Kader klas 3 Thema 3 BS 5 Variatie in genotypen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Kader klas 3 Thema 3 BS 5 Variatie in genotypen

Vandaag:

Interactief kennis opfrissen in LessonUp

Instructie BS 5

Aan het werk

Wat is het genotype?

1. Alle eigenschappen
2. Je innerlijk
3. Alle erfelijke eigenschappen
4. Je uiterlijk

Wat is het fenotype?

1. de zichtbare uitdrukking van de erfelijke informatie van organismen
2. de zichtbare uitdrukking van alle informatie van de genen
3. de zichtbare uitdrukking van de dominante erfelijke informatie van organismen
4. de zichtbare combinatie van erfelijke informatie en omgevingsfactoren

Iemand heeft voor een eigenschap genotype Aa. Wat voor genotype is dit?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

AA

Aa

aa

Homozygoot recessief

Homozygoot dominant

Heterozygoot

Fenotype

Homozygoot

Een "onderdrukt" allel

De allelen voor een bepaalde eigenschap

Twee verschillende genen voor een bepaalde eigenschap

Homozygoot dominant

Homozygoot recessief

Heterozygoot

De waarneembare eigenschap van een organisme

Twee gelijke genen voor een eigenschap

Recessief allel

Gen

Heterozygoot

AA

aa

Aa

Peter is heterozygoot voor het FH-gen. Hana heeft de ziekte niet en is

homozygoot recessief.

Hoe groot is de kans dat een kind van Peter en Hana de ziekte FH krijgt?

Peter is heterozygoot, dus Aa

Hanna is homozygoot recessief, dus aa

Een kruisingsschema ziet er dan zo uit:

Sleep het goede antwoord hier naartoe

0%

100%

75%

50%

25%

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten.

Als je iets leest als:

bollen, knollen,

uitloper,

wortelstok,

stekken,    ... dan is het ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Stekken

Geslachtelijke voortplanting

Bij geslachtelijke voortplanting zijn altijd 2 geslachtscellen betrokken.  

Dus ook bij planten: eicel en zaadcel (stuifmeelkorrels) nodig

Geslachtelijke voortplanting

Mutatie

Een chromosoom kan beschadigd raken.
- Plotseling verandering = mutatie

Allel waarbij een mutatie heeft plaatsgevonden --> gemuteerd allel.

Heeft alleen gevolgen als deze afwijking in de geslachtscellen zitten.

Mutatie in lichaamscel

Mutatie in geslachtscel

Albinisme

Een organisme met een mutatie die te zien is in het fenotype heet een mutant.

Een bekend voorbeeld is albinisme, waarbij het lichaam geen pigment kan vormen.

Albinisme komt voor bij planten, dieren en mensen

Hoe ontstaan mutaties?

Spontaan soms door foutjes bij DNA-replicatie of celdeling.

Maar ook:

Mutagene straling of mutagene stoffen 

hebben ook invloed op hoeveelheid mutaties.

Kanker

Kanker: Ontstaat door een mutatie in genen die de celdeling regelen. Hierdoor gaan kankercellen zich ongeremd delen. 

Aan het werk:

Lezen BS 5 Variatie in genotypen en 

maken opdrachten: 1, 2, 4, 5, 6,7.

Klaar?-> test jezelf