H8.3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom

3 MAVO ||  2022-2023

Hoofdstuk 8

Over economische grenzen

Programma

• Herhaling 8.2
• Lesdoelen
• Theorie 8.3 deel I
• Aan de slag
• Evaluatie

Bescherming

• Protectiemaatregelen (of protectionisme of handelsbelemmeringen) zijn maatregelen die de EU neemt om de productie en werkgelegenheid van bedrijven in de EU te beschermen tegen concurrentie van buitenaf.
  

• Het tegenovergestelde van protectionisme is vrijhandel.
  

Noem een protectiemaatregel en leg uit wat het inhoudt

Protectiemaatregelen

Protectiemaatregelen

Importbeperkende maatregelen

Exportbevorderende maatregelen

Invoerverbod

Contigentering

Importheffingen

Exportsubsidie

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde. Dit laat zien wat de gevolgen zijn als een land protectiemaatregelen neemt.

1

2

3

De export van staal door Europese staalbedrijven neemt af.

Amerika besluit invoerrechten te gaan heffen op Europees Staal.

Europese staalproducenten ontslaan werknemers.

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je uitleggen:

- welke afspraken er in de Europese Unie zijn gemaakt;

- hoe belangrijk de EU voor de Nederlandse handel is;

- hoe de wisselkoers invloed heeft op de import en export.

Europese Unie in 2020

Nu zijn er

EU

Nederland is lid van de Europese Unie (EU). Nederland is één van de lidstaten.

De Europese Unie (EU) heeft als belangrijkste doel dat alle landen binnen de EU samenwerken op economisch gebied.

Binnen de EU zijn de economische grenzen vervallen, waardoor de lidstaten samen een interne markt vormen. Dat is goed voor de onderlinge handel.

EU = Europese Unie:

• gemeenschappelijke regels (harmonisatie  -->  eerlijke concurrentie)
  
• vrijhandel (de EU heeft een interne markt)
  

Vrij verkeer van:

• goederen  en diensten (vrijhandel)
  
• personen (je mag in elk EU land wonen, werken en studeren)
  
• kapitaal (je kunt geld op een rekening in een ander EU-land zetten)
  

Europese Unie

Belangrijkste doel: samenwerken op economische gebied.

Gezamenlijke interne markt:

- Vrij verkeer van goederen en diensten

- Vrij verkeer van personen

- Vrij verkeer van kapitaal

Voordeel voor Nederland

Vrijhandel binnen de EU en de gunstige ligging van Nederland in Europa zorgen ervoor dat:

het grootste deel van onze export naar andere EU landen gaat

het grootste deel van onze import uit andere landen komt. 

Open grenzen = goed voor onderlinge handel

Maar....

EU-lidstaten mogen zelf ook nog veel regels bepalen.

Bijv. een eigen btw-tarief.

Dit lijdt tot oneerlijke concurrentie tussen EU-landen.

Hoe zorg je er voor dat handel tussen landen makkelijker gaat?

Programma

• Theorie 8.3 deel II
• Aan de slag
• Evaluatie

Vrij verkeer van goederen en diensten

Vrij verkeer van personen

Vrij verkeer van kapitaal

Je gaat in België op vakantie

Je gaat in Duitsland werken

Je spaart je geld bij een bank in Spanje

Je importeert wijn uit Frankrijk

Europese Unie

Buiten de Europese Unie

Groot Brittanië

Nederland

paspoort

geen wisselkoers

vrij verkeer van personen

eurozone

wisselkoers

euro

De interne markt is

1. De binnenlandse markt in een land.
2. Dat er in de EU vrij gehandeld kan worden.
3. Een markt in een hal zoals de markthallen.

EMU = Europese Monetaire Unie

De Europese Monetaire Unie (eurozone) bestaat uit de landen binnen de EU die de euro hebben ingevoerd.

De Europese Centrale Bank let er op dat de euro zijn waarde behoudt.

EMU = donker blauw

EU= kleur

De euro

Europese Monetaire Unie (EMU): Een groep landen binnen de EU met een gezamenlijke munt, de euro

Europese Centrale Bank (ECB): De centrale bank van landen met de euro (eurozone)

Wanneer mag een land de euro invoeren?

