Paragraaf 2.3: Het stroomgebied van de Rijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Regels in de klas 

- Luister naar elkaar, stil zijn als een ander praat

- Tijdens de uitleg ben je stil en let je op

- Je hebt een actieve werkhouding

- Vragen, opmerkingen etc steek je vinger op

- Rood geschreven woorden zijn aantekeningen

Altijd mee naar de les:

Boeken en schrift!!! 

2.3 Het stroomgebied van de Rijn

Aan het einde van de week weet je:

•  hoe een rivier bijdraagt aan de verandering van het landschap
• wat de kenmerken van de Rijn zijn
• waarom de Midden-Rijn heel bijzonder is
• waarom en hoe een rivier meandert
• waardoor een delta is ontstaan

Het grote plaatje

Het grotere plaatje

De Rijn

Pak een lege bladzijde in je schrift

We gaan de loop van een rivier tekenen

Lengteprofiel rivier

Bovenloop

Gemengde rivier

Rivier die behalve regenwater ook smeltwater van gletsjers afvoert.

Groot verhang

Het verval per kilometer.

Veel verwering en erosie

Middenloop

Ook regen rivieren

Afnemend stroomsnelheid

Ontstaan meanders

Natuurlijke bocht in een rivier.

Meanderen

Benedenloop

Klein verhang

Het verval per kilometer.

Lage stroomsnelheid

Sedimentatie en deltavorming

Opdracht

Neem de tabel over in je schrift. Vul per kolom alle kenmerken van deze regio in. De info staat op blz 30 / 31 van het leerboek. 

Begrippen die je tegenkomt en niet kent zoek je op in je basisboek

Boven Rijnse laagvlakte

Midden Rijn

Benedenloop

Lengteprofiel

Stroomstelsel:

• Bovenloop
• Middenloop
• Benedenloop

Verval (hoogteverschil tussen twee punten in een rivier) en verhang (gemiddelde verval per kilometer)

Verhang en verval --> filmpje met uitleg

Meanderen / hoefijzer meer

Debiet

Dit is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde.

Hoog debiet

Veel relief

Laag debiet

Geen relief

Regiem

Regiem = de rivier vervoert niet altijd evenveel water. 

Het verschil in de hoeveelheid water in een rivier  heet regiem.

Leg onderstaande stellingen uit:

Regenrivier: in de herfst en winter meer water.

Gletsjerrivier: in de lente en zomer meer water. 

Einde rivier

Delta                  of               Estuarium

Afnemende vertragingstijd B96

Vertragingstijd geeft aan hoe snel dat de gevallen neerslag wordt afgevoerd in combinatie met het moment dat het waterpeil stroomafwaarts stijgt.

Versteniging zorgt voor een korte vertragingstijd. 

Ontbossing zorgt voor een korte vertragingstijd.

Vertragingstijd

• De tijd die verstrijkt tussen het moment dat ergens in het stroomgebied neerslag valt en het moment dat het waterpeil ergens anders stijgt, heet de vertragingstijd. 
• In de winter is de vertragingstijd korter omdat er dan minder vegetatie is. 

Piekafvoer

• Neerslag
• Vertragingstijd

Piekafvoer 

Vertragingstijd

Horsten en slenken

Horsten hoog 

Slenken laag

Ontstaan door druk in de ondergrond

Komen ook in Nederland voor.

Horsten en Slenken

Het stroomgebied van de Rijn

Duitsland 

Horst en slenk

Hoe zien we dat terug op deze foto?  

Aan de slag

Maak de opdrachten:

1 – 2 – 3 – 5 – 6 – 8 – 9 - 11