Periode 3 les 2 // H3.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Het Interbellum

1918-1939

§3| Duitsland en het buitenland

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Hoe de Duitse buitenlandse politiek veranderde.
• Wat de facisten in Italië wilden bereiken.
• Hoe het nationaal socialisme aanhangers in NL kreeg.

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Waarom werd Duitsland extra zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis?

1. Het Dawesplan werd stopgezet.
2. Duitsland had geld uitgeleend aan andere landen om de economie weer op te bouwen.
3. Hitler had enorme schulden gemaakt om het leger weer op te bouwen.
4. De Amerikaanse president had opdracht gegeven om alle Duitse producten uit Amerikaanse winkels te halen.

Hitler's Plannen

1. Duitsland economisch herstellen

2. Wraak nemen op het verdrag van Versailles:

• Leger vergroten en herbewapenen
• Stoppen met herstelbetalingen
• Vanaf 1938 Oostenrijk en Tjecho-Slowakije bij Duitsland voegen

Uitvoering plannen vanaf 1933

• Hitler voert dienstplicht in en begint aan herbewapening
  
• Hitler stopt met herstelbetalingen
  
• Aanleg van wegen: veel werkelozen weer werk/leger kon sneller verplaatsen
  
• Hitler noemt Duitsland het 'Derde Rijk'. Alle Duits sprekende mensen moesten binnen de grenzen van dit rijk wonen: 'Heims ins Reich'.
• Hiervoor 'Lebensraum' nodig:  Veroveren gebieden van andere volkeren.

 1938 de Anschluss: Oostenrijk wordt ingelijfd bij het Derde Rijk

Hierna wilde Hitler Sudetenland (onderdeel van Tjecho-slowakije) inlijven: dit land weigert. 

Duite troepen in het Rijnland

• Verdrag van Versailles: geen Duitse soldaten in het Rijnland (Rijnland was gedemilitariseerd).
• Hitler houdt zich hier niet aan: in 1936 marcheren 30.000 Duitse soldaten het Rijnland binnen. 
• De Volkenbond en de Fransen reageerden nauwelijks: Hitler kon zijn gang gaaan.

Conferentie van München september 1938

Bijeenkomst tussen Frankrijk, Italië, UK en Duitsland om te overleggen over Sudentenland en Hitlers plannen.

Uitkomst:

1. Hitler 'krijgt' Sudetenland
2. Hitler moet beloven de vrede te bewaren en verder geen landen te veroveren. 
3. Frankrijk en Engeland gaan akkoord. Ze willen geen oorlog.
   

Appeasement politiek

1.  Frankrijk en Engeland geven Hitler zijn zin uit angst voor oorlog. 
2. Ze grijpen dus niet in tegen Hitlers schendingen van het verdrag van Versailles
3. 'It is peace in our time'.
   

Helaas: er zouden na Sudetenland nog meer veroveringen volgen. Alleen zo kon Hitler 'lebensraum' creeëren en het sterke arische ras voeden

Mussolini in Italië

Na WOI en de Vrede van Versailles was er veel onvrede in Italie: 

1. Hoge werkeloosheid 

2. Een besluiteloze regering: geen vertrouwen meer van het volk

Mussolini grijpt in 1922 de macht

Fascisme: extreemrechtse politieke beweging

Kenmerken van fascisme 

• Extreem nationalistisch
  
• Italie moest weer een grote mogendheid worden(Romeinse Rijk)
• Fascisme is anti-democratisch en  anti-communistisch
  
• Er is één leider
  
• Mussolini was 'Il Duce'. 
• Vanaf 1938 antisemitisch
• Toenadering tot Hitler om sterker tegen Fr en de UK te staan

Maken:

Paragraaf 3: opdracht 1 t/m 7

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Colijn: aanpassingspolitiek 1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn 

besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, 

omdat er minder inkomsten zijn: 

Nederland moet zich aanpassen. 

Dit betekende: bezuinigen

Lonen van ambtenaren gaan omlaag, net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Veel mensen verloren het vertrouwen in de regering. 

Stempelen voor 'de Steun'

Er is nauwelijks steun van de overheid: 

alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen steunuitkering.

Hiervoor moeten ze 2 keer per dag in de rij staan om te stempelen. 

Dit is vooral bedoeld om zwartwerken te voorkomen.

Werkverschaffings

projecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten.

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk hielpen mannen aan werk en een inkomen dat net meer was dan de steun uitkering.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

NSB vanaf 1931

Nationaal-Socialistische Beweging 

• Anton Mussert 
• Tegen de regering en de democratie
• Veel aanhang onder boeren, winkeliers en ambtenaren (zij voelden zich bedreigd door de gevolgen van de crisis)
• Geïnspireerd door de NSDAP 
• 1935 behaalde de NSB 8% van de stemmen

NSB vanaf 1935

Na 1935 werd de aanhang van de NSB echter steeds kleiner:

• Steeds duidelijker hoe antsemitisch de NSDAP was
• Agressieve buitenlandse politiek Hitler werd duidelijker
• Veel partijen, kerken en vakbonden tegen de NSB

Tijdens de Duitse bezetting was de NSB de enige partij toegstaan in NL. 

Terugkoppeling

- Wat bedoelen we met de Anschluss en Lebensraum?

- Wat wilden de facisten in Italië?

- Wat is de aanpassingspolitiek?

- Hoe was het leven voor werklozen in die tijd?

 

0