Les 3 SE2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Les 3 economie

hoofdstuk 4 jong en oud

Planning

Lesdoelen

Uitleg hoofdstuk 4

zelfstandig werken 

Lesdoelen 

Aan het einde van de les kan je:

• De Lorenzcurve aflezen, tekenen en uitleggen.
• Aangeven of iets nivellerend of denivellerend is. 
• Uitleggen wat het profijtbeginsel is.
• Aangeven wat het verschil is tussen primaire en secundaire inkomens. 

werken en belasting betallen

• Secundair inkomen = primair inkomen – belastingen & premies + subsidies & uitkeringen
  Het secundair inkomen is het netto-inkomen + subsidies & uitkeringen
• Belastbaar inkomen: inkomen waarover je belasting moet betalen. Kan door belastingvrije voet en/of aftrekposten lager worden dan het bruto-inkomen.

• Gemiddeld belastingtarief: belastingbedrag als percentage van het belastbaar inkomen.
• Marginaal belastingtarief: percentage belasting dat iemand over laatstverdiende euro betaalt.

• Nivellering: inkomensverschillen worden kleiner.
• Denivellering: inkomensverschillen worden groter.

• Belastingvrije voet: bedrag waarover je geen belasting over hoeft te betalen. Voor iedereen gelijk. Dit gaat af van het bruto-inkomen, waardoor je belastbaar inkomen lager wordt.

Heffingskortingen en nivellering

Over belastingbedrag krijgt iedereen nog een korting: de algemene heffingskorting.

Ook kan je nog korting krijgen als je bijvoorbeeld werkt.

De korting mag je van het belastingbedrag aftrekken.

• Aftrekpost: bedrag waarover je geen belasting hoeft te betalen. Hangt af van persoonlijke situatie (bijv. hypotheekrenteaftrek). Dit gaat – net als bij belastingvrije voet - af van het bruto-inkomen, waardoor je belastbaar inkomen lager wordt.
• Heffingskorting: nadat je hebt uitgerekend hoeveel belasting iemand moet betalen, mag je dit bedrag van het belastingbedrag aftrekken. Het belastingbedrag wordt hierdoor lager.

• Vlaktaks: hetzelfde als proportioneel belastingtarief
• Proportioneel belastingtarief: iedereen betaalt zelfde percentage belasting. Gemiddeld belastingtarief en marginaal belastingtarief zijn gelijk.

Werkelijke verdeling

Hoe groter de inkomensverschillen, hoe boller de lorenzcurve verloopt.

Cumulatief % huishouden

Cumulatief  % inkomen

Lorenzcurve

Cumuleren

Lorenzcurve

Secundair inkomen (besteedbaar inkomen)

= primair inkomen (dus uit winst, rente, huur en pacht) - (belastingen + premies volksverzekeringen) + (uitkeringen en subsidies)

Welvaart in enge en ruime zin

Welvaart in enge zin houdt geen rekening met externe effect en is alleen maar gebaseerd op prijzen (e.g. totale surplus of som van toegevoegde waarden: bbp)

Welvaart in ruime zin doet dat wel: hoe dan?

In welk land zijn de inkomens het eerlijkst verdeeld? 
Vul in bij de quizvraag die zo volgt 

A

B

In welk land is de
inkomensverdeling het eerlijkst?

1. Land A
2. Land B