samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Nieuw werkboek in Cum Laude

Vandaag: Spelling en Grammatica

Komende periode: Gesprekken voeren en solliciteren

Uitleg: Als en dan

Overtreffen: Als iets het een overtreft dan is het altijd DAN

vb. Ik ben beter DAN jij (overtreffen: ik overtref jouw)

Ik ben groter DAN jij (overtreffen: ik overtref jouw)

Hij is leuker DAN haar (overtreffen: hij overtreft haar)

Uitleg: Als en dan

Hetzelfde: Als iets hetzelfde is dan is het ALS

vb. Ik ben net zo groot ALS Lars. (hetzelfde: ik en lars)

Vis is net zo lekker ALS pizza. (hetzelfde: vis en pizza)

Zij is even lief ALS mijn zusje. (hetzelfde: zij en mijn zusje)

Uitleg: Als en dan

Dan                                                                                    Als
- Overtreffen                                                                 - Hetzelfde

- vb. Ik ben groter dan mijn broer.                       - vb. Ik ben net zo leuk als hem.

Ik vind fietsen fijner ... lopen.

1. als
2. dan

Hij ziet er minstens net zo goed uit ... ik.

1. als
2. dan

Samenstellingen

DOEL

TUSSENLETTERS IN SAMENSTELLINGEN

- je kunt tussenletters in samenstellingen goed spellen

Tussenletters

Als je twee of meerdere woorden aan elkaar plakt, dan noemen we dat een samenstelling.

Als je deze aan elkaar plakt, heb je soms een tussenletter nodig, zoals -en, -e of -s.

Als het meervoud van het eerste deel van de samenstelling eindigt op -en, dan gebruik je -en als tussenletter.

Voorbeeld:

paard + stal

wordt

paardenstal

Als het eerste deel van de samenstelling in het meervoud op zowel -en als -s kan eindigen, dan gebruik je als tussenletter een -e

Voorbeeld:

groente + soep

wordt

groentesoep

want

groenten/groentes

Verder gebruik je als tussenletter een -e

als:

Als het eerste deel geen meervoud heeft op -en

Bijvoorbeeld:

rijst + vlaai

wordt

rijstevlaai

Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

lach + bek

wordt

lachebek

Het eerste deel gaat over iets waarvan er maar één is:

maan + schijn

wordt

maneschijn

Het eerste woord versterkt het tweede woord

beer + sterk

wordt

beresterk

reus + goed

wordt

reuzegoed

De tussenletter -s kun je meestal horen. Lukt dit niet? Vervang dan het tweede deel van de samenstelling.

Voorbeeld:

dorp + kern

wordt

dorpskern

station + straat

wordt

stationsstraat

Vervang tweede deel: stationshal, dan hoor je de tussen -s

Welk woord is juist geschreven?

1. groentesoep
2. groentensoep
3. groentessoep

Maak een samenstelling van de woorden:
trap + huis

Welk woord is goed geschreven?

1. gedachtengang
2. gedachtesgang
3. gedachtegang

Maak een samenstelling van de woorden:
stoel + dans

Welk woord is goed geschreven?

1. braamsap
2. bramensap
3. bramesap

Maak een samenstelling van de woorden:
belasting + dienst

Welk woord is goed geschreven?

1. lerarenkamer
2. lerarekamer

Maak een samenstelling van de woorden:
elektriciteit + centrale

Welk woord is goed geschreven?

1. fietslot
2. fietsslot

Maak een samenstelling van de woorden:
kwaliteit + controle

Welk woord is goed geschreven?

1. tarwesbrood
2. tarwenbrood
3. tarwebrood

Welk woord is goed geschreven?

1. bessesap
2. bessensap

Maak een samenstelling van de woorden:
volk + zanger

Welk woord is goed geschreven?

1. horlogesmaker
2. horlogemaker
3. horlogenmaker

GELEERD?

TUSSENLETTERS IN SAMENSTELLINGEN

- je kunt tussenletters in samenstellingen goed spellen