BS 5.4 Allelen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Basisstof 4: Dominante en Recessieve allelen

Leerdoelen 5.4

Je leert hoe genen overerven en hoe dit tot uiting komt in de nakomelingen

Je weet wat recessieve- en dominante allelen zijn en hoe je dat noteert

Je kunt het fenotype en genotype voorspellen m.b.v. een kruisingsschema

Dominant - Recessief

Dominant: overheersende eigenschap (sterk)

Recessief: onderdanige eigenschap (zwak)

Als vader een recessief gen geeft en moeder een dominant gen geeft voor een  eigenschap,

dan zie je de eigenschap van moeder in het fenotype (het uiterlijk)

Hoe noteren we dit?

Homozygoot dominant: AA

Homozygoot recessief: aa

Heterozygoot: Aa

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Hoe voorspel je het uiterlijk van nakomelingen m.b.v. een kruisingsschema

Kruisingsschema

1. Schrijf het fenotype op
2. Schrijf het genotype op
3. Schrijf de genen in de slachtscellen op
4. Maak de tabel
5. Schrijf onder het schema de verschillinde genotypen
6. Schrijf daaronder het fenotype

Maak de opdrachten

op je werkblad

Mutaties

Doelstelling

Je leert wat mutaties zijn, hoe ze worden veroorzaakt en wat de gevolgen kunnen zijn

Je kent de begrippen tumor, uitzaaingen en weet hoe kanker ontstaat

Chromosomen en genen

Beantwoord de volgende vragen:

- Hoe worden nieuwe cellen gemaakt?

- Wat gebeurt er met de chromosomen als er een nieuwe cel gemaakt word?

- Hoe worden genen doorgegeven van ouders op kinderen?

Mutaties

Een mutatie = een verandering van een deel van het chromosoom, waardoor het genotype veranderd

In welke cellen zou een mutatie ook gevolg hebben voor het fenotype?

mutatie in lichaamscel / mutatie in geslachtscel

Mutagene invloeden

- asbest

- uv-straling

- sigarettenrook

- röntgen- en radioactieve straling

Kanker

Een bijzondere mutatie zorgt ervoor dat het proces waardoor celdeling geremd word, niet meer plaatvind. 

Cellen die dat doen gaan ongecontroleerd delen en vormen een gezwel of tumor

Kanker

Huiswerk dinsdag 19 maart

Maak opdrachten B4 en B5