leren voor de toets H3 en H4 criminaliteit

leren voor de toets H3 en H4 criminaliteit

wie worden er criminineel?

Risicofactoren oorzaken                        Beschermende factoren

risicofactoren:

De kans op het ontwikkelen van strafbaar gedrag neemt toe als kinderen:

 Psychische - of gedragsproblemen hebben

 Een onveilige opvoeding krijgen

 Problematisch drank- en/of drugsgebruik hebben

 Foute vrienden hebben/groepsdruk ervaren

Hoe meer punten; hoe meer risico om in de criminaliteit te belanden. 

Beschermende factoren:

Omgekeerd bestaan er ook beschermende factoren, die zorgen voor een kleinere kans op crimineel gedrag. Het gaat hier bijvoorbeeld om:

- het hebben van een baan/het volgen van onderwijs;

- een relatie hebben/deel zijn van een hecht gezin;

- het beschikken over goede sociale vaardigheden.

stopt het criminele gedrag?

Uit onderzoek blijkt dat:

- Veel jongeren lichte vergrijpen plegen. 

- De meesten worden geen volwassen criminelen.

- Ongeveer 5% van de jongens blijft wel doorgaan met crimineel gedrag.

- Dit noem je recidivisten: Personen die zich bij herhaling schuldig maken aan het plegen van strafbare feiten.

3.2 Theorieën over criminaliteit

6 theoriën die:

- Proberen te verklaren waarom criminelen iets doen.

- Handig want dan kun je het beter aanpakken/oplossen.

Aangeleerd gedragstheorie:

Volgens deze theorie zijn criminelen niet slechter dan anderen ze hebben alleen verkeerd gedrag aangeleerd.

Je 'leert' crimineel gedrag van je ouders/vrienden.

Bindingstheorie:

Volgens deze theorie zorgt maatschappelijke binding (een band met gezin, school, vriendengroep, vrijetijdsverenigingen) ervoor dat criminaliteit sterk vermindert.

Wanneer je een hechte band hebt met mensen in je omgeving dan ga je minder snel criminele dingen doen.

Rationele-keuze-theorie:

Volgens deze theorie is een misdrijf altijd een rationele afweging. 

Een afweging van kosten:

- Hoe groot is de kans dat ik gepakt wordt

- Hoe goed is de beveiliging

- Hoe goed is de sociale controle

En wat levert het op?

-Hoeveel geld

- Goederen

'De gelegenheid maakt de dief'

Etikettentheorie:

Deze theorie stelt dat wanneer de omgeving het etiket ‘crimineel’ op een persoon drukt, die persoon zich hier ook naar gaat gedragen. 

"Iedereen denkt toch al dat ik crimineel ben, dus wat maakt het uit als ik een delict pleeg?"

GT Anomietheorie:

Anomie betekent letterlijk normloosheid.

Maatschappelijk succes is in de westerse samenleving heel belangrijk.

Niet iedereen lukt dat (bijvoorbeeld door armoede, discriminatie of gebrek aan opleiding).

Volgens deze theorie is succesvol zijn of lijken belangrijker dan de manier waarop je dat bereikt.

GT: Neutraliseringstheorie:

Volgens deze theorie hebben deze jongeren net als iedereen een innerlijke stem die zegt: ‘Dit hoor je niet te doen’.

Maar als ze in een groep op stap zijn, schakelen ze die stem uit. 

Zij leggen de schuld dan buiten zichzelf, ontkennen hun eigen verantwoordelijk of ontkennen dat iemand hiermee schade is toegebracht.

Nederland is een rechtsstaat:

een rechtsstaat is een land waar de rechten en plichten van de burgers en de overheid zijn vastgelegd in de wet.

De overheid heeft in een rechtsstaat 

2 belangrijke taken:

Rechtshandhaving: 

er wordt gezorgd dat de wet wordt nageleefd.

Rechtsbescherming: 

burgers worden door de grondwet beschermd tegen teveel macht van de overheid.

Trias Politica 

De politieke macht is in 3 delen gescheiden 

	wetgevende macht	uitvoerende macht	rechterlijke macht
wie	ministers en parlement	ministers en ambtenaren	rechters
wat	stellen vast aan welke wetten burgers en overheid zich moeten houden	zorgen dat wetten goed worden uitgevoerd	beoordelen of burgers en overheid zich aan de wet houden en oordeelt in conflicten

Rechtsbescherming blijkt uit de volgende kenmerken van de rechtsstaat:

• Er is sprake van een machtenscheiding;                                                                                                            
• de rechter is onpartijdig en onafhankelijk van de uitvoerende en wetgevende macht. (4.2)
• Er zijn grondrechten; de vrijheid van de burger moet beschermd worden (bijv. privacy, gelijke behandeling, godsdienstvrijheid)

• Alle burgers zijn voor de wet gelijk. Er is sprake van rechtsgelijkheid.
• Het handelen van een overheid moet altijd gebaseerd zijn op een wet. Legaliteitsbeginsel

      Je weet wat er gebeurd als je de wet overtreed: er is sprake van rechtszekerheid.

     Nederland moet zich houden aan de NL wet, Europese wetgeving en andere verdragen zoals        de rechten van de mens  .   

Herhaling

kenmerken van de rechtsstaat:

• Er is sprake van een machtenscheiding;  (trias politica)          
• De rechter is onpartijdig en onafhankelijk van de uitvoerende en wetgevende macht. 
• Er zijn grondrechten; de vrijheid van de burger moet beschermd worden (bijv. recht op privacy, vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting)

• Alle burgers zijn voor de wet gelijk. (art. 1) Er is sprake van rechtsgelijkheid.
• Het handelen van een overheid moet altijd gebaseerd zijn op een wet. Legaliteitsbeginsel

      Je weet wat er gebeurd als je de wet overtreed: er is sprake van rechtszekerheid.

Dit alles beschermd onze rechten.

het dilemma 

tussen rechtsbescherming en rechtshandhaving:

De overheid moet de rechtsorde handhaven maar ook onze rechten beschermen; dit botst soms.

Soms lijken de rechten van de burger even minder belangrijk.

Dit wordt het dilemma van de rechtsstaat genoemd.

Voorbeelden:

rechtsbescherming of rechtshandhaving?

Terrorisme -> 'we' willen meer camera's, fouilleren, inhoud tas controleren, in de gaten worden gehouden op internet voor de veiligheid.

maar

Hoeveel privacy willen we inleveren voor een veiliger samenleving?

Ongelijke behandeling - rechtsongelijkheid

Klassenjustitie: 

Is het ongelijk behandelen van mensen uit verschillende sociale klassen en etnische groepen.

Klassenjustitie vindt plaats bij opsporing, vervolging en berechting.

Waardoor komt klassenjustitie?

• Vooroordelen. (etnische profileren = opsporing op basis van etniciteit. 
• Grotere pakkans lagere milieus en sommige etnische groepen door type criminaliteit.
• minder mogelijkheden om voor jezelf op te komen.

• Zwaardere straffen jongeren migratieachtergrond.
• Gebrek aan kennis over cultuurverschillen.

Soms botsen de grondrechten:

Vrijheid van meningsuiting- verbod op discriminatie

Godsdienstvrijheid- verbod op discriminatie