10.2 De eigenschappen van zuren + 10.3 De eigenschappen van basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

10.2 De eigenschappen van zuren + 10.3 De eigenschappen van basen

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Huiswerk nakijken	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
-Formatieve check		10 min
-Zuren	Nieuwe leerdoelen introduceren	15 min
-Basen		15 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	30 min

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Reflecteren op vorige leerdoelen

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Reflectie op 10.1 Zure, neutrale en basische oplossingen

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt vier algemene eigenschappen van zure en basische oplossingen beschrijven.
  
• Je kent bekende zuren en basen en hun bijbehorende formule.
  
• Je kunt de relatie beschrijven tussen een zure oplossing, vrij bewegende H⁺-ionen en stroomgeleiding.
  
• Je kunt uitleggen welke stof er bij de elektrolyse van een zure oplossing aan de negatieve elektrode ontstaat.
• Je kunt beschrijven hoe zure stoffen oplossen in water en dit in een reactievergelijking noteren.
  
• Je kunt het proces van etsen uitleggen.
• Je kunt uitleggen hoe de concentratie van een basische oplossing de hoogte van de pH beïnvloedt.

Kenmerken zuren

Zure oplossingen (een zuur opgelost in water) hebben gemeenschappelijke kenmerken:

• Zure oplossingen hebben een pH lager dan 7.
  
• Zure oplossingen geleiden elektrische stroom.
  
• Zure oplossingen reageren met onedele metalen, dit wordt etsen of corroderen genoemd.
  
• Zure oplossingen reageren met kalksteen.
  
• Zuren worden vaak gebruikt in schoonmaakmiddelen, vaak om kalk te verwijderen.
  

Wat zijn zuren?

Een zuur is een molecuul dat H⁺ ionen kan afstaan.

Als je een zuur oplost in water zal het splitsen in ionen.

Bijvoorbeeld: azijnzuur (HAc) splitst in H⁺ ionen en Ac^- ionen als je het oplost in water.

Doordat er ionen zijn, kan een zure oplossing stroom geleiden.

Oplosvergelijking zuur

Als je een zuur dus oplost in water valt het zuur uit in: H⁺ ionen, en het zuurrest-ion.

Hier kan je een oplosvergelijking voor opstellen (moet je zelf kunnen):

Voorbeelden:

Zoutzuur: HCl (l) → H⁺ (aq) + Cl⁻ (aq)

Zwavelzuur: H₂SO₄ (l) → 2 H⁺ (aq) + SO₄²⁻ (aq)

Geef de oplosvergelijking voor salpeterzuur (HNO₃).

Basen

Het tegenovergestelde van een zuur, is een base.

Basische oplossingen (basen opgelost in water) hebben ook gemeenschappelijke kenmerken:

• Basische oplossingen hebben een pH hoger dan 7.
  
• Basische oplossingen smaken zeepachtig en voelen glibberig aan.
  
• Basische oplossingen hebben een ontvettende werking.
  
• Basische oplossingen geleiden elektriciteit.
  
• Basische oplossingen irriteren de huid.
  
• Basen worden vaak gebruikt in ontvettende schoonmaakmiddelen.
  

Wat zijn basen?

• Een base is het tegenovergestelde van een zuur.
  
• Een base is een deeltje dat H⁺ ionen kan opnemen.
  
• Als een base in water oplost, zal het zich splitsen in positieve ionen en negatieve ionen (heel vaak O^2- of OH^-).
  

Voorbeeld: Wanneer je calciumoxide (CaO) oplost in water, krijg je Ca²⁺ en O^2-.

Oplosvergelijking base in water

Als een base dus in contact komt met water, zal het bijna altijd opsplitsen in een positief ion en een negatief ion.

Dit kan je weergeven in een oplosvergelijking (moet je zelf kunnen opstellen):

Voorbeelden:

Natriumoxide in water: Na₂O (s) → 2 Na⁺ (aq) + O^2- (aq)

Uitzondering! Ammoniak in water: NH₃ (g) → NH₃ (aq)

Geef de oplosvergelijking voor de base natriumhydroxide.

Hieronder staan van enkele oplossingen de concentratie H+ ionen of de concentratie OH- ionen. Zet de oplossingen op volgorde van zuur naar basisch.
1. [H⁺] = 2,5 g/L
2. [OH-] = 6,0 g/L
3. [H⁺] = 0,25 g/L
4. [H⁺] = 5,0 g/L
5. [OH-] = 2,0 g/L

Leer uit je hoofd!

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 10 Paragraaf 2:

12 t/m 20

Hoofdstuk 10 Paragraaf 3:

10 t/m 16

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt vier algemene eigenschappen van zure en basische oplossingen beschrijven.

Je kunt beschrijven hoe zure stoffen oplossen in water en dit in een reactievergelijking noteren.

Je kunt de relatie beschrijven tussen een zure oplossing, vrij bewegende H+ ionen en stroomgeleiding.

Je kunt het proces van etsen uitleggen.

Je kent bekende zuren en basen en hun bijbehorende formule.

Je kunt uitleggen welke stof er bij de elektrolyse van een zure oplossing aan de negatieve elektrode ontstaat.

Je kunt uitleggen hoe de concentratie van een basische oplossing de hoogte van de pH beïnvloedt.