Schrijfvaardigheid - havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Schrijven 

lessen schrijfvaardigheid

uiteenzetting

havo 3

februari/maart 2024

Aan het eind van de les...

--> weet je wat een uiteenzetting is.

--> weet je waaraan een uiteenzetting moet voldoen.

--> ken je drie verschillende tekststructuren die horen bij een uiteenzetting.

planning 

les 1: introductie schrijven, uitleg uiteenzetting 

les 2: instructie uiteenzetting

les 3: brongebruik, onderwerp definitieve uiteenzetting

les 4: schrijfplan, bronnen, schrijfplan invullen 

les 5/6: 1e versie uiteenzetting schrijven / uiteenzetting typen 

les 7: beoordelen van elkaars uiteenzetting

les 8: definitieve uiteenzetting schrijven

Belangrijke datum

Toets uiteenzetting: 12 maart

les 1

introductie 

startopdracht 

doel van de les: 

--> Je weet wat de lessenserie inhoudt. 

--> Je weet waarom schrijven een belangrijke vaardigheid is. 

--> Je schrijft je starttekst. 

informatieve tekst 

• informatieve teksten zijn feitelijk en objectief (geen eigen mening)

Tekststructuren voor een informatieve tekst: 

• verklaringsstructuur
• voor- en nadelenstructuur
• probleem-oplossingsstructuur  

de uiteenzetting

1. titel --> kies iets dat bij je tekst past, een titel heeft een hoofdletter (geen: uiteenzetting of je naam)

2. inleiding 

--> je trekt de aandacht van de lezer

--> je noemt het onderwerp

--> je laat de tekststructuur doorschemeren 

de uiteenzetting 

3. kern (middenstuk)

• verschillende alinea's (witregel ertussen of inspringen) 
• in elke alinea moet een ander deelonderwerp 
• verbind de alinea's door overgangszinnen of signaalwoorden (blz. 39, alinea 1 en 2, alinea 2 en 3)

de uiteenzetting 

4. slot 

• conclusie
• samenvatting
• oplossing voor een probleem 

--> let op de tekststructuur! 

--> eindig niet met 'Dit was mijn uiteenzetting.'

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 4, blz. 38-40 (15 min.)

Na 15 min.: pak je laptop en ga naar deze LessonUp. 

Waarom werken we op school aan schrijfvaardigheid?

Het doel van een uiteenzetting is om een ander te informeren.

1. juist
2. onjuist

Welke stelling is niet juist?
In een uiteenzetting...

1. staat jouw mening niet
2. staan feiten
3. wordt uitleg gegeven
4. mag geen mening staan

Zou dit de inleiding van een uiteenzetting kunnen zijn?

1. ja
2. nee

Wat zie je in de inleiding?

1. een probleem
2. een verschijnsel
3. een stelling
4. een vraag

Door welk signaalwoord herken je het slot?

Je kunt een tekst op verschillende manieren afsluiten. Welke manier herken je aan het woordje 'dus'?

1. samenvatting
2. advies
3. conclusie
4. toekomstverwachting

les 2

beoordelen

criteria

 

doel van de les: 

--> Je oefent met het geven van feedback. 

--> Je weet waaraan een goede tekst moet voldoen. 

--> Je kunt de feedback toepassen op je eigen tekst. 

Maar eerst even terug...

Bespreken opdracht 2, 3 en 4 (p. 38 - 40). 

opdracht 1

Werk in twee- of drietallen. 

Jullie krijgen drie uiteenzettingen. Lees ze goed door en noteer onder elke uiteenzetting drie tops en drie verbetersuggesties. De tops en de verbeteringen mogen over van alles gaan, als het maar wel drie verschillende tops en verbeteringen zijn. 

Het gaat erom dat jullie leren hoe je een goede, begrijpelijke tekst schrijft, dus denk daaraan als je de verbeteringen noteert. 

opdracht 2 

Bekijk samen elkaars verbetersuggesties. Welke suggesties zijn echt nodig voor het schrijven van een goede tekst? Kies de twee belangrijkste en maak er twee criteria van. 

Noteer op de volgende slide

criterium = kenmerk 

Noteer de twee belangrijkste criteria:

klassikaal uitwisselen 

Waaraan moet een goede, informatieve en zakelijke tekst voldoen? Waarop wordt jouw tekst uiteindelijk beoordeeld?

Deze criteria komen terug in het beoordelingsformulier tijdens de toets. 

les 3

Een  uiteenzetting, wat is dat eigenlijk? 

voorbeeld inleiding 

Professionele schaatsers gaan steeds sneller schaatsen, blijkt uit statistieken waarin alle records op de verschillende afstanden worden bijgehouden. Hoe komt dat? Zijn onze schaatsers gewoon beter dan die van vroeger of spelen er ook andere factoren mee? 

--> welke tekststructuur wordt hier toegepast? 

Talent opdracht 2, 3 en 4(p. 38)

Maak opdracht 2, deze opdracht is huiswerk. 

Je vindt de opdracht ook in Talent online, paragraaf 1.4. 

les 3

betrouwbaarheid van bronnen 

onderwerp uiteenzetting (de repetitie)

Aan het eind van de les...

--> weet je hoe je betrouwbare bronnen kunt herkennen. 

--> weet je wat het onderwerp is van jouw uiteenzetting volgende week. 

Kijkvraag 

  nummer 

     naam bron 

betrouwbaar / niet      betrouwbaar en    waarom?

1

2

3

4

Waar let je op als je betrouwbare bronnen zoekt? 

1. ...

2. ...

En dan nu echt... 

1. Kies een onderwerp. 

2. Ga op zoek naar betrouwbare bronnen over jouw onderwerp en schrijf die bronnen op! 

• talenknobbel
• analfabetisme (mensen die slecht kunnen lezen of schrijven)
• straattaal 
• dyslexie 
• taalverandering

• Nederlands als vreemde taal
• sprookjes
• taalverwerving
• dialecten
  
• lichaamstaal

les 5

repetitie woordsoorten inzien 

uitleg schrijfplan 

bronnen zoeken / lezen 

schrijfplan invullen 

1. Kies je definitieve onderwerp. 

2. Ga op zoek naar goede bronnen. Gebruik minstens drie verschillende, goede bronnen. Meer mag ook. 

3. Lees de bronnen een keer door. 

4. Vul je schrijfplan in. Doe dat eerst nog in een schrift of op je laptop. Haal daarvoor de informatie uit de bronnen. Gebruik steekwoorden op je schrijfplan. 

Uiteenzetting (toets)

Deze les schrijf je je uiteenzetting. Let daarbij op de volgende punten: 

1. Je uiteenzetting telt ongeveer 400 woorden (380-450 is akkoord). 

2. Let op spelling, hoofdletters en punten. 

3. De enige toegestane hulpmiddel zijn je schrijfplan en je bronnen. 

Succes!

Toets schrijven

• Schrijf je uiteenzetting. 
• Maak gebruik van je schrijfplan. 
• Doorkrassen mag. 
• Tel af en toe het aantal woorden en zet dit klein in de kantlijn. 
• Je uiteenzetting is 400 woorden (360 - 440)   

Toets typen 

• Zet bovenaan je naam en je klas. 

• Typ je geschreven tekst over. In Arial 12. 
• Kleine taalfoutjes / zinsopbouwfoutjes mag je verbeteren. 
• Je uiteenzetting is 400 woorden (van 360 tot 450 is oké)

• Zet onder je tekst het totaal aantal woorden. 

• Lever je tekst in via de ELO.