6.2 Halogeenverbindingen, Alkanolen, Alkaanzuren en Alkaanaminen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Scheikunde Koolstofchemie

karakteristieke groepen:

halogeenverbindingen, 

alkanolen, alkaanzuren en 

alkaanaminen

Karakteristieke groepen

karakteristieke groep is een atoom of zijgroep aan een koolwaterstof met een specifieke eigenschap

Halogenen als zijgroep:

Broom, Chloor, Jood, Fluor 

aan een C i.p.v. een H

Halogeenverbinding

Halogeen zit in een koolwaterstof, op de plek van een ‘H’ atoom, naam: halogeen altijd als voorvoegsel

1. langste: 1 C dus methaan

2. geen c=c

3. er zit een Broom aan de C

4. naam = broommethaan

Naam? (denk aan
di, tri en locatie!)

tip

1. langste keten (meth, eth, prop, but, ...)
2. hoeveel Cl (di, tri, ...)
3. op welke C's zit een Cl (geef alle lokaties)

Halogeenalkanen

2,2-dichloorpropaan

- en ,

komma tussen getallen, streepje tussen letter en getal

Hoe heet deze stof?

1. 1-broomprop-3-een
2. prop-1-een-3-bromide
3. 3-broomprop-1-een
4. 3-broompropeen

dubbele binding krijgt laagste nummer (C₁)

Wat is de juiste naam?

1. 1,1,1-trifluor-2-chloor-ethaan
2. 2-chloor-1,1,1-trifluor-ethaan
3. 2,2,2-trifluor-1-chloor-ethaan
4. 1-chloor-2,2,2-trifluor-ethaan

Alkanolen

Alkanol = verbinding met een -OH groep als karakteristieke groep. Naam krijgt achtervoegsel -ol 

naam

2xC = ethaan, -OH groep noem je -ol (achtervoegsel) = ethanol

Hoe heet dit alcohol?
(denk aan de locatie)

1. butaan-ol
2. butol
3. butaan-2-ol
4. butaan-3-ol

Hoe heet dit alcohol?
(denk aan het aantal
èn de locatie(s) )

1. propaantriol
2. trihydroxypropanol
3. 1,2,3-diolpropaan
4. propaan-1,2,3-triol

Alkaanzuur

Een alkaanzuur heeft deze zijgroep: 

Het C-atoom van de zuurgroep telt mee bij de langste keten (stam): butaanzuur             CH3CH2CH2COOH

4           3            2            1

let op

De eindstandige C van de zuurgroep krijgt hier positie '1'

dus je telt vanaf de 'zure' C

Alkaanzuur

Een alkaanzuur heeft deze zijgroep: 

Het C-atoom van de zuurgroep telt mee bij de langste keten (stam): ethaanzuur          CH3COOH

4           3            2            1

let op

De eindstandige C van de zuurgroep krijgt hier positie '1'

dus je telt vanaf de 'zure' C

Sleep de juiste naam bij de juiste structuur

methaanzuur

butaanzuur

ethaanzuur

hexaandizuur

Alkaanamine

Alkaanamine = verbinding met een -NH2 groep als karakteristieke groep. Naam krijgt achtervoegsel -amine.

bijvoorbeeld 

          propaan-1-amine 

let op

de N van de amine telt niet mee bij de langste keten (stamnaam), want is geen C atoom!

Hoe heet deze stof?

1. butaanamine
2. methaanamine
3. propaanamine
4. ethaanamine

Opdracht: sleep de juiste naam bij de juiste structuur

butaan-1-amine

butaan-1-ol

butaanzuur

Succes met de karakteristieke groepen!