3 Het stroomgebied van de Rijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag leren?

De Rijn is één van de langste rivieren van Europa. Van de bron in Zwitserland tot de monding in de Noordzee draagt de rivier bij aan de vorming van verschillende landschappen.

Leerdoel: Hoe gedraagt een rivier zich in de midden- en de benedenloop?

Wat is een slenk?

1. Een naar beden gezakt stuk in het landschap.
2. Een omhoog gelegen stuk in het landschap?

horst

slenk

Jong 
Gebergte

Oud 
gebergte

Plooiings-gebergte

Horsten en slenk

Wat is een meander?

1. een dal
2. een vallei
3. een bocht van een rivier

Wat hoort er niet bij een meander?

1. Erosie
2. Sedimentatie
3. Laagland
4. Verwering

meander

MEANDER: maak de zin compleet

Een meanderende rivier ontstaat door ............ in de binnenbochten en ................ in de buitenbochten 

Erosie

Sedimentatie

Meanders worden gevormd in

1. bovenloop
2. middenloop
3. benedenloop

Hoge stroomsnelheid

Lage stroomsnelheid

Erosie

Sedimentatie

Groot verval

Klein verval

Bovenloop

Benedenloop

Buitenbocht van een meander

Binnenbocht van een meander

Wat is het verhang?

1. Het verval per kilometer.
2. Het debiet per kilometer.
3. Het verval per meter.
4. Het regiem per kilometer.

Wat is het verhang?

1. Het hoogteverschil in meters
2. Het diepteverschil in meters per kilometer
3. Het hoogteverschil in meters per kilometers
4. Het hoogteverschil in kilometer per meter

Begrippen

Slenk:                Een langs een breukvlak omlaag gezakt deel van de aardkorst.

Horsten:             Een langs breukvlak liggend deel van het aardoppervlak dat minder naar beneden is gezakt dan een slenk.

Meanders:          Natuurlijke bocht in een rivier.

Erosie:               Het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal geladen water, ijs of wind.

Hoefijzermeer:  Meer dat is gevormd door de afsnijding van een meander van een rivier.

Sedimenten:      Meegevoerde zand- en kleideeltjes die bezinken

Verhang:            Het verval per km.

Sedimentatie:     Afzetting van materiaal dat is meegenomen door water, wind of ijs.

Delta:                 Gebied vlak voor de monding, waar de rivier zich vertakt in veel rivierlopen.

Succescriteria

Wat moet je kennen en kunnen?

• op welke manier een rivier bijdraagt aan de afbraak en de opbouw van het landschap.
• wat de kenmerken zijn van de Rijn in de Boven-Rijnse Laagvlakte.
• Wat er bijzonder is aan de Midden-Rijn.
• Waarom en hoe een rivier meandert.
• Waardoor een delta ontstaat/

Basisboek

• B94, B95, B96, B122

Aan de slag

Je mag aan de slag met de opdrachten van §2.3 in Learnbeat