Lezen blok 4 klas 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Lezen blok 4

Aan het einde van deze paragraaf:

- Kun je de kernzin in een alinea aanwijzen

- Kun je een samenvatting maken

- Kun je de hoofdgedachte van een tekst benoemen

Hoofdzaken, bijzaken, kernzin 

Niet alle informatie in een tekst is even belangrijk. De belangrijkste informatie noem je de hoofdzaak. 

De minder belangrijke dingen zijn bijzaken. 

De bijzaken helpen je om de tekst beter te begrijpen of ze maken de tekst leuker om te lezen. 

In een alinea staat de hoofdzaak meestal in de eerste of laatste zin. Dit is de kernzin. In de andere zinnen staan bijzaken. Ze geven uitleg of voorbeelden bij de kernzin. 

Teksten in schoolboeken zijn vaak extra moeilijk, omdat er veel informatie in staat. Let bij het leren voor toetsen goed op hoofd- en bijzaken. Hoofdzaken moet je in elk geval begrijpen en onthouden. Soms moet je ook voorbeelden kunnen geven. 

Leesplan:

Even oefenen!

Wat zijn de hoofdzaken en bijzaken op de volgende slide.

Noteer het als volgt:

Hoofdzaken:

Bijzaken: 

De leeuw en de muis

Een leeuw lag te slapen in het bos toen er een kleine muis over zijn poot liep. De leeuw werd wakker en brulde woedend. De muis was bang en smeekte om zijn leven. De leeuw liet de muis gaan.

Later zat de leeuw vast in een net. De muis hoorde de leeuw brullen en kwam hem helpen. De muis knaagde de touwen van het net door en de leeuw was vrij.

Is dit een hoofdzaak of een bijzaak?
De vrouw wint de loterij.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Is dit een hoofdzaak of een bijzaak?
De vrouw is erg blij.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Is dit een hoofdzaak of bijzaak?
De man heeft een blauwe jas aan.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Samenvatting maken met kernzinnen 

De beste manier om een tekst helemaal te begrijpen, is het maken van een samenvatting. 

Het is een slimme manier om de informatie uit teksten te onthouden voor een toets. Ook als je een werkstuk maakt, is het maken van een samenvatting in je eigen woorden handig.

Op deze manier maak je een goede samenvatting:

Zoek de kernzin in elke alinea.

Maak van de kernzinnen een goedlopend verhaaltje.

Gebruik je eigen woorden als je de tekst daardoor beter begrijpt. 

Hoofdgedachte

Er is een manier om een nog kortere samenvatting te maken van een tekst. Beantwoord dan deze vraag: wat is het belangrijkste dat de schrijver zegt over het onderwerp van de tekst?

Probeer dit in 1 zin te zeggen. Deze zin is de hoofdgedachte van de tekst. 

Tips:

De hoofdgedachte staat vaak in de inleiding of het slot van een tekst.

De hoofdgedachte is nooit een vraag.

Voorbeeld:

Lees de tekst op de volgende slide en beantwoord wat de hoofdgedachte is. 

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?
Lezen is een leuke en ontspannende hobby met veel voordelen. Het kan je helpen om te ontspannen na een lange dag, nieuwe dingen te leren en je woordenschat te vergroten. Lezen kan je ook helpen om beter te begrijpen hoe de wereld om je heen werkt en je creativiteit stimuleren.

1. Lezen is een leuke en ontspannende hobby met veel voordelen.
2. Het kan je helpen om te ontspannen na een lange dag, nieuwe dingen te leren en je woordenschat te vergroten.
3. Lezen kan je ook helpen om beter te begrijpen hoe de wereld om je heen werkt en je creativiteit stimuleren.

Stappenplan moeilijke woorden

Je gebruikt het stappenplan moeilijke woorden als je een onbekend woord tegenkomt.

1. Waar
2. Niet waar

Tekstsoort, tekstdoel en tekstvorm

Bij een informerende tekst vertel je de lezer wat nieuws.

1. Waar
2. Niet waar

Bij een aansporende tekst wil je de lezer vermaken.

1. Waar
2. Niet waar

Welke leesmanieren hebben we?

Onderwerp/deelonderwerp/alinea/tussenkopje

Uit hoeveel alinea's bestaat deze tekst?

Een verwilderde tuin lag achter het vervallen huis. Ooit kleurrijk, nu overwoekerd door onkruid. Eén meisje zag de schoonheid nog.

Ze verwijderde onkruid, gaf water en snoeide dode takken. Langzaam bloeide de tuin weer. Vogels vlogen terug, de vergeten plek werd een oase.

Liefde bracht de tuin tot leven, zelfs de meest verwaarloosde plek kan herleven.

1. 7
2. 3
3. 4

Aan de slag!

Wat?: lezen blok 4 

Hoe?: zelfstandig, dus in stilte!

Hulp?: de docent 

Tijd?: de rest van de les 

Uitkomst?: lezen blok 4 is af!

Klaar?: NUMO

Korte terugblik

Beantwoord de volgende twee vragen.

De hoofdgedachte probeer je in 1 zin te zeggen.

1. Waar
2. Niet waar

De kernzin is de belangrijkste zin in een alinea.

1. Waar
2. Niet waar

Tot de volgende keer!