3. Centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

3. Centrum en periferie 

Leerdoel

BK

• Je kunt de wereld indelen in centrum en periferie.

• Je kent de kenmerken van het centrum en de periferie in de wereld.

KGT

Je kent de kenmerken van het centrum, de semiperiferi en de periferie in de wereld.

TH

Je weet hoe het centrum, de semiperiferie en de periferie van elkaar afhankelijk zijn.

Drie groepen in de wereld 

Centrum (kgt/th)= landen met de meeste rijkdom en macht

Centrum (BK) = Landen met veel geld en macht

Periferie (kgt/th)= een randgebied: landen die arm zijn en weinig macht hebben.

periferie (bk)= landen met weinig geld en macht

semiperiferie (kgt/th)= landen die tussen het centrum en de periferie zitten

Landen in het centrum hebben veel...?

1. Geld en macht
2. Geld en kennis
3. bewoners
4. fabrieken

1- centrum

De landen in het centrum zijn rijk en hebben veel macht.

Deze landen noemen we westerse landen.

Kenmerken van deze landen:

- goed onderwijs

- gezondheidszorg zijn goed geregeld

- mensen hebben een goed inkomen

- de industrie verloopt goed : er worden ingewikkelde producten gemaakt zoals medicijnen en auto's.

Een ander woord voor centrum is?

1. kern
2. welvaart
3. westerse landen
4. derde wereldlanden

2- Periferie

De landen in de periferie zijn arm. We noemen deze landen ontwikkelingslanden of derdewereldlanden.

Kenmerken:

- mensen werken in de landbouw

- Veel kinderen kunnen niet naar school

- De gezondheidszorg is niet goed geregeld

- Grondstoffen uit deze landen worden verkocht aan landen in het centrum. Bijvoorbeeld goud en koper.

Hoe noemen we landen in de periferie ook wel? (twee antwoorden zijn goed)

1. Derdewereldlanden
2. ontwikkelingslanden
3. westerse landen
4. noord landen

centrum

periferie

armoede

landbouw

macht

rijkdom

sloppen

wijken

westerse

landen

goede gezondheidszorg

ontwikkelingslanden

BK kan aan het werk

Maken vragen hoofdstuk 3 - paragraaf 3 - centrum en periferie

Semiperiferie (kgt en th)

Zitten tussen het centrum en periferie in. Zij zijn onderworpen aan het centrum, maar oefenen macht uit op de periferie. 

Soms zijn het landen die eerst bij de periferie hoorden. 

Dit noem je opkomende landen. 

centrum

semiperiferie

periferie

Somalie 

Nederland 

Rusland 

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

Benin exporteert palmolie naar Nederland

Unilever produceert margarine in Rotterdam

Het hoofdkantoor van Unilever bepaalt dat er een miljoen kuipjes magarine moeten worden gemaakt. 

Unilever bestelt grondstoffen

Benin koopt kuipjes margarine uit Nederland

KGT kan aan het werk 

Maken: hoofdstuk 3 - paragraaf 3 - centrum en periferie

klaar: topografie leren

Global shift 

De verschuiving van prodcutie, handel en vervoer

Global shift 

Vroeger was de indeling van de wereld heel duidelijk, maar de indeling is langzaam aan het veranderen. Landen ontwikkelen zich van periferie, naar semiperiferie. Er zijn ook landen die zich ontwikkelen van semiperiferie naar centrum. 

Het omgekeerde gebeurt ook!!!!

Deze verschuiving noem je global shift. 

Wat is global shift

1. De uitbreiding van de wereldhandel
2. De verplaatsing van de belangrijkste productiegebieden
3. Dat er globaal iets verschuift in de wereld
4. De uitbreiding van de contacten tussen landen in de wereld

wat voor prodcuten gaan er over en weer? 

TH kan aan het werk

Maken: hoofdstuk 3 - paragraaf 3 alle vragen

Klaar: topografie leren

Begrippen

• Centrum

• Periferie

• Semiperiferie

• Westerse landen

• Ontwikkelingslanden

• Derdewereldlanden

• Opkomende economieën