e6-H.6 Gramm. zinsdelen-bijwoord- havo1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les kun je bijwoorden herkennen en onderscheid maken tussen bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

Bijwoord

Theorie

– Wanneer (bwb) / zal / de gymzaal / worden opgeknapt?

Als een bijwoordelijke bepaling uit één woord bestaat, is dit als woordsoort een bijwoord (bw). 

Een bijwoord kan van alles aangeven, bijvoorbeeld:

• tijd: gisteren, morgen, straks, vroeger, tegenwoordig;

• plaats: er, daar, hier, nergens, overal;

• zekerheid: absoluut, ongetwijfeld, vast, echt;

• ontkenning: niet, nooit, geenszins.

Theorie

Ook de vraagwoorden die je gebruikt om een bijwoordelijke bepaling te vinden (hoe, waar, waardoor, waarheen, waarom, wanneer enzovoort), zijn bijwoorden:

– Wanneer (bwb) / zal / de gymzaal / worden opgeknapt?

Theorie

Een bijwoord kan ook iets zeggen over een ander woord. Als je een zin in zinsdelen verdeelt, kan het bijwoord onderdeel zijn van een zinsdeel. Een bijwoord kan iets vertellen over:

• een werkwoord (Eske / fietst / snel) ;

• een bijvoeglijk naamwoord (De winkel / verkoopt / heel gezonde mueslirepen) ;

• een ander bijwoord (Geert / liep / bijzonder hard / tijdens de wedstrijd).

Theorie

Let op: een bijwoord lijkt soms op een bijvoeglijk naamwoord, maar 

een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord en een bijwoord niet:

– Hidde kan goed (bw) pianospelen (zww).

– De labyrintrenner is een goed (bn) boek (zn).

Noteer de bijwoorden uit de zin.
Wij kwamen gisteren plotseling in een sneeuwstorm terecht.

Noteer de bijwoorden uit de zin.
Stratenmakers hebben een erg zwaar beroep.

Noteer de bijwoorden uit de zin.
Morgen is hier een bijeenkomst met leerlingen.

Aan de slag

Voordat je met de opdrachten begint, lees je zelfstandig de theorie nog eens door van blz.190

Maken:

Hoofdstuk 6 Grammatica woordsoorten

startopdr. +

opdr. 1 t/m 4

blz. 190

H1A-2021

                                       H1B-2021