Week 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

28 januari t/m 3 februari

Gedicht

Maak in drietallen een gedicht.

Iedereen bedenkt een regel, samen wordt het een geheel.

Bedenk een onderwerp en wees creatief.

Week 5

 - Nieuw Nederlands: H4 tussenletter -n

- Maak in Nieuw Nederlands de leerroute H5 – voegwoord

 Maak in Nieuw Nederlands de leerroute H5 – spelling – pv in samengestelde zinnen

 Oefentoets (volgt nog)

 Lees iedere schooldag minimaal een kwartier.

Tussenletter -n

badkamer + deur

laken + set

horloge + maker

auto + bus

banaan + schil

lam + wol

tand + borstel

moeder + kindje

Tussenletter

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: fiets + tas = fietstas. Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: -(e)n-, -e- of -s-.

Zo bepaal je of je een -s- moet toevoegen 

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook:

– meningsverschil, Valentijnsdag.

• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een woord dat niet met een s-klank begint. 

Schrijf de -s- alleen als je hem bij de vervanging hoort:

– bruidssluier, want bruidsjapon; lievelingsschrijver, want lievelingsdier.

Maar: hoofdstad, want hoofdweg.

Zo bepaal je of je een -(e)n- moet toevoegen 

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden: paardenbloem, berenvel.

Schrijf geen -(e)n- (maar soms wel -e-) in deze gevallen: 

• Het eerste deel heeft geen meervoud: rijstepap.

• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar één is: zonnestraal, maneschijn.

• Het eerste deel heeft (ook) een meervoud op -s: (seconde – seconden/secondes) – secondewijzer.

• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: knarsetanden (het eerste deel verwijst naar een werkwoord), armelui, blindedarm (het eerste deel is een bijvoeglijk naamwoord).

• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: reuzefijn.

Waar of niet waar?
Je schrijft een tussenletter -e- in een samenstelling als het eerste deel een meervoud op -en én op -s heeft.

1. waar
2. niet waar

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
zonnebril

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
beresterk

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
maneschijn

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
breedtegraad

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
weidevogel

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
ladekast

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Hoofdzin en bijzin

Nevenschikkende voegwoorden (twee hoofdzinnen of twee bijzinnen)

Onderschikkende voegwoorden (hoofdzin en bijzin)

Voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden	en, maar, want, noch...noch...., of.... of.....
Onerschikkende voegwoorden	aangezien, als, dan, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat en zodra.

Voegwoorden die een hoofdzin en een bijzin aan elkaar voegen zijn

1. nevenschikkende voegwoorden
2. onderschikkende voegwoorden

De voegwoorden en, maar, want en of kunnen ook bij een onderschikking voorkomen.

1. Goed
2. Fout

Piet wil yoghurt en vla, maar dat mag niet.
Hoeveel voegwoorden?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Zijn 'zodat', 'nadat' en 'toen' nevenschikkende of onderschikkende voegwoorden?

1. Nevenschikkende
2. Onderschikkende

Deze week

Iedereen maakt een overzicht van de basismodules met een L, N of B en geeft per module aan wat hij/zij nog moet doen.

Weet je niet wat je moet doen?--> mail de docent!!! 

Dit overzicht mail je uiterlijk vrijdag naar je coach.

Volgende week in de focusweek --> afvinken