HC Politieke cultuur in Europa (1813-1900)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Politieke cultuur in Europa

Lesdoel

In welke mate bepaalden verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa ? 

Congres van Wenen

balance of power

1814-1815

 belangrijkste aanwezigen: 

- Pruisen

- Oostenrijk

- Rusland

- Verenigd Koninkrijk

staatkundige herordening van Europa

Restauratie

Belgische Opstand 

1830

België splitst zich af van Koninkrijk der Nederlanden

oorzaken

- katholieke invloed beperkt

- ondervertegenwoordiging in bestuur

- grote macht van koning

Revolutiejaar 1848

opstanden in Europese landen

Doel: 

- volk wil meer invloed

- einde maken aan conservatieve regeringen

Nationalisme

Definitie

sterke voorliefde voor de cultuur van het volk waartoe men zich rekent en het streven naar de eenheid van het volk binnen een nationale staat

Nationalisme

opkomst door:
-Algemene wil (Rousseau)
-weerstand tegen Napoleontische bestuurscultuur

-Romantiek

Doel: voor elk volk een staat 

Volksnationalisme; bv. in Baskenland\

Staatsnationalisme: bv. tijdens Belgische Opstand

ook combinatie van beiden. Soms begint staatsvorming met volksnationalisme en eindigt het in extreem staatsnationalisme

Nationale identiteit

onderwijs

- taalonderwijs

- nationale geschiedenis

cultuur

- kunstenaars

nationale trots creëren

natie en staat

Staat

land met een eigen regering

Natie

een gemeenschap van mensen die zich verbonden voelen door gedeelde kenmerken, zoals:

- taal

- godsdienst

- geschiedenis

- cultuur

Duitse eenwording

* 1870-1871: Frans-Duitse Oorlog. Ontstaan Duitsland.

Oostenrijk-Hongarije

1867-1918

- Donaumonarchie'

- 'Ausgleich'

- keizer Frans Jozef

- veelvolkerenstaat

Oostenrijk-Hongarije was een constitutionele monarchistische unie tussen de kronen van het keizerrijk Oostenrijk en koninklijk Hongarije in Centraal-Europa. De unie was een gevolg van de Ausgleich (1867), waarin het huis Habsburg toestond de macht te delen met de gescheiden Hongaarse regering, en zo dus toestond het grondgebied van het voormalige keizerrijk Oostenrijk te verdelen onder hen. De Oostenrijkse en Hongaarse landen werden onafhankelijke entiteiten die een gelijke status genoten. Oostenrijk-Hongarije was een multinationale monarchie en een van 's werelds grootste mogendheden op dat moment.[bron?] De dubbelmonarchie bleef 51 jaar bestaan, tot ze werd ontbonden op 31 oktober 1918 na een militaire nederlaag op het Italiaans front van de Eerste Wereldoorlog.

Val van het Ottomaanse Rijk

Omgekeerd was dit ook het geval. Grote(re) staten vallen uit elkaar

De ismen

19e eeuw:

- liberalisme 

- nationalisme
- socialisme
- feminisme
- conservatisme/confessionalisme  

Doel: hervorming van de samenleving

Liberalisme

Gelijke burgerrechten voor iedereen

Grondwet

Censuskiesrecht

Rijkere burgers

Socialisme

Belangrijke begrippen:

-Industriële revolutie
-sociale kwestie
-communisme

-anarchisme

-sociaal-democratie

Feminisme

-Tweede helft 19e eeuw

-burgerlijke gezinsideaal

-Aletta Jacobs

-kiesrecht

-scholing

-maatschappelijke thema's

Conservatisme en confessionalisme

Conservatisme: zo weinig mogelijk
hervormingen, maar zoveel mogelijk
houden aan tradities en gezagsverhoudingen

Confessionalisme: christelijke politiek. 

Nadruk op overleg en harmonie 

Burgerlijk gezinsideaal, naastenliefde. 

Kijktips

- Belgische Opstand

- Duitse eenwording

- Cultuurstelsel

- Atjeh-oorlog

- Verdeling van Afrika