Cel en weefselleer en de huid

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

AF per 1 lj1 hdst 2

Cellen zijn vergelijkbaar met legoblokjes

Cellen zijn kleine bouwstenen waarmee je een lichaam kunt bouwen

Cellen 

Lichaam telt triljoenen cellen. 

Op basis van vorm, grootte en functie onderverdelen in verschillende typen cellen 

Celkern

De meeste cellen hebben een celkern = informatie voor leven

​

Vloeistof + kernlichaampjes + chromosomen

Elke lichaamscel bezit een kern behalve de rode bloedcel.

Ook cellen met meerdere kernen zoals spiercellen en cellen van skelet

Cellen 

Organel = 
onderdeel van een cel

met een eigen functie 

Celdeling

Voor: ​

1. Groei​
   
2. Vervangen oude cellen​
   
3. Reparatie 

Een groep cellen vormt samen een........

1. Weefsel
2. Orgaan
3. Orgaanstelsel
4. Organisme

Welke 2 soorten cellen vind je in het zenuwweefsel?

1. Zenuwcellen & steuncellen
2. Zenuwcellen & spiercellen
3. Zenuwcellen & dekcellen
4. Zenuwcellen & impulsen

Als een eicel samengaat met een zaadcel, dan is de eicel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. bevrucht
2. embryo
3. persweeën
4. ontsluiting.

Als een eicel bevrucht wordt, waar is de eicel dan?

1. eierstokken
2. eileider
3. baarmoeder
4. vagina

De bevruchting betekent dat een eicel met een andere eicel samensmelt

1. Waar
2. Niet waar

mitose en meiose

Mitose –> normale celdeling, met als doel groei, vervanging en herstel van cellen. Meiose –> reductiedeling, met als doel de vorming van geslachtscellen.

Mitose

• Kerndeling​
  
• Maakt normale cellen​
  
• 46 chromosomen

Meiose

• Reductiedeling​
  
• Maakt eicellen / zaadcellen ​
  
• 23 chromosomen

Cellen

Hoeveel cellen telt ons lichaam? Het menselijk leven begint met één bevruchte eicel, maar daarna gaat het aantal cellen razendsnel omhoog. We tellen er tegen dat we volwassen zijn zo'n 30 tot 37,2 biljoen — of dus meer dan 30.000 miljard.

Celvernieuwing

 De opperhuid vernieuwt zich elke maand vanuit de onderste huidlaag. De nieuwgevormde cellen schuiven steeds verder op naar het huidoppervlak. Ze worden door de voortdurende aanmaak van cellen als het ware naar boven geduwd.

Weefsels

Celdifferentiatie : cellen gaan zich specialiseren op de taak waarvoor ze bestemd zijn. 

Ons lichaam is opgebouwd uit cellen. Die cellen zwerven niet los door ons lichaam maar liggen vast in structuren, weefsel genoemd. We hebben weefsel van botten, organen en spieren

 Weefsels 

 dekweefsel

    bindweefsel

       steunweefsel

      spierweefsel

Weefselvorming en/of herstel

1. Weefsels waarin cellen zich verdubbelen (huid, slijmvliezen, klieren en bindweefsel)

2. Weefsels waarin cellen zich kunnen vervangen en verdubbelen (lever en gladde spiercellen)

3. Weefsels die zichzelf niet kunnen vervangen en of verdubbelen ( zenuwcellen, skelet- en hartspieren) 

Onderhuids bind- weefsel

- Cellen gevuld met vet 

- Isolerende laag

weefsels

weefsels

Weefsel is het samenhangend geheel van gelijksoortige cellen, gescheiden en tevens verbonden door veel of weinig tussenstof. Alle organen van meercellige organismen, hetzij plantaardig of dierlijk, zijn uit verschillende weefsels opgebouwd, waarvan er in de regel één domineert.

Een weefsel is ...

