Woordenschat en Formuleren, hoofdstuk 5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom klas 1C

Woordenschat en Formuleren, hs 5 

- TL: open je boek op blz 154

- Havo: open (in een apart tabblad) de gekopieerde bladzijdes via Microsoft Teams bestanden

- Open op je mobiel lessonup.app en voer de code in

Lesdoelen

- Ik kan de betekenis van een onbekend woord raden met behulp van een bekend woorddeel

- Ik weet de betekenis van alle woorden en uitdrukkingen uit de paragraaf van Woordenschat hoofdstuk 5

Woordraadstrategie: zoek een bekend woorddeel

Soms kun je de betekenis van een woord raden doordat je een deel van het woord kent. Dit kan bij samenstellingen en afleidingen.

Ik zoek in mijn garderobekast naar die leuke 

blauwe trui. Mijn broer vindt de trui kinderachtig,

 maar hij heeft geen verstand van mode. Deze trui is juist tijdloos!

Samenstelling

Garderobekast is een samenstelling. De woorden garderobe en kast kun je ook zelfstandig gebruiken. Plak je deze woorden aan elkaar, dan spreken we over een samenstelling.

Andere voorbeelden van samenstellingen zijn: koffiekan, gordijnrail, politieagent , paperclip en fietsbel.

Afleiding

Sommige woorden hebben een voorvoegsel of een achtervoegsel. 

Een voorbeeld hiervan is schoonheid. Het woordje schoon kan wel zelfstandig voorkomen, maar het woordje heid niet. 

We noemen heid een achtervoegsel. Een woord met een voorvoegsel of achtervoegsel noemen we een afleiding.

Andere voorbeelden van een afleiding zijn: onhandig, ongezond, mislukken, bruikbaar, zinloos

Samenstelling of afleiding?

modebranche

1. Samenstelling
2. Afleiding

Samenstelling of afleiding?

keukenapparatuur

1. Samenstelling
2. Afleiding

Samenstelling of afleiding?

moeiteloos

1. Samenstelling
2. Afleiding

Nu jij ;-). Maak een samenstelling met het woord 'koffie'.

Maak een afleiding met het voorvoegsel 'on'

Ik weet nu wat een samenstelling is

1. Ja
2. Nee

Ik weet nu wat een afleiding is

1. Ja
2. Nee

Huiswerk TL - zie Magister

Maak Woordenschat hoofdstuk 5 en 6. Ga daarna verder met nieuwsbegrip.

Let op: bij een score van minder dan 60% maak je de opdracht opnieuw.

Kun je niet in de onlinemethode omdat de server overbelast is? 

Maak je huiswerk dan in je schrift. Als je klaar bent, maak je 

een foto van je gemaakte werk en stuur je me dat in 

de chat van Microsoft Teams. 

Formuleren hoofdstuk 5

Trappen van vergelijking en 

als of dan

- Open (in een apart tabblad) de gekopieerde bladzijdes via Microsoft Teams bestanden 

Lesdoelen

- Ik weet hoe ik de trappen van vergelijking moet gebruiken

- Ik weet wanneer ik als of dan moet gebruiken

Als je twee of meer dingen met elkaar wilt vergelijken, dan gebruik je vaak de
trappen van vergelijking en de woordjes als en dan. 

Er zijn drie trappen: de stellende trap, de vergrotende trap en de  

overtreffende trap.

Voorbeeld: grappig (stellende trap), grappiger (vergrotende trap), grappigst (overtreffende trap).

Stellende trap

dik

klein

lief

leuk

aardig

mooi

duur

veel

De vergrotende en overtreffende trap maak je zo:

Bij een vergrotende trap schrijf je -er achter het woord (leuker)

Bij de overtreffende trap schrijft je -st(e) achter het woord (leukst)

Let op:

- een woord dat op -r eindigt, krijgt in de vergrotende trap - der: stoer - stoerder

- een woord dat op een -s eindigt, kijgt in de overtreffende trap alleen een -t: 

boos - boost

- een woord dat op -st eindigt, krijgt in de overtreffende trap geen-st, maar meest ervoor: woest, woester, meest woest

- de volgende woorden hebben een afwijkende vergrotende en overtreffende trap: goed-beter-best, graag-liever-liefst, veel-meer-meest, weinig-minder-minst

als of dan? ik of mij?

Na de stellende trap gebruik je het woordje als. Vaak gebruik je ook de woorden even of (net) zo. 

– Mijn moeder kan net zo snel fietsen als ik. 

- Zijn tas is even groot als die van mij.

Na de vergrotende trap gebruik je het woordje dan. 

– Mijn vader kan sneller fietsen dan ik.

- Zijn tas is groter dan die van jou.

Na als/dan gebruik je ik of mij, jij of jou, hij of hem, zij of haar, wij of ons, zij of hen of hun. Tip: vul de zin (in je hoofd) aan met de persoonsvorm.

Eerlijk gezegd vind ik zoete drop lekkerder ..... zoute.

1. als
2. dan

In de eerste ronde was Eric bijna net zo snel ..... Peter.

1. als
2. dan

Shirley beweert dat Apeldoorn niet half zo groot is ..... Amsterdam.

1. als
2. dan

Veel leerlingen werken liever alleen ...... in een groepje.

1. als
2. dan

Ik ga vaker op vakantie dan ...

1. haar
2. zij

Wij kunnen harder rennen dan ...

1. zij
2. hen
3. hun

Huiswerk havo - zie Magister

Maak Woordenschat hoofdstuk 5 en 6. Ga daarna verder met nieuwsbegrip.

Let op: bij een score van minder dan 60% maak je de opdracht opnieuw.

Kun je niet in de onlinemethode omdat de server overbelast is? 

Maak je huiswerk dan in je schrift. Als je klaar bent, maak je 

een foto van je gemaakte werk en stuur je me dat in 

de chat van Microsoft Teams. 

Wil je deze les nog eens rustig terugkijken?

Klascode: znidu