3. Centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

3. Centrum en periferie

Leerdoelen 

BK

• Je kunt de wereld indelen in centrum en periferie.

• Je kent de kenmerken van het centrum en de periferie in de wereld.

Leerdoelen

KB -TH-HV

• Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie.

• Je kent de kenmerken van het centrum, de semiperiferie en de periferie in de wereld.

• Je weet hoe het centrum, de semiperiferie en de periferie van elkaar afhankelijk zijn. 

Centrum en periferie 

Woon jij in het centrum of in de periferie? 

centrum

periferie

armoede

landbouw

macht

rijkdom

sloppen

wijken

westerse

landen

goede gezondheidszorg

ontwikkelingslanden

Semiperiferie

Zitten tussen het centrum en periferie in. Zij zijn onderworpen aan het centrum, maar oefenen macht uit op de periferie. 

Soms zijn het oude centum landen, maar het zijn ook landen die eerst bij de periferie hoorden. 

Dit noem je opkomende landen. 

centrum

semiperiferie

periferie

Somalie 

Nederland 

Rusland 

Kijkvragen

Hoe is de verhouding tussen centrum en periferie ontstaan?

Welk product wordt als voorbeeld genomen in het filmpje?

Wie namen de bedrijven over na de de-kolonisatie?

Kijkvragen

Hoe is de verhouding tussen centrum en periferie ontstaan?

• Koloniale verleden
  

Welk product wordt als voorbeeld genomen in het filmpje?

• Bananen
  

Wie namen de bedrijven over na de de-kolonisatie?

• Grote multinationals 
  

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

Benin exporteert palmolie naar Nederland

Unilever produceert margarine in Rotterdam

Het hoofdkantoor van Unilever bepaalt dat er een miljoen kuipjes magarine moeten worden gemaakt. 

Unilever bestelt grondstoffen

Benin koopt kuipjes margarine uit Nederland

Aan het werk!

Eerst lezen: 3.3 

Klaar, steek je hand op. 

10 min stilte werken

3. Centrum en periferie

Global shift 

Vroeger was de indeling van de wereld heel duidelijk, maar de indeling is langzaam aan het veranderen. Landen ontwikkelen zich van periferie, naar semiperiferie. Er zijn ook landen die zich ontwikkelen van semiperiferie naar centrum. 

Het omgekeerde gebeurt ook!!!!

Deze verschuiving noem je global shift. 

Global shift 

De verschuiving van prodcutie, handel en vervoer

Global shift is dat het economisch zwaartepunt verschuift van ....

1. periferie -> centrum
2. (semi-)periferie -> centrum
3. Centrum -> (semi-)periferie
4. Semi-periferie -> periferie

Wat is global shift

1. De uitbreiding van de wereldhandel
2. De verplaatsing van de belangrijkste productiegebieden
3. Dat er globaal iets verschuift in de wereld
4. De uitbreiding van de contacten tussen landen in de wereld

wat voor prodcuten gaan er over en weer? 

Beschrijven en verklaren 

1. Beschrijf wat je ziet
2. Verklaar wat je ziet

• verklaren betekent dat je iets gaat uitleggen hoe het komt. Er zijn twee soorten factoren:
  

1. natuurlijke factoren: klimaat, natuurkrachten
2. menselijke factoren: economie, sociaal, cultureel en politiek

Grote verschillen 

- diensten

- hoog inkomen  

- weinig kinderen 

- kapitaalintensief

tussen centrum en periferie

- landbouw

- laag inkomen  

- veel kinderen

Zet centrum, semiperiferie en periferie op de goede plek

Zet centrum, semiperiferie en periferie op de goede plek

Begrippen

• Centrum

• Periferie

• Semiperiferie

• Westerse landen

• Ontwikkelingslanden

• Derdewereldlanden

• Opkomende economieën

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.