1. .. een groep cellen met een bepaalde bouw en functie
2. .. een groep cellen met een bepaalde functie
3. .. een groep cellen met een bepaalde bouw
4. .. een groep cellen

Mutaties

Mutaties kunnen ontstaan door schadelijke invloeden

Wat is een mutatie?

Mutatie

Kanker ontstaat door veranderingen in het DNA. Zo'n verandering heet een mutatie. Bij kanker gaat het vooral om mutaties in genen die een rol spelen bij de groei en deling van cellen. Door een mutatie kan een gen het signaal geven dat de cel moet delen.

Gunstige mutatie 

Als er een verandering is in het DNA van een gen, dan noemen we dit een variant in een gen. Varianten in genen zijn erfelijk, wanneer ze bij de bevruchting doorgegeven worden aan de kinderen. Dit kan als ze in de eicellen van de moeder of zaadcellen van de vader zitten.

Mutaties veroorzaken alleen maar problemen!

1. Waar, ze veroorzaken kanker
2. Waar, ze kunnen afwijkende kinderen veroorzaken
3. Waar, ze veroorzaken nieuwe varianten van Covid
4. Niet waar, ze zorgen voor genetische variatie

Denk je dat kanker iets te maken heeft met mutaties

1. ja
2. nee
3. weet niet

wat is er waar over mutaties?

1. bij een mutatie krijgt een organisme altijd betere eigenschappen
2. het organisme bepaald zelf wanneer een mutatie plaats vindt
3. een mutatie is een toevallige verandering in het erfelijk materiaal van een organisme
4. een mutatie is hetzelfde als natuurlijke selectie

Wat veroorzaakt geen mutaties?

1. Ze kunnen spontaan ontstaan.
2. Mutagene stoffen (asbest, sigarettenrook)
3. Mutagene straling (UV straling, röntgenstraling)
4. Geslachtelijke voortplanting.

Wat zijn geen voorbeelden van een mutaties?

1. huidkanker
2. een bruin kleurtje van een uurtje in de zon zitten
3. sproeten hebben
4. moedervlekken

Wat kan niet leiden tot mutaties?

1. Uv-stralingen
2. Radioactieve stralingen
3. Sigarettenrook
4. Sporten

Bij de bevruchting smelten de kernen van de zaadcel en de eicel samen zodat het erfelijk materiaal zich samen kan voegen.
Hoeveel chromosomen heeft een bevruchte eicel?

Celmembraam

Alle stoffen die de cel in moeten, of de cel uit moeten, moeten door het membraan. Het membraan selecteert welke stoffen door erdoor mogen en welke stoffen niet. het membraan is dus selectief doorlaatbaar .

Cellen

Het DNA van een cel 'weet' inderdaad niet of de cel tot huid of hart  moet specialiseren. De sleutel van jouw vraag ligt erin dat elke cel in het embryo maar een deel van haar DNA 'afleest'. Welk deel er afgelezen wordt, wordt bepaald door signaalstoffen uit de omgeving die op de cel belanden

Celwand

De functie van de celwand is in de eerste plaats mechanisch: om fysische krachten op te vangen, waaronder ook bescherming tegen indringers. 

Cytoplasma

Cytoplasma = werkplaats van een cel​

Water 70% + vet, eiwit, koolhydraat, vitamine, ​zuurstof, mineralen​

In het cytoplasma zitten celonderdelen = organellen ​

Voeren celstofwisseling uit. 

Elk organel eigen taak

Cytoplasma is :

1. zenuw
2. Volledige inhoud van een cel
3. bloed
4. orgaan

Wat is het "cytoplasma"?

1. Het regelcentrum van de cel
2. De vloeistof waarin alle onderdelen van een cel zitten
3. Gel
4. De vloeistof die in organen zit

Wat is de functie van het cytoplasma?

1. bevat DNA
2. Bepaalt welke stoffen de cel in en uit gaan
3. Stroperige vloeistof
4. Het inwendige van de cel beschermd

Opdracht

Maken in de licentie hfdst 2: Opdracht 1 t/m 10