Les 5 Thema 3 & 4

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

H2 Criminaliteit, H3 Straffen

Wat is criminaliteit?

Als je een geschreven regel overtreedt, kan je daarvoor gestraft worden. Je pleegt dus eigenlijk criminaliteit.

Criminaliteit = door de wet strafbaar gesteld gedrag.

Al het strafbare gedrag is te vinden in het Wetboek van Strafrecht.

Basisvragen

• Overtreding vs misdrijf
• Waarom worden mensen crimineel?
• Wat gebeurd er na een misdrijf?
• Waarom straffen we?

overtreding misdrijf

Licht strafbaar feit Ernstig strafbaar feit

Geen strafblad Wel strafblad

Maximaal 1 jaar hechtenis in het Huis van Bewaring Maximaal 30 jaar gevangenisstraf in de gevangenis of levenslang. Let op!!!! In NL is levenslang ook echt levenslang

Poging tot …. en medeplichtigheid zijn niet strafbaar Poging tot … en medeplichtigheid zijn wel strafbaar

Overtreding

Schoolverzuim

Geen autogordel

Bellen op de fiets

Openbare dronkenschap

Boete en/of een taakstraf

Mishandeling

Verkrachting

MISDRIJF

In een samenleving heb je:

A. Ongeschreven regels: deze staan niet op papier, fatsoensregels. (Bv: niet boeren in een restaurant)

B. Geschreven regels: deze staan in de wet. (Bv: niet door rood rijden.)

Wetten of rechtsregels zijn geschreven regels

Fatsoensnormen zijn ongeschreven regels

Wat zijn de gevolgen van criminaliteit?

a. Materiële schade: alle schade die in geld uit te drukken is. Bv. Gestolen fiets, kapotgetrapte autospiegel, etc.

b. Immateriële schade: lichamelijk en/of geestelijke schade. Bv. Slapeloze nachten na een inbraak, straatvrees na een beroving.

Waarom worden mensen crimineel?

1. Opvoeding - criminelen hebben vaak zware jeugd gehad
2. Groepsdruk
3. Alcohol of drugs - onder invloed doe je soms anders dan nuchter. Ook doen verslaafden veel om geld bij elkaar te krijgen
4. Spijbelen en drop-out - mensen zonder diploma komen vaker in aanraking met justitie
5. Biologische factoren - genetisch

Aangifte doen als slachtoffer

Zonder aangifte kan de politie geen opsporingsonderzoek instellen

Ook als getuige kun je een midrijf melden, ook anoniem

Soorten straffen

• geldboete
• gevangenisstraf
• taakstraf
• tussen 12 en 18 jaar - Halt
• TBS

De rechter kan deze maatregel opleggen aan mensen die een zwaar misdrijf pleegden en daarvoor geheel of gedeeltelijk ‘ontoerekeningsvatbaar’ zijn verklaard. Het misdrijf kan de dader niet (volledig) aangerekend worden, doordat de dader lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis en/of een ernstige psychiatrische stoornis. Daardoor bestaat ook het gevaar dat hij of zij opnieuw in de fout gaat.

1) TBS met bevel tot verpleging. Deze variant wordt in een tbs-kliniek ten uitvoer gelegd.
2) TBS met voorwaarden. Hierbij is geen sprake van opname in een tbs-kliniek. Houdt men zich echter niet aan de door de rechter opgestelde voorwaarden, dan kan hij de voorwaardelijke TBS alsnog omzetten in een TBS mét bevel tot verpleging en komt de betrokkene alsnog in een TBS-kliniek.

TBS (terbeschikkingstelling)

Waarom straffen we?

1. Preventie: Voorkomen dat misdrijven opnieuw gebeuren.  

    afschrikken

2. Heropvoeding: De crimineel of overtreder leert van zijn/haar         fouten.

3. Vergelding: Genoegdoening voor de slachtoffers. 

4. Bescherming van de samenleving.

Wat houdt een Halt-straf in?

• Gesprekken met ouders,
  
• schadevergoeding, 
• excuses aanbieden, 
• leeropdrachten,
• soms een taakstraf. 

Bij normaal afronden van de straf, geen strafblad!

Strafblad

Bij een misdrijf wordt je door de politie verhoord. 

 Bij misdrijven krijg je een strafblad. Hierop staat beschreven wat jij hebt gedaan.

Opdrachten maken

• Studiemeter
• Kennisopdrachten 1 & 2