Inflatie	Begrotingstekort	Staatsschuld
De inflatie mag maximaal 1,5% hoger zijn dan de gemiddelde inflatie in de drie eurolanden met de laagste inflatie.	Het tekort van de overheid mag niet groter zijn dan 3% van het bruto binnenlands product (bbp).	De totale staatsschuld van de overheid moet lager zijn dan 60% van het bbp.

Land A heeft een inflatie van 1,7% (gemiddeld van de laagste drie EU-landen = 0,3%), een begrotingstekort van 3,3% van het bbp en een staatsschuld van 35% van het bbp

Land A wil de euro invoeren. Kan dat?

1. Ja
2. Nee

De Wisselkoers

De wisselkoers is de prijs van een munt uitgedrukt in een andere munt. 

Een wisselkoers van bijvoorbeeld 1,33 dollar voor 1 euro betekent dat 1,33 Amerikaanse dollars evenveel waard zijn als één euro en dat één dollar een waarde heeft van 75 eurocent.

invloed van wisselkoeren

De wisselkoersen van vreemde valuta hebben invloed op de internationale handel. Vooral de dollarkoers is belangrijk. Veel goederen worden in Amerikaanse dollars afgerekend.

Voorbeeld

De wisselkoers van de euro stijgt ten opzichte van de dollar.

• De import uit Amerika wordt goedkoper.
• De export naar Amerika wordt duurder.

Bij een stijging van de wisselkoers van buitenlands geld:

=  De prijs van de dollar, pond, yen enz. gaat omhoog, dan

• kost import meer = stijgende importprijzen = dalende import
• betalen consumenten meer voor geïmporteerde producten
• dalen de exportprijzen (de € is voor andere landen goedkoper geworden

       --> verbetering concurrentiepositie EMU-landen)

• brengt export meer op = stijgende export = stijgende werkgelegenheid

Voorbeeld:  $1 = € 0,88 --> $1 = € 0,92

Als de koers van de dollar ten opzichte van de euro daalt, is dat:

1. Gunstig voor de onze export, onze producten zijn voor de Amerikanen goedkoper geworden.
2. ongunstig voor onze export, want onze producten worden voor de Amerikanen duurder om te kopen.
3. niet van invloed op de Nederlandse export, want de Amerikanen betalen in dollars.

Juist of onjuist?
In alle landen van Europa kun je
met de euro betalen.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist?
De landen waar je met de euro kunt betalen, vormen samen de eurozone.

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn vreemde valuta?

1. Buitenlands geld
2. Wisselkoers
3. Provisiekosten
4. Euro's

Als de waarde van een euro gisteren
1 dollar was is en nu 1,30 dollar, dan is de wisselkoers van de euro:

1. gestegen
2. gedaald

Als de wisselkoers van de euro stijgt:

1. verbetert onze concurrentiepositie
2. verslechtert onze concurrentiepositie
3. verandert onze concurrentiepositie niet

De wisselkoers van de euro stijgt ten opzichte van de dollar.
De import uit Amerika wordt goedkoper.
De export naar Amerika wordt duurder.
Wat voor gevolg heeft dit voor de werkgelegenheid in Nederland?

Groei & Stabiliteitspact (EMU)

EMU = Economische & Monetaire Unie (Eurolanden)

Regels over begroting, aan de hand van percentages van het BBP

Jaarlijks tekort (EMU-saldo) kleiner dan 3% van BBP

Staatsschuld (EMU-schuld) kleiner dan 60% van BBP

Wat zijn de voordelen van de euro?

1. Prijzen makkelijk vergelijken
2. Geen wisselkosten meer betalen
3. Producten worden goedkoper
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar staat de EMU voor?

1. Europese Moderne Unie
2. Europese Monetaire Unie
3. Europese Metaal Unie
4. Europa Voor Moeders Unie

Welke land is geen lid van de EMU

1. Nederland
2. Zwitserland
3. Ierland
4. Oostenrijk

Wat is de EMU?

1. Alle landen binnen Europa
2. Alle landen binnen de Europese Unie
3. Alle landen die met de euro betalen

Alle EMU-landen zijn lid van de EU.

1. Juist
2. Onjuist

Het doel van de EMU
[invoeren van een gezamenlijke munt]

1. De handel tussen landen makkelijker maken
2. De handel tussen landen moeilijker maken
3. Om meer te kunnen importeren
4. Om staatsschuld te verlagen

Aan de slag

Maken paragraaf 8.3 opdracht 7 tot en met opdracht 12

Klaar? Nakijken + herhalingsopdrachten