6.1 Over zeeën en oceanen

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welvaart in de Republiek

Tolheffing Sont leidt tot een succesrijk scheepstype, waarmee de Republiek een voorsprong neemt op andere landen.

Naam?

Voordelen?

Gdansk: De stad werd beïnvloed door de Hollandse handelaren. 

17e eeuw                   Europa                   Republiek

landbouw                      70%                           40%

nijverheid                                                        33%

handel                                                             17 %

Bijzondere plaats Republiek binnen Europa op economisch gebied

Moedernegotie ligt ten grondslag aan die bijzondere economische positie

Natuurlijke omstandigheden geven de aanzet, zo wordt nadeel in voordeel omgezet....

stijging zeespiegel + inklinking veengrond--> grond in kustprovincies ongeschikt(er) voor akkerbouw

handelaren halen goedkoop graan uit Oostzeegebied en boeren schakelen over andere producten (commerciële landbouw)

Handelaren breiden hun gebied steeds verder uit (Straatvaart)

Groeiende handel zorgt voor groeiende nijverheid (en omgekeerd)

specialisatie en schaalvergroting --> drapeniers en manufactuur

handelscompagnieën en handelskapitalisme 

Stapelmarkt

Antwerpen

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelsschepen wijken uit naar Amsterdam
  

Val van antwerpen

Gevolgen:

- Veel immigranten naar Amsterdam

- Handelscontacten : handel van Antwerpen naar Amsterdam

- Nijverheid neemt toe

- In Amsterdam handel in luxeproducten

Pakhuizen

Goederen werden opgeslagen om daarna verkocht te worden (stapelmarkt)

De Stapelmarkt zorgt voor welvaart

Het paleis op de Dam was het stadhuis van Amsterdam in de Gouden eeuw. 

Dit is de waag. Hier werden goederen gewogen. 

Mensen van over de héle wereld kwamen naar Amsterdam om te handelen.

- Cornelis de Houtman en 'De eerste schipvaart' (1595).

- Daarna Compagnieën van Verre (1595-1602)

Vanwege economische motieven dwong raadspensionaris Van Oldenbarnevelt de kooplieden om samen te werken:

Oprichting VOC in 1602

VOC was de eerste Naamloze Vennootschap (aandelen)en kreeg veel bevoegdheden:

- monopolie op de Nederlandse handel op Azië

- handelsverdragen afsluiten

- gebieden besturen

- oorlog voeren

Naast het economische motief, was ook het militaire aspect van belang (Tachtigjarige Oorlog!)

Vooral onder Coen komt de VOC tot grote bloei ('VOC-mentaliteit').

Het gaat echter (soms) wel gepaard met grof geweld: Banda-eilanden

Teks

Wisselende inzichten...

de-gouden-eeuw.webkwestie.nl

WIC

- opgericht in 1621 (!)

- voornaamste doel: kaapvaart

- grootste succes: Zilvervloot van Piet Hein (1628)

- Na 1648 (!) accent verlegd naar slavenhandel

- begin wereldeconomie

0

0