4.3 Hormonale regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 4.3 Hormonale Regeling

Deze les: 

- Herhaling meiose (4.2)

- Nabespreking oögenese & spermatogenese (4.2)

- Hormonale regeling en de menstruatiecyclus (4.3)

Van geslachtscellen naar embryo

Reductiedeling

Meiose I 

Chromosoomparen gaan uit elkaar 

Meiose II 

Chromatiden gaan uit elkaar

Een homoloog chromosomenpaar heeft genen voor dezelfde erfelijke eigenschappen, maar in andere varianten.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe verandert de hoeveelheid chromosomen tijdens meiose 1?

1. 2n -> 2n+2n
2. 2n -> n + n
3. n -> n+n
4. n -> 2n +2n

Hoe verandert de hoeveelheid chromosomen tijdens meiose 2?

1. 2n -> 2n+2n
2. 2n -> n + n
3. n -> n+n
4. n -> 2n +2n

In de afbeelding bij C zie je ...

1. Anafase / Meiose 1
2. Anafase / Mitose
3. Metafase / Meiose 1
4. Metafase / Mitose

Aan het einde van de meiose zijn er ...

1. 2 genetisch identieke dochtercellen
2. 4 genetisch identieke dochtercellen
3. 2 genetisch verschillende dochtercellen
4. 4 genetisch verschillende dochtercellen

Een stuifmeelkorrel van een appelboom bevat 16 chromosomen. Hoeveel chromosomen bevat een bladcel van deze appelboom?

1. 16
2. 32
3. 8
4. 46

Crossing-over vindt plaats tijdens:

1. Meiose 1 / Profase
2. Meiose 2 / Profase
3. Meiose 2 / Anafase
4. Meiose 2 / Metafase

Wat maakt ieder mens uniek?

Tijdens de meïose kunnen 2²³ verschillende combinaties van chromosomen worden gemaakt.

Ook nog crossing-over:

BINAS 86D

Oögenese

Begint al vóór de geboorte in de eierstokken.

Ontwikkeling stopt tijdens Profase I.

Bij de rijping van een eicel wordt de meïose afgemaakt tot metafase II (die wordt pas na de bevruchting voltooid).

Eicellen zijn omgeven door follikelcellen uit het ovarium (de eierstok), het geheel heet een follikel.

Meerdere rijpingen, één (heel soms twee) eisprongen.

Vorming van g

BINAS 86D

Spermatogenese

Begint vanaf de puberteit.

Zaadcellen worden gevormd in de 

zaadbuisjes van de testes (zaadballen). 

Vorming van 1 zaadcel duurt ongeveer 2 maanden.

Ze worden opgeslagen in de bijballen.

Bij zaadlozing ongeveer 3 mL vrij-> 350 miljoen zaadcellen

= 10 % van het sperma.

Zaadballen

Zaadcellen worden gevormd in

de testes, in de zaadbuisjes.

Deze zijn sterk gekronkeld.

Tussen de zaadbuisjes zitten

de cellen van Leydig (interstitiële

cellen), die produceren 

testosteron.

Zaadballen

Van buiten naar binnen vormen

de zaadcellen zich. 

Helemaal aan de binnenkant

zitten de voltooide zaadcellen,

die gaan richting de bijballen

mbv trilharen.

Doel en begrippen 4.3

Je leert hoe hormonen de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen regelen

hypofyse, hypothalamus, GnRH, FSH, LH, receptoreiwitten, negatieve terugkoppeling, oestrogenen, progesteron, positieve terugkoppeling, gele lichaam, prostaglandinen, ontsluitingsweeën, baarmoedermond, oxytocine, persweeën, nageboorte, prolactine, oxytocine, melkklieren

Hormonen

Hypothalamus: hormoonklier in de hersenen

Hypofyse: centrale hormoonklier 

Vanaf de puberteit: hypothalamus produceert

GnRH (gonadotropine- releasing-hormone).

Via bloedvaten komt dit hormoon bij de hypofyse.

De hypofyse produceert daardoor FSH (follikel stimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon).

Moet ik dit leren?

Hormoonklieren en de hormonen die ze maken, inclusief de werking van de hormonen staan in BINAS 89A.

Omschrijf de zin "aanzetten tot secretie van testosteron" in je eigen woorden

= LH

Negatieve terugkoppeling

Receptoreiwitten

Waarom reageren de cellen in de testes (cellen van Leydig) op de aanwezigheid van LH?

-> Ze hebben receptoren voor LH.
 

Receptoreiwitten

Waarom reageren de Sertoli (voedstercellen) op de aanwezigheid van FSH?

-> Sertolicellen hebben receptoren voor FSH.

 

Omschrijf de zin "proliferatie van het baarmoederslijmvlies" in je eigen woorden

biologiepagina.nl

Dag 1: start menstruatie.

FSH stijgt en stimuleert de rijping van nieuwe follikels.

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Lage concentratie oestrogenen remmen de afgifte van GnRH (en dus LH en FSH)

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Boven een drempelwaarde stimuleren oestrogenen juist GnRH en dus LH en FSH (positieve terugkoppeling)

-> piek in LH en FSH

Door de piek in LH volgt de ovulatie.

Gele lichaam (overgebleven, 'lege' follikelcellen) geven progesteron af.

Piek in FSH zorgt voor extra oestrogenen.

Oestrogenen stimuleren de groei van het baarmoederslijmvlies, progesteron zorgt voor goede doorbloeding.

Gele lichaam verschrompeld en geeft geen progesteron meer af:

GnRH, LH en FSH worden niet meer geremd

Menstruatie (afstoten baarmoederslijmvlies).

biologiepagina.nl

Welk hormoon zorgt voor de eisprong?

1. FSH
2. LH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Welk hormoon wordt gemaakt door de rijpende follikels?

1. FSH
2. LH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Wat is de functie van progesteron?

1. Rijpen follikels
2. Eisprong
3. Groei baarmoederslijmvlies
4. Instant houden gele lichaam

Huiswerk

In de online methode / boek. Kies een leerweg (default B).

Maak 4.3: 39 t/m 42, 46 t/m 49

Volgende les huiswerkcontrole + hormonale regeling zwangerschap en geboorte