3.4 Voedselrelaties

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

3.4 Voedselrelaties 

Startopdracht:

Maak opdr 1 en 2 (blz 169)

Leerdoelen 3.4 les 1

- Je kunt uitleggen waaruit een ecosysteem bestaat.

- Je kunt voedselrelaties noteren in een voedselketen en een voedselweb.

- Je kunt een voedselpiramide tekenen en de vorm verklaren.

- Je kunt uitleggen waardoor er energie uit een voedselketen verdwijnt. 

Hoe zit een ecosysteem in elkaar?

Waaruit bestaat een ecosysteem?

- Individu

- Populatie

- Levensgemeenschap

- Ecosysteem

Leerdoel: Je kunt uitleggen waaruit een ecosysteem bestaat.

Gebruik bron 1 op blz. 170

Deze begrippen moet je kennen:

Ecosysteem= alle biotische en abiotische factoren in en om de sloot.

Levensgemeenschap= alle levende organismen in de sloot. 

Populatie= alle kikkers die samenleven in de sloot.

Individu= één kikker uit de populatie kikkers in de sloot.

leerdoel: Je kunt voedselrelaties noteren in een voedselketen en een voedselweb.

3 manieren om voedselrelaties weer te geven:

voedselrelatie= geeft aan welke organismen in een ecosysteem elkaar eten. 

1. voedselketen: een rijtje (producenten, consumenten)
2. voedselweb: een aantal voedselketens die met elkaar verbonden zijn.
3. voedselpiramide: piramide van aantallen

Voedselketen

Hoe noteer je voedselrelaties?

• Een rij organismen die elkaar eten > voedselketen

• Bijv. gras -> konijn -> vos
  - Pijltjes betekent: ‘wordt gegeten door’
• Elk organisme in een keten is een schakel
  - eerste schakel altijd een producent
  - volgende schakels altijd consumenten

Voedselweb

In een ecosysteem heb je meerdere voedsel-

ketens. Deze voedselketens lopen allemaal door 

elkaar heen. 

Daarom zet je ze neer in een voedselweb.

Voedselpiramide (piramide van aantallen)

Dit is een voorbeeld van

een voedselpiramide.

In een voedselpiramide wordt er 

rekening gehouden met het aantal 

organismen en hun eetpatroon.

Piramide van aantallen

1 havik 

100 koolmezen

100.000 rupsen

1 eikenboom

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 3.4

Maken: opdracht 1 t/m 13

(7 of hoger: opdr 3, 4,5 ,8, 9, 10, 12) 

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf 

Startopdracht:

Maak de vragen in LessonUp. 

Klaar? Lees blz 175

Op welk plaatje zie je een voedselweb?

1. 
2. 
3. 

Waarmee begint iedere voedselketen?

1. Producent
2. Consument
3. Reducenten
4. Afvaleters

Wie is de producent

1. Pissebed
2. Kat
3. Kastanjeboom
4. Egel

Deze voedselketen bestaat uit..........
schakels

1. 3
2. 4

Leerdoelen 3.4 les 2

- Je kunt uitleggen waaruit een ecosysteem bestaat.

- Je kunt voedselrelaties noteren in een voedselketen en een voedselweb.

- Je kunt een voedselpiramide tekenen en de vorm verklaren.

- Je kunt uitleggen waardoor er energie uit een voedselketen verdwijnt. 

Waardoor verdwijnt er energie uit een voedselketen?

• Biomassa > het gewicht van alle stoffen in een organisme, zonder het water
• Piramide van biomassa > balken in een piramide geven de biomassa van de schakels in een voedselketen weer
  - alleen bouwstoffen worden doorgegeven naar een volgende keten
  - elke volgende keten (balk in piramide) bevat minder biomassa
• Energieverlies > in een voedselketen gaat energie verloren door:
  - onverteerbare stoffen worden uitgepoept
  - energierijke stoffen verbrand een organisme zelf en de energie wordt gebruikt voor eigen levensprocessen

Piramide van aantallen/biomassa

• Voedselketens kan je weergeven in een piramide
• Van aantallen
• Of van Biomassa
• Elke stap omhoog verliest veel massa, waarom??

piramide van biomassa

Energieverlies

Verschil tussen de piramides

Deze is altijd piramidevorm!

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 3.4

Maken: opdracht 14 t/m 19

(7 of hoger: opdr 14, 15, 17) 

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf 

Maak een piramide van biomassa van de volgende organismen:
boom, bladluis, musje, roofvogel

In een voedselpiramide van biomassa is er energieverlies door ....

1. verbranding en voeding
2. fotosynthese en voeding
3. verbranding en onverteerbare stoffen
4. Fotosynthese en onverteerbare stoffen

Dit is een piramide van ...

1. aantallen
2. biomassa

Welke piramide heeft niet altijd een piramidevorm?

1. Piramide van aantallen
2. Piramide van biomassa
3. Beide piramides
4. Geen van beide piramides