28 mei

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat doen we vandaag?

• Vragen grammatica?
• Bespreken 23B, b, t/m 10
  
• Taaloefeningen 23B

Vragen grammatica?

Geen vragen (meer)?

• Maak maar twee rijtjes.... 

Cato de Oudere 

• Overigens ben ik van mening dat Cathago verwoest moet worden. 

Het Gerundivum

• Het Gerundium is het zelfstandig gebruikte werkwoord en heeft een actieve betekenis.
• Het Gerundivum is het bijvoeglijke gebruikte werkwoord en heeft een passieve betekenis.
• Gebruik: ofwel met een vorm van esse, ofwel in een Gerundivumconstructie.

Vorming van het Gerundivum

• Het Gerundivum wordt gevormd door -(e)ndus achter de stam van het werkwoord te plakken:
• vocare => voca- => vocandus.
• Het gedraagt zich als een bijvoeglijk naamwoord van groep 1 en 2: vocandus, vocanda, vocandum.
• Zie bladzijde 170 van je tekstboek.
• Let op: sommige vormen zijn gelijk aan het Gerundium. 

Het Gerundivum met Esse

• Multa adhuc sunt facienda. 
• Er moet nog veel gedaan worden. 
• Het Gerundivum is hier naamwoordelijk deel van gezegde bij esse. 
• Vertaal met "moeten... worden". 
• Bij ontkenning: "kunnen" of mogen".
• Hoc non faciendum est. 
• Dit kan/mag niet gedaan worden. 
• Bij onpersoonlijke uitdrukkingen:  onzijdig gerundium = men/er moet.

Gerundivumconstructie. 

• Een Gerundivumconstructie bestaat uit een zelfstandig naamwoord en een congruerend Gerundium. 
• De meest voorkomende vertaling is dan "om te..."
• Zie bladzijde 171 voor voorbeelden.
• Een Gerundiumconstructie vertaal je nooit met  "moeten". 

Erant in ea legione fortissimi viri, centuriones,

qui primis ordinibus appropinquarent, Titus Pullo et Lucius Vorenus.

Hi perpetuas inter se controversias habebant, uter alteri anteferretur,

omnibusque annis de locis summis simultatibus contendebant.

Ex his Pullo, cum acerrime ad munitiones pugnaretur, Quid dubitas, inquit, Vorene?

Aut quem locum tuae probandae virtutis exspectas?

Hic dies de nostris controversiis iudicabit.

Haec cum dixisset, procedit extra munitiones,

quaeque pars hostium confertissima est visa, irrumpit.

Ne Vorenus quidem tum sese vallo continet,

sed omnium veritus existimationem subsequitur.

Mediocri spatio relicto, Pullo pilum in hostes immittit

atque unum ex multitudine procurrentem traicit;

quo percusso et exanimato, hunc scutis protegunt,

in hostem tela universi coniciunt neque dant regrediendi facultatem.

Transfigitur scutum Pulloni et verutum in balteo
defigitur.

Avertit hic casus vaginam et gladium educere conanti dextram moratur manum,

impeditumque hostes circumsistunt.

Succurrit inimicus illi Vorenus et laboranti subvenit.

Ad hunc se confestim a Pullone omnis multitudo convertit:

illum veruto arbitrantur occisum.

Gladio comminus rem gerit Vorenus

atque uno interfecto reliquos paulum propellit;

dum cupidius instat, in locum deiectus inferiorem concidit.

Huic rursus circumvento fert subsidium Pullo,

atque ambo incolumes compluribus interfectis summa cum laude sese intra munitiones recipiunt.

Sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit,

ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,

neque diiudicari posset, uter utri virtute anteferendus videretur.

Opdracht bij de tekst

• Kleur in elke zin:
• De persoonsvorm.
  
• Andere werkwoordsvormen in een andere kleur.
• Alle Nominativi in een andere kleur.
• Alle directe en indirecte objecten ieder in een andere kleur.
• (Dus: lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp).

Aan het werk. 

• Leer de woorden en grammatica t/m 23B.
• Maak Taaloefening 23B, A. 

Dit is ook huiswerk.