Basisstof 1, genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Erfelijkheid

Erfelijkheid

§5.1 Genotype en fenotype

Erfelijkheid

Lesdoelen:

1. Je kunt omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn. 
2. Je kunt uitleggen dat cellen alleen de erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben. 

Chromosomen en DNA, waar zit dat?

• Een organisme bestaat uit cellen
• In die cellen zitten celkernen 
• Die celkernen bevatten chromosomen
• De chromosomen bestaan uit DNA (desoxyribonucleïnezuur)

Chromosomen

• Een mens heeft 23 paar chromosomen in iedere celkern van een gewone lichaamscel.
• In totaal heeft elk cel dus 46 chromosomen.
• De beide chromosomen van een paar zijn aan elkaar gelijk. Ze bevatten ook dezelfde erfelijke eigenschappen. 
• Alleen kan de ínhoud van de erfelijke eigenschappen verschillen. 

Genen 

Een gen bevat een code met informatie voor één erfelijke eigenschap.

Op een chromosoom liggen veel genen (enkelvoud = gen)

Ieder gen heb je twee keer:

*  één liggend op een chromosoom afkomstig van je moeder

*  één liggend op een chromosoom afkomstig van je vader

Je hebt duizenden genen van je ouders meegekregen, dus duizenden erfelijke eigenschappen. Genen kunnen niet actief of actief (hard/zacht) zijn.

Iedere cel bevat de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme (het genotype).

Fenotype en genotype

Fenotype: alle eigenschappen van een organisme

• eenvoudig aan te passen
• is het resultaat van het genotype plus de invloeden uit het milieu
• Zichtbare eigenschappen, bijv. oogkleur en niet zichtbare eigenschappen, zoals bijv. de bloeddruk.

Genotype: de informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme

• niet aan te passen
• erf je van je ouders
• aanpassing alleen door mutaties (basisstof 3)

genotype= complete informatie voor al de erfelijke eigenschappen

fenotype = zichtbare eigenschappen 

(erfelijke eigenschappen + invloeden uit het milieu)

Formatieve toets:

Even anders dan normaal.

Er komt een begrip op het bord,

Jullie schrijven op wat het betekend. doe het zo:

Territorium:

Een gebied dat verdedigd wordt tegen soortgenoten

Paarvorming

Natuurbeheer

Cultuurlandschap

Klimaatverandering

KLAAR!

STEEk je hand op, is de toets opgehaald... dan zachtjes de klas verlaten.