Dida - taal - OA - jaar 2 - les 1 - taalontwikkeling

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Les 1. Taalontwikkeling

OA VERD - jaar 2 - dida - taal

2020

Wat versta jij allemaal onder taal?

Wat zou een taak van de onderwijsassistent zijn op het gebied van taal?

Lessenserie

1. Algemene taalontwikkeling

2. Interactief taalonderwijs

3. Meertaligheid & NT2

4. Woordenschat

5. Geletterdheid

6. Lezen 

7. Schrijven

8. Zaakvakken (H8) & Engels (H9) + diagnost.toets

Programma

• Start
• Theorie
• Opdracht 1 en 2
• Pauze 
• Theorie 
• Opdracht 3
• Afronding 

Doel

Aan het eind van de les kun je de fases in de taalontwikkeling van een kind benoemen, deze fases herkennen en hier voorbeelden bij geven.

Toetsing 7

Voortgangstoets didactiek eind periode 7

• H1. Voorbereiden van lesactiviteiten

• H3. Taal en didactiek (periode 6)
• H4. Rekenen en didactiek (periode 7)

Taalontwikkelingsfases

Prelinguale periode (0 - 1 jaar)

• De voortalige fase (of prelinguale fase)

Linguale periode

• De vroegtalige / vroeglinguale fase (1 - 2,5 jaar)
• De differentiatiefase (2,5 - 5 jaar)
• De voltooiingsfase (5 - 9 jaar)

Schrijf mee! Straks een oefening!

1. De voortalige (prelinguale) fase

• Huilen (eerste 6 wk)

• Vocaliseren (6 - 20 wk) : klanken ontdekken & produceren - spraakmechanisme oefenen 
• Vocaal spel (4 - 6 maanden): experimenteren met klanken (nu ook medeklinkers), verschillen in toonhoogte, luidheid & duur

• Brabbelen (vanaf 7 maanden): herhalen van klankgroepen

Een kind oefent met de articulatie, de klankstructuur v/d taal, de zinsmelodie & de communicatie met anderen

Woordenschat - passief

Huilen (eerste 6 wk)

Vocaliseren (6 - 20 wk) : klanken ontdekken & produceren - spraakmechanisme oefenen

Vocaal spel (4 - 6 maanden): experimenteren met klanken (nu ook medeklinkers), verschillen in toonhoogte, luidheid & duur

Brabbelen (vanaf 7 maanden): herhalen van klankgroepen

2. De vroegtalige (vroeglinguale) fase

1 - 2,5 jaar

• Klanken aan betekenis koppelen (inhoudswoorden);
  
• Woorden benoemen (labelen) (éénwoordfase);
• Woorden combineren (twee- en meerwoordfase);
• Enige woordvolgorde (telegramzinnetjes - mama zitten)
• Actieve woordenschat neemt toe
• Overgeneralisatie (een oude man is een opa)

Wie kan er een voorbeeld noemen?

3. De differentiatiefase

2,5 - 5 jaar

• Langere zinnen en uitbreiden v/d woordenschat;
• Meer tijdsbesef - vervoegen van werkwoorden;
• Samenstellingen (huisdeur) en woordcombinaties
• Eenvoudige zinnen begrijpen (functiewoorden)
• Nadenken over taal en creatief zijn met taal (overregularisatie = ik liepte) 
• Verbanden tussen woorden in een zin zien (syntactische aspect);

'Ze leren om te praten over dingen die buiten het hier en nu liggen'

Wie loopt er stage bij de kleuters? Wat herken je?

Als tijdsbesef doorbreekt -> dan ook in staat om verleden tijd te ontdekken door -te achter een woord te plaatsen

Prietpraat 

• 'Werken daar twee Hansen?' - In de tweedehandswinkel
• 'Kijk mam, daar loopt een robot!'
  
• Met zonder jas naar buiten gaan
• 'Mama, wil je de pizza door de half snijden?'

Iemand een ander leuk voorbeeld?

Voorbeeld - overgeneralisatie

Hoeveel woorden kent een kind van 2 ongeveer gemiddeld?

1. 100
2. 200
3. 500
4. 1000

Hoeveel woorden kent een kind van 3 ongeveer gemiddeld?

1. 500
2. 1000
3. 1500
4. 2000

4 jaar: dubbele 3200 woorden

Waarom heet deze fase de differentiatiefase?

4. De voltooiingsfase

5 - 9 jr

• Lezen & schrijven (taalregels)
• Sociale regels v/d taal
• Vergroten van woordenschat

De andere fasen worden min of meer afgerond

Wat laat de grafiek zien denk je? --->

Hoeveel woorden kent een kind van 6 ongeveer gemiddeld?

1. 2000
2. 3000
3. 4000
4. 5000

Opdracht 1.

Beluister de geluidsfragmenten/ filmpjes (1t/m 4)

• In welke fase bevindt dit kind zich? 
• Waar kun je dit aan herkennen?

-> zie werkblad

Kind 1 - Mia

Kind 6 - Eef

Kind 2 - IJs

Kind 3 - Siem

Kind 4 - Juul

Kind 5 - Demy

Energizer

Heeft iemand een leuk taalspelletje om te doen?

Taalleermechanisme

                                                       Bron: Nu pedagogisch werk (Colbers, Hillen, Kuiper, Perenboom, 2017)

Hoorde je hier iets van terug in de fragmenten?

Stage/ oppaskindjes/ nichtjes/neefjes?

Opdracht 2.

Beschrijf de volgende begrippen en leg uit a.d.h.v. een voorbeeld

• Vocaliseren
  
• Overgeneralisatie
• Actieve woordenschat
• Passieve woordenschat
• Taalleermechanisme

--> Zie werkblad

Afronding

Wat neem je mee uit deze les?
Doel behaald?

Doelen

• Aan het eind van de les kun je de fases in de taalontwikkeling van een kind benoemen, deze fases herkennen en hier voorbeelden bij geven.

Huiswerk & vooruitblik

• Samenvatting maken H3.1
• Lezen H3.2 
• Prentenboek mee!

• Taalspelletjes -> wat zie je op stage?