: overheid moet zorgen voor rechtshandhaving en rechtsbescherming.
• Rechtshandhaving: beschermen van de burgers.
• Rechtsbescherming: respect van de overheid voor de privacy.
• Ook politiek verschilt men hierover van mening.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Samenhangende vraagstukken

• Naast de veiligheidsutopie spelen ook de individualisering en minder sociale cohesie ervoor dat er minder sociale controle is: kans op criminaliteit neemt toe.
• Sociale ongelijkheid kan criminaliteit in de hand spelen.
• De overheid moet met al deze factoren rekening houden.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Overheidsbeleid

• Tweesporenbeleid: gericht op preventie en repressie.
• Preventie:  voorkomen van criminaliteit
• Repressie: bestraffen van criminaliteit
• De overheid gebruikt hiervoor drie strategieën

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Overheidsbeleid: de drie strategieën

• rechtshandhaving (repressie)
• ondersteuning en hulpverlening (preventie)
• beperken van de gelegeheid (preventie)

Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Strategieën criminaliteitsbestrijding: repressie

• Handhaving rechtsorde: opsporing- vervolging- berechting.
• "Snelrecht" --> rechter kan in hele korte tijd verdachte berechten. Bijvoorbeeld bij grote groepen verdachten en kleine vergrijpen
• "Zero-tolerance" --> politie deelt geen waarschuwingen uit, maar elke overtreding wordt gelijk aangepakt.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Strategieën criminaliteitsbestrijding: preventie

• Ondersteuning en hulpverlening: hulp bieden aan groepen die in potentie crimineel gedrag kunnen gaan vertonen. Denk aan hangjongeren, mensen met schulden (risicogroepen)etc.
• Bij deze risicogroepen worden verschillende factoren gezien als oorzaak: groepsdruk, opvoeding, toekomstperspectief.
• Jeugdzorg, buurthuizen, sportcoaches, maaschappelijk werk helpen die groepen.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Strategieën criminaliteitsbestrijding: preventie (2)

• Beperken van de gelegenheid tot criminaliteit
• Niet alleen gericht op mogelijke daders, maar ook op slachtoffers en locaties.
• Bijvoorbeeld: camera's, preventief fouilleren en identificatieplicht.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Ontwikkelingen veiligheidsbeleid

• Tot eind jaren 70 was rechtshandhaving de voornaamste strategie. Gevolg: toename criminaliteit en onveiligheidsgevoelens.
• Wens: bredere aanpak, omdat ook andere onderdelen van de samenleving aangaat --> integraal veiligheidsbeleid.
• Integraal veiligsheidsbeleid:  verschillende overheidsinstanties werken samen om criminaliteit te bestrijden.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Ontwikkelingen veiligheidsbeleid (2)

• Bijvoorbeeld: wijkagent die op school komt voor voorlichting
• Tot eind twintigste eeuw lag de nadruk op preventie, daarna is de rechtshandhaving weer opzetten. Nu blijft men zoeken naar een goede balans.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Slachtoffers

• De afgelopen decenia is er meer aandacht gekomen voor de slachtoffers van criminaliteit
• Vroeger was slachtoffer vooral een getuige, nu hebben ze steeds meer rechten, zoals: spreekrecht, mogelijkheid tot schriftelijke verklaring en informatierecht over procedure.
• Meer begrip: denk aan Slachtofferhulp: hulp bij verwerken van zowel materiële als immateriële schade

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Ideologieën

De visies van de verschillende ideologieën op het gebied van handhaven van de openbare orde en veiligheid:

• Socialisme/ Sociaal- democratie: nadruk op preventie, belangrijke rol voor ouders en scholen. Criminaliteit wel sterk bestrijden en internationale aanpak op gebied van veiligheid.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Ideologieën

De visies van de verschillende ideologieën op het gebied van handhaven van de openbare orde en veiligheid:

• Liberalisme: overheid moet veiligheid bevorderen, orde handhaven en rechtsorde verdedigen. Nadruk op rechtshandhaving. Bestraffen van individuen: eigen verantwoordelijkheid is belangrijke waarde, maar kent grenzen.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten

Ideologieën

De visies van de verschillende ideologieën op het gebied van handhaven van de openbare orde en veiligheid:

• Confessionalisme: kenmerken van beide andere stromingen. Enerzijds hechten ze veel belang aan gezin en school om criminaliteit te voorkomen (preventie.) Waarden en normen overbrengen is belangrijk. Anderzijds moet criminaliteit bestraft worden, want men wil geen angst en intimidatie.

 Politiek en overheidsbeleid

Klik op de kaart om hem te vergroten