Les 1A Tijd van Steden en Staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Herhaling H5

Tijd van Steden en Staten

Hoofdstuk 6

• Nieuw tijdvak (aantekening)
• Veranderingen in de Middeleeuwen

Plan vandaag

Leerdoel: je kunt beschrijven welke grote economische veranderingen er plaatsvonden in de Middeleeuwen

Deze week in de geschiedenis

16 mei

Tijdvak: Tijd van Steden en Staten

Jaartallen: 1000-1500

Periode: Middeleeuwen

Aantekening:

Wat weet ik nog over de Middeleeuwen?

De Middeleeuwen

Rond het jaar 1000 verandert er heel veel

in Europa. Er ontstaan steden en handel

bloeit op. 

Veranderingen in de late middeleeuwen

Uitbreiding landbouwgrond

Meer voedsel =

Meer voedsel =

Verstedelijking

Veranderingen in de late middeleeuwen

Uitbreiding landbouwgrond

droogleggen moerassen en kappen bossen 

Betere landbouw-technieken (zoals de ploeg)

Meer voedsel = bevolkingsgroei

Meer voedsel = overschot

Groei handel op markten

Uitbreiding nijverheid / ambachten

Groei markten tot steden

Verstedelijking

Geldeconomie

• Ruilhandel was onhandig
• Geld was makkelijker: altijd hetzelfde 
• Dus er ontstond een geldeconomie: mensen betalen elkaar met geld

Bankieren

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Er waren veel verschillende munten, dit is onhandig

 

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Er waren veel verschillende munten, dit is onhandig

• oplossing? 
• Geldwisselaar
• Ontstaan banken: zij lenen geld uit en bewaren het voor je

Stuur je tikkie?

Middeleeuws bankieren

Banken verdienen geld door rente te vragen

Kerk was tegen het uitlenen van geld, dus veel bankiers waren Joods. 

• waarom?
• Niet aan regels van de kerk houden
• Reizen met geld was onveilig dus: wisselbrief

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

De zinnen hieronder gaan over belangrijke veranderingen in de Middeleeuwen. Zet ze in de goede volgorde. Begin met de gebeurtenis die het eerst plaatsvond.

De bevolking groeit 

Boeren breiden hun landbouwgrond uit door bossen te kappen

Boeren gebruiken betere landbouw -technieken zoals de ploeg

Doordat er meer voedsel is, leven mensen langer

De opbrengst van boerderijen is groter

De handel groeit door landbouwoverschotten

Gilden

Er kwamen erg veel ambachtslieden in sommige steden.

Zij besloten te gaan samenwerken in verenigingen: gilde

Ieder ambacht had zijn eigen gilde, je mocht dat ambacht alleen uitoefenen als je lid was van een gilde!

Meester en gezel

Gilden

Hanze

Hanze

• Hanze = groep
• Kooplieden richtten een hanze op
  
• Voordelen: veiliger reizen, gezamenlijk inkopen, concurrentie tegengaan

• Hanze niet enige handelsnetwerk in Europa

• In Brugge ontmoetten Hanzekooplieden & kooplieden uit Zuid-Europa elkaar

Rijke kooplieden en gildemeesters

winkeliers en ambachtslieden

gewone arbeiders en daklozen