Leesvaardigheid H 3,4 en 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

DOEL

- je kunt met behulp van signaalwoorden de tekstverbanden opsomming, tegenstelling, voorbeeld en oorzaak/gevolg in een tekst herkennen en begrijpen

Verbanden en signaalwoorden

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

VOORBEELD OPSOMMING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• ten eerste, ten tweede, ten slotte
• om te beginnen
• ook (nog)
• verder
• en
• dubbele punt (:)
• liggende streepje (-)
• getallen (1, 2, 3)

 VOORBEELD TEGENSTELLING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• tegenover
• maar
• hoewel
• echter
• toch
• aan de ene kant ... aan de andere kant

VOORBEELD TOELICHTING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• bijvoorbeeld
• zo
• zoals
• denk aan
• neem nou
• onder andere
  

Wat is de oorzaak?
Het regende flink toen ik naar school fietste. Daardoor heb ik een natte broek.
a: de regen b: de natte broek

1. Het regende flink
2. Ik heb een natte broek

Wat is het gevolg?
Het regende flink toen ik naar school fietste. Daardoor heb ik een natte broek.
a: de regen b: de natte broek

1. Het regende flink.
2. Ik heb een natte broek.

Wat is de oorzaak?
Ten gevolge van een kortsluiting ontstond brand in het oude kantoorpand.
a: kortsluiting b: brand

1. Er was kortsluiting.
2. Er ontstond brand in het oude kantoorpand.

Wat is de oorzaak?
In Groningen zaten scheuren in de huizen, doordat er een aardbeving had plaatsgevonden.

Genoemde zaken worden achter elkaar opgenoemd
a: voorbeeld
b: tegenstelling
c: opsomming

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. opsomming

Genoemde zaken zijn elkaars tegenovergestelde
a: voorbeeld
b: tegenstelling
c: opsomming

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. opsomming

Ten eerste, ten tweede, verder, ook, ten slotte, ...
Signaalwoorden horen bij:
a: voorbeeld
b: tegenstelling
c: opsomming

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. opsomming

We hebben Jan aangenomen vanwege zijn kennis van de markt. Daarnaast heeft hij ruime ervaring als leidinggevende.
a: oorzaak/gevolg
b: tegenstelling
c: opsomming

1. oorzaak/gevolg
2. tegenstellend verband
3. opsommend verband

Maar, hoewel, echter, toch, aan de ene kant, tegenover, ...
Signaalwoorden horen bij:
a: oorzaak/gevolg
b: tegenstelling
c: opsomming

1. oorzaak/gevolg
2. tegenstelling
3. opsomming

Ik ben van mening dat we met dit product moeten stoppen, maar daar denkt mijn zakenpartner anders over.
a: voorbeeld
b: tegenstelling
c: oorzaak/gevolg

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. oorzaak/gevolg

Noem een signaalwoord van opsomming.

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.
a: voorbeeld
b: oorzaak/gevolg
c: opsomming

1. voorbeeld
2. oorzaak-gevolg
3. opsomming

Vanwege het lawinegevaar konden we niet gaan langlaufen.
a: oorzaak/gevolg
b: tegenstelling
c: opsomming

1. oorzaak/gevolg
2. tegenstelling
3. opsomming