Herhalen spelling 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhalen leerstof:

H2: met of zonder -n
H4: woorden korter schrijven
H5: lastige leestekens

Lastige leestekens

• Komma
• Dubbele punt
• Aanhalingstekens

Komma

• Voor of na een aanspreking;
• Tussen de delen van een opsomming, maar niet voor en;
• Tussen twee persoonsvormen;
• Tussen de hoofdzin en een bijzin, als de delen lang zijn; 
• Voor en achter een bijstelling.

Vul de komma in waar hij hoort.
Jongens morgen is vrijaf.

Akkers velden moerassen en wegen waren onder een sneeuwlaag bedolven.

Nee om zijn werk hoeft Piet je broer zich niet bekommeren.

Dubbele punt

Dient om iets aan te kondigen:

• Een citaat (directe rede): De collectante vroeg: ‘Heb je iets over voor de Hartstichting?’
  
• Een gedachte (zonder aanhalingstekens en hoofdletter na de dubbele punt): Janneke dacht: ik wou dat vader erbij was.
  
• Een opsomming (enkel wanneer er een pauze klinkt): Ze verkopen daar van alles: boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbenodigdheden.
  
• Een uitleg of toelichting: Helaas gaat de picknick morgen niet door: het wordt slecht weer.
  

Aanhalingstekens

Bij citaten:

• ‘Ik kan vanavond niet mee,’ zei Anton. ‘Ik moet werken.’ 
  
• ‘Als je meedoet met het toernooi,’ vertelde Colin, ‘moet je je wel opgeven.’
  
• ‘Fiets jij mee?’, vroeg Dieke aan Cas.
  De komma na een vraag- of uitroepteken is niet verplicht.
  
  

Aanhalingstekens

Als het woord zelf bedoeld wordt en niet de betekenis:

Het woord ‘gaarne’ klinkt ouderwets.

Als het woord op een speciale manier (spottend) bedoeld wordt:

De agent zei dat hij die ‘lieve’ jongen wel zou inrekenen.

Vul de zin aan met komma's, dubbele punten en/of aanhalingstekens:
Hij sprak jammerend Vriend help me toch!

Dames juffrouwen en heren het spijt mij u dit te moeten zeggen.

Morgen kondigde de lerares aan is er een overhoring voor Frans.

Beide of beiden?

... winkels gingen in dezelfde maand failliet.

1. Beide
2. Beiden

Beide of beiden?

Meron en Rashid zijn ... aanwezig bij de praktijklessen.

1. Beide
2. Beiden

Met een -n of zonder?
Ik heb twee zussen. Beide/Beiden hebben een eigen kamer.

1. Beide
2. Beiden

Wil je een appel of een peer? Ik wil ....

1. beide
2. beiden

Kies A of B :
De jongens waren boos. Ze hadden (...) op hun donder gekregen.

1. beiden
2. beide

Kies uit A of B:
De timmermannen wilden wel aan de slag, maar (...) hadden hun gereedschap vergeten.

1. alle
2. allen

H4 spelling

Je kunt woorden/woordgroepen op vijf manieren korter schrijven:

- met een afkorting
- een letterwoord

- een initiaalwoord
- een verkorting
- een symbool

Afkorting

Een afkorting is de weergave van een woord met een beperkt aantal letters, die je uitspreekt als het oorspronkelijke woord. Een afkorting schrijf je met een of meer punten. Je gebruikt een hoofdletter als die ook in het oorspronkelijke woord voorkomt. 
blz. (bladzijde), m.a.w. (met andere woorden), Z.K.H. (Zijne Koninklijke Hoogheid)

Letterwoord

Een letterwoord bestaat uit de eerste letters van een naam of woordgroep. Je spreekt het uit als een woord. Je schrijft een letterwoord zonder punten en je gebruikt een hoofdletter als die ook in het afgekorte woord voorkomt. 

- pin (spreek uit: pin, niet pee/ie/en; betekenis: persoonlijk identificatienummer)
- havo (spreek uit: haavoo, niet ha/aa/vee/oo, betekenis: hoger algemeen voortgezet onderwijs

Initiaalwoord

Een initiaalwoord wordt vervormd volgens dezelfde regels als een letterwoord, maar in tegenstelling tot een letterwoord spreek je uit als losse letters:

- NS (Nederlandse Spoorwegen), wc (watercloset)

Verkorting

Een verkorting is opgebouwd uit een of meer delen lettergrepen. Je spreekt een verkorting uit als een woord.

- airco (airconditioning)
- horeca (hotels, restaurants, cafés)

Symbool

Een symbool is een notatie van een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta. Je spreekt een symbool uit als het woord waar het voor staat. De schrijfwijze is nationaal of internationaal afgesproken. Dit geldt ook voor het gebruik van hoofdletters of kleine letters. Een symbool schrijf je zonder punt:
- cm (centimeter), kg (kilogram), W (Watt)

2. a.u.b. - alstublieft

1. verkorting
2. initiaalwoord
3. letterwoord
4. afkorting

3. blz. - bladzijde

1. verkorting
2. initiaalwoord
3. letterwoord
4. afkorting

4. CS - centraal station

1. verkorting
2. initiaalwoord
3. letterwoord
4. symbool

5. EHBO - Eerste Hulp Bij Ongelukken

1. afkorting
2. initiaalwoord
3. letterwoord
4. verkorting

7. excl. - exclusief

1. afkorting
2. verkorting
3. symbool
4. initiaalwoord

8. havo - Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs

1. afkorting
2. verkorting
3. letterwoord
4. initiaalwoord